Piter I
Wikipedia'dan
Piter I (Pótr Alekseyevitç; zamança Urısça: Пётр Алексеевич) (1672-1725), Räsäy patşası (1682. yıldan) häm imperatorı (1721. yıldan).
1700. yıllarda Piter İswäclär belän suğışa, 1703. yılda İswäc Nöteborg qälğäse yanında Sankt-Peterburgqa nigez sala.
1708. yılda Räsäyne gubernalarğa bülü tärtiben kertä. Anıñ waqıtında Qazan gubernası oyıştırıla. Xristian dinenä küçärgä telämägän Möselmannarğa qarata ğädelsez färmannarı belän mäğlüm. 1713. yılda iğlan itelgän färman nigezendä Tatar morzalarına Xristian dinendäge krepostnoy krästiännär totu tíıla, şundí krepostnoylar bulğan awıllar häm cirlär tartıp alına; köçläp çuqındıru çaralar köçäyä; 1718. yılğı färman belän yomışlı Tatarlar Admirallıq öçen ağaç çığaru eşendä tartıla (Laşmannar); 1722. yılğı färmanda 10-12 yäşlek Tatar malayların xärbi xezmätkä (dençik, yunga h.b. xezmätlärgä) alu qarala.
İranğa yawğa çıqqaç, 1722. yılnıñ Mayında Piter I Qazanda tuqtala (q. İranğa Piter I yawları). Bolğar şähärendä bulıp, qäber taşlarındağı yazularnı küçerep alırğa (q. Yosıf İjbulatov), Zur Mäçet manarasın tözekländerergä ämer birä. Patşanıñ Qazanğa kilü xörmätenä Petropavel cämiğ cirkäwe tözelä.
