วิกิพีเดีย:เขียนงานอย่างไรไม่ละเมิดลิขสิทธิ์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
วิกิพีเดีย:เขียนงานอย่างไรไม่ละเมิดลิขสิทธิ์ หน้านี้อธิบายหลักการคร่าวๆ ในการเขียนงานในวิกิพีเดีย สำหรับบทความหลัก ดูเพิ่มเติมที่ วิกิพีเดีย:นโยบาย และ วิกิพีเดีย:ลิขสิทธิ์
สารบัญ |
[แก้] ทำไมต้องไม่ละเมิดลิขสิทธิ์
หน้านี้กล่าวคร่าวๆ เกี่ยวกับสาเหตุที่ไม่ควรคัดลอกบทความ
- เคารพ วิกิพีเดียให้ความสำคัญในการเคารพผลงาน และเจ้าของงาน
- ลิขสิทธิ์ของผู้เขียนเดิม การคัดลอกงานคนอื่นมาใช้ เหมือนกับการนำผลงานคนอื่นมาใช้โดยที่เราไม่ได้ขออนุญาต ซึ่งเป็นการเอาเปรียบผู้เขียนเดิม แทนที่เราจะคัดลอกงานคนอื่นมา เรานำบทความนั้นมาเขียนใหม่ ในคำพูดของเรา ใช้ความสามารถในการเขียนของเรา สรุปเป็นคำพูดใหม่ และอาจจะอ้างอิงถึงงานเดิม ในส่วนของข้อเท็จจริง
- ลิขสิทธิ์ของวิกิพีเดีย ตามนโยบาย ไม่สนับสนุนการละเมิดลิขสิทธิ์ ซึ่งบทความที่ละเมิดลิขสิทธิ์ ถึงแม้ว่าจะทำให้วิกิพีเดียมีบทความเพิ่มมากขึ้น แต่ทำให้คุณภาพวิกิพีเดียลดลง ซึ่งบทความที่ละเมิดลิขสิทธิ์ ถ้าตรวจพบจะถูกลบทันที
- ชื่อเสียง ทั้งชื่อเสียงของวิกิพีเดียเอง และชื่อเสียงของผู้เขียน คงไม่มีใครอยากได้ชื่อว่า ลอกงานคนอื่น
- ความน่าเชื่อถือ บทความในเว็บไซต์หลายๆ เว็บไซต์ที่มีการคัดลอกกันต่อๆ กันมา มักจะขาดแหล่งอ้างอิง ซึ่งทำให้ความน่าเชื่อถือในบทความลดลงไป แทนที่เราจะคัดลอกต่อมา เรามาค้นคว้าหาข้อมูลจริงจะทำให้ความน่าเชื่อถือเพิ่มขึ้น
- คงไม่มีใครอยากลอกงานคนอื่น หรือถูกคนอื่นลอกงาน แทนที่จะมาลอกงาน เรามาเผยแพร่อย่างเสรี ดีกว่า ลองอ่านที่ ลิขสิทธิ์ GFDL สำหรับลิขสิทธิ์การเผยแพร่งานอย่างอิสระ
[แก้] วิธีเขียนงาน ไม่ให้ละเมิดลิขสิทธิ์
[แก้] เรียบเรียงประโยค และคำพูดใหม่
โดยการนำประโยคที่มีการเขียนไว้แล้ว มาจัดเรียงรูปแบบใหม่ เปลี่ยนคำศัพท์ ตำแหน่งคำ และหน้าที่คำ ซึ่งทำให้ประโยคที่ออกมาใหม่ มีความสวยงามมากขึ้นและยังไม่ละเมิดลิขสิทธิ์เจ้าของเดิม แต่คงเดิมถึงข้อเท็จจริงในบทความเดิม. ที่สำคัญอย่าลืมที่จะใส่แหล่งอ้างอิง เพื่อเป็นการเคารพผลงานของผู้เขียนเดิม และให้ผู้อ่านสามารถตรวจสอบ และอ้างอิงความถูกต้องได้
ตัวอย่าง
ประวัติ โรงเรียนเรยีนาเชลีวิทยาลัย
| ต้นฉบับ | ในปี พ.ศ. 2474 โรงเรียนเรยีนาเชลีวิทยาลัยเริ่มก่อสร้าง โดยคำร้องขอของมิซซังคาทอลิกไทย ผ่านทางคณะชีอุร์สุลิน ณ กรุงโรม ประเทศอิตาลี ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2472 โดยมีการสำรวจพื้นที่โดยเจ้าคณะโรงเรียนมาแตร์เดอี ซึ่งเป็นโรงเรียนในเครือเดียวกัน โรงเรียนเรยีนาเริ่มก่อสร้าง ปี พ.ศ. 2472 และสร้างเสร็จต้นปี พ.ศ. 2475 โดยลักษณะอาคารในช่วงแรก มีลักษณะเป็นรูปตัวแอล ยาว 86 เมตร กว้าง 9 เมตร โดยมี ห้องนอนนักเรียนประจำ ห้องน้ำ ห้องอาหาร และ ห้องประชุม |
| นำมาเรียบเรียงใหม่ | |
 ไม่เป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ |
โรงเรียนเรยีนาเชรีวิทยาลัยเริ่มก่อสร้างเมื่อปี พ.ศ. 2474 โดยอธิการเจ้าคณะโรงเรียนมาแตร์เดอีเดินทางมาจังหวัดเชียงใหม่ ตามความต้องการของมิซซังคาทอลิกไทย ภายใต้คำร้องขอผ่านทางคณะชีอุร์สุลินที่กรุงโรม จากปี พ.ศ. 2472 โรงเรียนเรยีนา ได้ก่อสร้าง ตึกรูปตัวแอล ยาว 86 เมตร กว้าง 9 เมตร ประกอบไปด้วย ห้องนอนนักเรียนประจำ ห้องอาหาร ห้องประชุม และห้องน้ำ โดยแล้วเสร็จต้นปี พ.ศ. 2475 |
 ยังเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ |
ในปี 2474 โรงเรียนเรยีนาเชลีวิทยาลัยได้เริ่มก่อสร้าง โดยคำร้องขอของมิซซังคาทอลิกประเทศไทย ผ่านทางคณะชีอุร์สุลิน ณ เมืองโรม ประเทศอิตาลี ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2472 โดยมีการสำรวจพื้นที่โดยเจ้าคณะโรงเรียนมาแตร์เดอี ในกรุงเทพ ซึ่งเป็นโรงเรียนในเครือเดียวกัน โรงเรียนเรยีนาเริ่มก่อสร้าง ปี พ.ศ. 2472 และสร้างเสร็จต้นปี พ.ศ. 2475 โดยลักษณะอาคารในช่วงแรก มีลักษณะเป็นรูปตัว L ยาว 86 เมตร กว้าง 9 เมตร โดยมี ห้องนอนนักเรียนประจำ ห้องน้ำ ห้องอาหาร ห้องประชุม |
[แก้] แปลจากภาษาอื่น
การแปลบทความจากภาษาอื่นโดยตรง อาจมีปัญหาเรื่องละเมิดลิขสิทธิ์ เช่นเดียวกับการคัดลอกบทความมา หากต้องการนำเนื้อหาจากภาษาอื่นมาลงในวิกิพีเดีย ควรนำมาเรียบเรียง และมีการอ้างอิงเสมอ แต่การแปลจากวิกิพีเดียซึ่งเขียนไว้ในภาษาอื่น ไม่มีปัญหาการละเมิดลิขสิทธิ์ เพราะบทความใดๆ ในวิกิพีเดียนั้น ถือว่าเป็นลิขสิทธิ์เสรีแบบ GFDL อย่างไรก็ตาม ควรเพิ่มแหล่งอ้างอิงที่เป็นภาษาไทยไว้ด้วย เพื่อเพิ่มคุณภาพของบทความ และสามารถอ้างอิงได้ต่อทุกคน
[แก้] คำถามที่ถามบ่อย
- ถาม: บทความอย่างชีวประวัติที่มีคนเขียนไว้แล้ว ทำไมเราไม่ลอกมาใช้เลย จะไม่สะดวกและง่ายกว่าหรือ วิกิพีเดียจะได้มีบทความมากๆ
- ตอบ: มีบทความมากเป็นเรื่องดี แต่การลอกงานเป็นเรื่องที่ไม่ควรทำอย่างยิ่งในวิกิพีเดีย เพราะนอกจากจะเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์แล้ว เนื้อหาที่ลอกมาอาจจะมีลักษณะไม่เป็นสารานุกรม (ดู เงื่อนไขในการนับว่าเป็นสารานุกรม) ลองเรียบเรียงเป็นคำพูดของคุณเอง จะทำให้บทความกระชับ และมีลักษณะเป็นสารานุกรมมากกว่า
- ถาม: แล้วเรื่องรูปละ ถ้าไม่คัดลอกรูปมาใช้ ก็จะไม่มีรูปเลย พวกรูปจากภาพยนตร์ หรือจากหนังสือต่างๆ
- ตอบ: รูป หลายรูปมีการเปิดให้ใช้อย่างเสรี แต่สำหรับรูปที่มีลิขสิทธิ์กำหนดไว้ ทางวิกิพีเดียมีการยอมให้ใช้ในเจตนาเพื่อประกอบบทความเท่านั้น ตาม การใช้งานโดยชอบธรรม โดยรูปลิขสิทธิ์ทุกรูปต้องมีการกำกับไว้ว่ารูปนั้นเป็นรูปลิขสิทธิ์ ดูเพิ่มที่ แม่แบบที่ใช้กำกับลิขสิทธิ์รูปแบบต่างๆ
