Samieg
Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor
Ur skourr eus ar yezhoù finnek-ougrek eo ar yezhoù samiek (pe lappek (samieg: sámegiella)) komzet gant tro-dro da 20 000 den en holl e lec'hioù zo eus Norvegia, Sveden, Finland ha Rusia. Yezh pobl ar Sámied an hini eo.
Taolenn |
[kemmañ] Rannyezhoù
Isrannet e vez ar yezhoù samiek e daou vloc'had pennañ, enne meur a rannyezh:
- Yezhoù samiek ar c'hornôg
- Samieg ar su: Norvegia ha Sveden
- Samieg Ume — peuzvarv
- Samieg Lule: Norvegia ha Sveden (1 500 den, an eil rannyezh komzet ar muiañ)
- Samieg Pite — peuzvarv
- Samieg an norzh Norvegia, Sveden ha Finland (15 000 den pe 75% eus an holl samiegerion)
- Yezhoù samiek ar reter
- Samieg Kainuu — marv
- Samieg Kemi — marv
- Samieg Inari: Inari (Finland)
- Samieg Akkala — peuzvarv
- Samieg Kildin: e Ledenez Kola (Rusia)
- Samieg Skolt: Finland) ha Rusia
- Samieg Ter — peuzvarv
E lec'hioù zo ez eo posupl kompren ar rannyezhoù komzet e takadoù stok-ha-stok, met seul belloc'h ez eer seul vrasoc'h e vez an diforc'h etre ar rannyezhoù betek ma ne zeuer ket a-benn d'o c'hompren. Diaes eo evit an dud a gomz rannyezhoù eus ur bloc'had kompren tud all hag a ra gant yezhoù eus ar bloc'had all.
[kemmañ] Statud ar yezh
Disheñvel eo statud ar yezh hervez ar vro ma vez komzet:
- Norvegia: Yezh ofisiel eo ar samieg en un nebeud kêrioù (Kautokeino, Karasjok, Kåfjord, Nesseby, Sør-Varanger ha Tana). Hervez Bonreizh Norvegia, Mellad 110a (miz Ebrel 1988) e rank ar Stad gwareziñ ha kas ar samieg war-raok.
- Finland: Yezh ofisiel eo ar samieg en un nebeud kêrioù (Enontekiö, Inari, Sodankylä ha Utsjoki) abaoe 2003.
Hervez al Lezenn diwar-benn ar samieg (1991) e c'heller implijout ar samieg evit mont e darempred gant melestradurezh ar gouarnamant.
- Sveden: Abaoe ar 1añ a viz Ebrel 2002 ez eo deuet ar samieg da vezañ unan eus ar pemp yezh vinorelaet anavezet ez-ofisiel gant ar Stad. Bez' e c'heller ober gant ar samieg pa'z eer e darempred gant servijoù publik un nebeud kêrioù (Arjeplog, Gällivare, Jokkmokk ha Kiruna).
[kemmañ] Doareoù-skrivañ
Krouet ez eus bet meur a zoare-skrivañ unvan pe get evit ar samieg hervez al lec'h ma vez komzet:
- * Samieg lule: skritur unvan gant un nebeud lizherennoù ispisial, d.s. Ń (ng)
- * Samieg ar su: skrivet hervez reolennoù an norvegeg (æ, ø) pe ar svedeg (ä, ö) gant lizherennoù ispisial ouzhpenn.
- * Samieg kildin: skrivet gant al lizherenneg kirillek gant lizherennoù ispisial ouzhpenn.
