สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

...

สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา

สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา หรือ เจ้าจอมมารดาเปี่ยม (พ.ศ. 2382 - พ.ศ. 2447) เป็นเจ้าจอมในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และเป็นพระอัยยิยา (ยาย) ของพระมหากษัตริย์ไทย 2 พระองค์คือ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว นอกจากนี้ยังเป็นพระปัยยิกา (ย่าทวด) ของพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล และพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช

เจ้าจอมมารดาเปี่ยม เป็นธิดาหลวงอาสาสำแดง (แดง) และท้าวสุจริตธำรง (นาค สุจริตกุล) ต้นราชินีกูลสุจริตกุล เข้าถวายตัวเป็นเจ้าจอมในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และเป็นพระชนนีในพระราชโอรส พระราชธิดา จำนวน 6 พระองค์ คือ

• พระองค์เจ้าอุณากรรณอนันตนรไชย (พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุณากรรณอนันตนรไชย) ประสูติเมื่อวันอาทิตย์ เดือน 3 แรม 13 ค่ำ ปีมะโรงอัฐศก จ.ศ. 1218 ตรงกับ พ.ศ. 2399
• พระองค์เจ้าเทวัญอุไทยวงศ์ (สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเทวัญอุไทยวงศ์ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ) ประสูติเมื่อวันเสาร์ เดือน 12 แรม 7 ค่ำ ปีมะเมียสัมฤทธิศก จ.ศ. 1220 ตรงกับวันที่ 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2401
• พระองค์เจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ (สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี) ประสูติเมื่อวันเสาร์ เดือน 12 แรม 12 ค่ำ ปีวอกฏทศก จ.ศ. 1222 ตรงกับวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2403
• พระองค์เจ้าสว่างวัฒนา (สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า) ประสูติเมื่อวันพุธ เดือน 10 แรม 2 ค่ำ ปีจอจัตวาศก จ.ศ. 1224 ตรงกับวันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2405
• พระองค์เจ้าเสาวภาผ่องศรี (สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ) ประสูติเมื่อวันศุกร์ เดือนอ้าย แรม 7 ค่ำ ปีกุนเบญจศก จ.ศ. 1225 ตรงกับวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2406
• พระองค์เจ้าสวัสดิโสภณ (สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสวัสดิโสภณ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์) ประสูติเมื่อวันศุกร์ เดือนยี่ ขึ้น 5 ค่ำ ปีฉลูสัปตศก จ.ศ. 1227 ตรงกับวันที่ 22 ธันวาคม พ.ศ. 2408

สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา ฉายคู่กับ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร และสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหิดลอดุยเดช

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเลื่อนยศให้เป็น เจ้าคุณจอมมารดาเปี่ยม เมื่อวันที่ 20 กันยายน พ.ศ 2428 เจ้าคุณจอมมารดาเปี่ยม ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อ พ.ศ. 2447 ได้รับการสถาปนาพระอัฐิเป็น สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งมีหมายความว่า พระราชชนนีในสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ เมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2466

พระมเหสี เจ้าจอมมารดา เจ้าจอม ใน รัชกาลที่ ๔ แก้

พระอัครมเหสี สมเด็จพระนางเจ้า โสมนัสวัฒนาวดี พระมเหสี สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี · พระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพรรณราย เจ้าจอมมารดา สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา · เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์แสง ปาลกะวงศ์ · เจ้าจอมมารดาน้อย · เจ้าจอมมารดาแพ · เจ้าจอมมารดาพึ่ง · เจ้าจอมมารดาจันทร์ · เจ้าจอมมารดาเที่ยง · เจ้าจอมมารดาตลับ · เจ้าจอมมารดาเอี่ยม · เจ้าจอมมารดาเกศ · เจ้าคุณจอมมารดาสำลี · เจ้าจอมมารดากลิ่น · เจ้าจอมมารดาบัว · เจ้าจอมมารดามาไลย · เจ้าจอมมารดาสังวาลย์ · เจ้าจอมมารดาเอม · เจ้าจอมมารดาหรุ่น · เจ้าจอมมารดาแก้ว · เจ้าจอมมารดาโหมด · เจ้าจอมมารดาหุ่น · เจ้าจอมมารดาดวงคำ · เจ้าจอมมารดาเขียน · เจ้าจอมมารดาชุ่ม · เจ้าจอมมารดาเพ็ง · เจ้าจอมมารดาเหม · เจ้าจอมมารดาวาด · เจ้าจอมมารดาห่วง · เจ้าจอมมารดาแสง · เจ้าจอมมารดาสุ่น · เจ้าจอมมารดาหว้า · เจ้าจอมมารดาเชย · เจ้าจอมมารดาพุ่ม · เจ้าจอมมารดาอิ่ม · เจ้าจอม เจ้าจอมมารดาทับทิม · เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์แข พึ่งบุญ · เจ้าจอมเล็ก · เจ้าจอมอิ่ม · เจ้าจอมรุน · เจ้าจอมหนูสุด · เจ้าจอมวัน · เจ้าจอมหนูชี · เจ้าจอมบุนนาค ·