Μετρό Αθήνας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο εντυπωσιακός σταθμός Πειραιά

Ο μητροπολιτικός σιδηρόδρομος (μετρό) της Αθήνας είναι το σύστημα υπογείων, επιγείων και υπεργείων αστικών σιδηροδρόμων της Αθήνας. Αποτελείται από τη γραμμή των Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων Αθηνών - Πειραιώς (Η.Σ.Α.Π) (γραμμή 1, γνωστή ως ηλεκτρικός σιδηρόδρομος) και τις δύο γραμμές της Αττικό Μετρό (γραμμές 2 & 3).

[Επεξεργασία] Ιστορικό

Η γραμμή 1 του μετρό (Η.Σ.Α.Π.) άνοιξε για πρώτη φορά το Φεβρουάριο του 1869, συνδέοντας με ατμοκίνητα τρένα την Αθήνα με τον Πειραιά. Η εταιρεία ονομάστηκε Σιδηρόδρομοι Αθηνών Πειραιώς (Σ.Α.Π.). Η γραμμή ηλεκτροδοτήθηκε το 1904 και το 1926 η εταιρεία εκμετάλλευσης των σιδηροδρόμων και η εταιρεία εκμετάλλευσης των τραμ συνεργάζονται και προκύπτουν δύο νέες εταιρείες: η Ηλεκτρική Εταιρεία Μεταφορών (Η.Ε.Μ.) και οι Ελληνικοί Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι (Ε.Η.Σ.). Η πρώτη ανέλαβε τη διαχείριση και τη λειτουργία των γραμμών τραμ και της σιδηροδρομικής γραμμής Αθήνας - Πειραιά και η δεύτερη ανέλαβε τόσο τις υποχρεώσεις των Σ.Α.Π. όσο και την επέκταση και την ολοκλήρωση του έργου της ένωσης των σιδηροδρόμων Αθήνας - Πειραιά με τους σιδηροδρόμους Πλατείας Αττικής - Κηφισιάς, σε υπόγειο σταθμό κάτω από την πλατεία Ομονοίας. Η εταιρεία Η.Σ.Α.Π. Α.Ε. δημιουργήθηκε το 1976, όταν οι Ε.Η.Σ. περιήλθαν στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου. Μεταξύ 2001 και 2004, εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, έλαβε χώρα ένα εκτεταμένο πρόγραμμα αναπλάσεων των σταθμών του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου.

Το 1996 ξεκίνησε η κατασκευή των δύο γραμμών της Αττικό Μετρό (τότε Κοινοπραξία «Ολυμπιακό Μετρό») ώστε να αποτραπεί η επιπρόσθετη επιβάρυνση του κυκλοφοριακού προβλήματος της Αθήνας και να αποσυμφορηθεί η πρωτεύουσα. Έτσι δημιουργήθηκαν οι δύο γραμμές Μετρό (2 και 3), γνωστές ως η «κόκκινη» και η «μπλε» γραμμή, αντίστοιχα, οι οποίες άνοιξαν τις πύλες τους το 2000. Τη λειτουργία και εκμετάλλευση των 2 αυτών γραμμών έχει αναλάβει η Αττικό Μετρό Εταιρεία Λειτουργίας Α.Ε. (Α.Μ.Ε.Λ.), θυγατρική της Αττικό Μετρό Α.Ε.

Σήμερα, η γραμμή των Η.Σ.Α.Π. εξυπηρετεί 24 σταθμούς, ενώ οι γραμμές της Αττικό Μετρό 27 (στον αριθμό αυτό περιλαμβάνονται και οι 4 κοινοί σταθμοί με τον προαστιακό σιδηρόδρομο, ενώ μια φορά υπολογίζεται ο διπλός σταθμός του Συντάγματος). Ο συνολικός αριθμός των σταθμών του δικτύου λοιπόν ανέρχεται στους 48 (51 αν υπολογιστούν οι σταθμοί ανταπόκρισης 2 φορές). Οι τρεις γραμμές του μετρό συνδέονται με το δίκτυο του προαστιακού σιδηροδρόμου και του τραμ της Αθήνας.

[Επεξεργασία] Κατάλογος σταθμών Μετρό Αθήνας

Χάρτης του μητροπολιτικού σιδηροδρόμου της Αθήνας

[Επεξεργασία] Σταθμοί Γραμμής 1 Μετρό (Η.Σ.Α.Π. - «πράσινη γραμμή»)

• Πειραιάς
• Νέο Φάληρο – ανταπόκριση με το τραμ
• Μοσχάτο
• Καλλιθέα
• Ταύρος-Ελευθέριος Βενιζέλος
• Πετράλωνα
• Θησείο
• Μοναστηράκι – ανταπόκριση με τη γραμμή 3 (Αττικό Μετρό)
• Ομόνοια – ανταπόκριση με τη γραμμή 2 (Αττικό Μετρό)
• Βικτώρια
• Αττική – ανταπόκριση με τη γραμμή 2 (Αττικό Μετρό)
• Άγιος Νικόλαος
• Κάτω Πατήσια
• Άγιος Ελευθέριος
• Άνω Πατήσια
• Περισσός
• Πευκάκια
• Νέα Ιωνία
• Ηράκλειο
• Ειρήνη
• Νεραντζιώτισσα – ανταπόκριση με τον προαστιακό σιδηρόδρομο
• Μαρούσι
• Κ.Α.Τ.
• Κηφισιά

[Επεξεργασία] Σταθμοί Γραμμής 2 (Αττικό Μετρό - «κόκκινη γραμμή»)

• Άγιος Αντώνιος
• Σεπόλια
• Αττική – ανταπόκριση με τη γραμμή 1 (Η.Σ.Α.Π.)
• Σταθμός Λαρίσης – σύνδεση με τον σταθμό του Ο.Σ.Ε. και τον προαστιακό σιδηρόδρομο
• Μεταξουργείο
• Ομόνοια – ανταπόκριση με τη γραμμή 1 (Η.Σ.Α.Π.)
• Πανεπιστήμιο
• Σύνταγμα – ανταπόκριση με τη γραμμή 3 (Αττικό Μετρό), ανταπόκριση με το τραμ
• Ακρόπολη
• Συγγρού-Φιξ – ανταπόκριση με το τραμ
• Νέος Κόσμος – ανταπόκριση με το τραμ
• Άγιος Ιωάννης
• Δάφνη
• Άγιος Δημήτριος / Αλέξανδρος Παναγούλης

[Επεξεργασία] Σταθμοί Γραμμής 3 (Αττικό Μετρό - «μπλε γραμμή»)

• Μοναστηράκι – ανταπόκριση με τη γραμμή 1 (Η.Σ.Α.Π.)
• Σύνταγμα – ανταπόκριση με τη γραμμή 2 (Αττικό Μετρό), σύνδεση με το τραμ
• Ευαγγελισμός
• Μέγαρο Μουσικής
• Αμπελόκηποι
• Πανόρμου
• Κατεχάκη
• Εθνική Άμυνα
• Χαλάνδρι
• Δουκίσσης Πλακεντίας – ανταπόκριση με τον προαστιακό σιδηρόδρομο
• Παλλήνη
• Παιανία-Κάντζα
• Κορωπί
• Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος»

[Επεξεργασία] Τροχαίο υλικό

Το Μετρό της Αθήνας χρησιμοποιεί πεντάδυμες και εξάδυμες αυτοκινητάμαξες για την εκτέλεση των δρομολογίων. Οι πεντάδυμοι συρμοί είναι παλαιοτέρων τύπων και περιορίζονται στη γραμμή 1. Εξάδυμοι συρμοί χρησιμοποιούνται και στις τρεις γραμμές. Όλοι οι συρμοί τροφοδοτούνται από επίγεια τροχιά με συνεχές ρεύμα 750 V.

Οι τύποι αυτοκινηταμαξών σε χρήση από το Μετρό της Αθήνας είναι οι ακόλουθοι:

• Σειρά 101 (II) - Πεντάδυμοι συρμοί, γραμμή 1.
• Σειρά 146 - Πεντάδυμοι συρμοί, γραμμή 1.
• Σειρά 3101 - Εξάδυμοι συρμοί, γραμμή 1.
• Σειρά A01 - Εξάδυμοι συρμοί, γραμμές 2 και 3.
• Σειρά D201 - Εξάδυμοι συρμοί, γραμμές 2 και 3.
• Σειρά D251 - Εξάδυμοι συρμοί, γραμμή 3.

Οι αυτοκινητάμαξες σειράς D251 είναι διρρευματικές και μπορούν να τροφοδοτηθούν τόσο από επίγεια τροχιά με συνεχές ρεύμα 750 V, όσο και από εναέριο καλώδιο με εναλλασσόμενο ρεύμα 25 kV 50 Hz. Xρησιμοποιούνται στη γραμμή 3, σε δρομολόγια προς τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος».

Εκτός των ανωτέρω τύπων αυτοκινηταμαξών, το δίκτυο διαθέτει υπηρεσιακά οχήματα διαφόρων τύπων.

[Επεξεργασία] Μελλοντικές επεκτάσεις (σύμφωνα με την Αττικό Μετρό)

(Με έντονα γράμματα συμβολίζονται οι νέοι σταθμοί του δικτύου μετρό. Σε παρένθεση το υπολογιζόμενο έτος ολοκλήρωσης στους σταθμούς που είναι υπό κατασκευή. ^{[1] [2]})

Ο ανακαινισμένος σταθμός Αμαρουσίου

[Επεξεργασία] Γραμμή 1 (πράσινη γραμμή)

Σύμφωνα με την αρχική μελέτη ^[3] που εκρίθηκε από το ΔΣ του ΟΑΣΑ τον Οκτώβριο του 2006, πρόκειται να γίνει επέκταση - συνολικού μήκους 11,1 χιλιομέτρων - της υφιστάμενης γραμμής του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου (ΗΣΑΠ) από την Κηφισιά στον Αγιο Στέφανο. Το έργο θα κατασκευαστεί σε δύο φάσεις: Το πρώτο τμήμα μήκους 6,5 χλμ, θα ξεκινάει από το σταθμό ΚΑΤ και θα καταλήγει στο 20ό χλμ. της Εθνικής Οδού Αθηνών-Λαμίας. Στο τμήμα αυτό προβλέπεται να κατασκευασθούν πέντε υπόγειοι σταθμοί, στην Κηφισιά, (υπογειοποιείται ο σημερινός σταθμός), επί της Τατοΐου, στη Νέα Ερυθραία, στο Καστρί και στο 20ό χλμ. της Εθνικής Οδού Αθηνών-Λαμίας όπου έχει σχεδιαστεί να κατασκευασθεί και μεγάλος χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων. Το δεύτερο τμήμα που θα κατασκευαστεί αργότερα, μήκους 4,6 χλμ, θα αρχίζει από τον σταθμό της Εθνικής Οδού Αθηνών-Λαμίας και θα καταλήγει στον Αγιο Στέφανο με μια ενδιάμεση στάση επί της Λεωφ. Μαραθώνος στην κοινότητα Ανοιξης.

• Πειραιάς
• Νέο Φαλήρο
• Μοσχάτο
• Καλλιθέα
• Ταύρος
• Πετράλωνα
• Θησείο
• Μοναστηράκι
• Ομόνοια
• Βικτώρια
• Αττική
• Άγιος Νικόλαος
• Κάτω Πατήσια
• Άγιος Ελευθέριος
• Άνω Πατήσια
• Περισσός
• Πευκάκια
• Νέα Ιωνία
• Ηράκλειο
• Ειρήνη
• Νεραντζιώτισσα
• Μαρούσι
• Κ.Α.Τ.
• Κηφισιά (υπογειοποίηση του σημερινού σταθμού, 2015)
• Τατοΐου (2015)
• Νέα Ερυθραία (2015)
• Καστρί (2015)
• Εθνική Οδός Αθηνών-Λαμίας (2015)
• Άνοιξη (2018)
• Άγιος Στέφανος (2018)

[Επεξεργασία] Γραμμή 2 (κόκκινη γραμμή)

• Ανθούπολη (πρώην «Θηβών») (2008)
• Περιστέρι (2008)
• Άγιος Αντώνιος
• Σεπόλια
• Αττική
• Σταθμός Λαρίσης
• Μεταξουργείο
• Ομόνοια
• Πανεπιστήμιο
• Σύνταγμα
• Ακρόπολη
• Συγγρού-Φιξ
• Νέος Κόσμος
• Άγιος Ιωάννης
• Δάφνη
• Άγιος Δημήτριος / Αλέξανδρος Παναγούλης
• Ηλιούπολη (2009)
• Άλιμος (2009)
• Αργυρούπολη (2009)
• Ελληνικό (2009)

Εξετάζεται επίσης η περαιτέρω επέκταση της γραμμής από Ανθούπολη προς Ίλιον, Κηπούπολη και Πετρούπολη και από Ελληνικό προς Γλυφάδα ^[4].

[Επεξεργασία] Γραμμή 3 (μπλε γραμμή)

• Ευαγγελίστρια (υπό δημοπράτηση – 2013)
• Δημοτικό Θέατρο (υπό δημοπράτηση – 2013)
• Πειραιάς (υπό δημοπράτηση – 2013)
• Ταμπούρια (υπό δημοπράτηση – 2013)
• Νίκαια (υπό δημοπράτηση – 2013)
• Κορυδαλλός (υπό δημοπράτηση – 2013)
• Αγία Βαρβάρα (υπό δημοπράτηση – 2013)
• Χαϊδάρι (2008)
• Αιγάλεω (2007)
• Ελαιώνας (πρώην «Άγιος Σάββας») (2007)
• Βοτανικός (2007)
• Μοναστηράκι
• Σύνταγμα
• Ευαγγελισμός
• Μέγαρο Μουσικής
• Αμπελόκηποι
• Πανόρμου
• Κατεχάκη
• Εθνική Άμυνα
• Χολαργός (2007)
• Νομισματοκοπείο (2007)
• Αγία Παρασκευή (2008)
• Χαλάνδρι
• Δουκίσσης Πλακεντίας
• Παλλήνη
• Παιανία-Κάντζα
• Κορωπί
• Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών

[Επεξεργασία] Γραμμή 4 (πορτοκαλί γραμμή) (υπό μελέτη)

Σύμφωνα με τη Μελέτη Ανάπτυξης Μετρό θα κατασκευάζονταν 2 νέες γραμμές, στην πραγματικότητα κλάδοι των υφιστάμενων γραμμών: ο κλάδος της γραμμής 2 (Πανεπιστήμιο - Άλσος Βεΐκου) και ο κλάδος της γραμμής 3 (Πανόρμου - Μαρούσι). Τα αποτελέσματα πρόσφατων ερευνών έδειξαν ότι θα ήταν προτιμότερη η κατασκευή μιας νέας αυτόνομης γραμμής. Η σχεδιαζόμενη γραμμή προκύπτει ως αποτέλεσμα της συνένωσης των αρχικά σχεδιασμένων γραμμών και της προσθήκης μερικών νέων σταθμών μεταξύ των σταθμών Πανεπιστημίου, Ευαγγελισμού και Κατεχάκη (αντί Πανόρμου). ^[5]

Χάρτης σιδηροδρομικού δικτύου στο λεκανοπέδιο Αττικής. Το σχέδιο επεκτάσεων της Αττικό Μετρό εικονίζεται όπως αυτό είχε διαμορφωθεί το φθινόπωρο του 2004.

• Άλσος Βεΐκου
• Γαλάτσι
• Κυψέλη
• Δικαστήρια
• Αλεξάνδρας
• Εξάρχεια
• Πανεπιστήμιο
• Κολωνάκι
• Ευαγγελισμός
• Παγκράτι-Καισαριανή
• Άνω Ιλίσια
• Ζωγράφου
• Γουδή
• Κατεχάκη
• Φάρος
• Φιλοθέη
• Σίδερα
• Ο.Α.Κ.Α.
• Παράδεισος
• Μαρούσι

[Επεξεργασία] Κανονισμοί

Το κάπνισμα και η κατανάλωση φαγητού ή ποτού δεν επιτρέπονται σε κανένα σημείο του δικτύου. Η Αττικό Μετρό Εταιρεία Λειτουργίας δεν επιτρέπει την επαιτεία, την πώληση ή διανομή αγαθών ή υπηρεσιών, καθώς και τη λήψη φωτογραφιών μέσα στους σταθμούς. Η μεταφορά κατοικιδίων ζώων επιτρέπεται μόνο μέσα σε ειδικά κλουβιά.

Περισσότερες πληροφορίες: Χρηστικές Οδηγίες

[Επεξεργασία] Μεταφορά ποδηλάτων στους συρμούς

Στους συρμούς της Αττικό Μετρό δεν επιτρέπεται η μεταφορά ποδηλάτων, ενώ στους συρμούς των Η.Σ.Α.Π. επιτρέπεται με περιορισμούς ^[6]. Συγκεκριμένα, η μεταφορά ποδηλάτων επιτρέπεται:

• από την έναρξη λειτουργίας μέχρι και τις 6:15
• από τις 9:30 μέχρι τις 12:00
• από τις 18:30 μέχρι και τη λήξη λειτουργίας του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου.

Τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες, η μεταφορά ποδηλάτων επιτρέπεται όλες τις ώρες.

Παράλληλα, η μεταφορά ποδηλάτων επιτρέπεται μόνο στο τελευταίο βαγόνι του συρμού και η είσοδός του πρέπει να γίνεται από την τελευταία θύρα του συρμού. Απαγορεύεται η μεταφορά ποδηλάτων από τους ανελκυστήρες και τις κυλιόμενες κλίμακες, ενώ ο μέγιστος αριθμός είναι δύο ποδήλατα ανά συρμό.

[Επεξεργασία] Δείτε επίσης

• Σύστημα Μέσων Μαζικής Μεταφοράς Αθηνών
• Μετρό Θεσσαλονίκης

[Επεξεργασία] Αναφορές και πηγές πληροφόρησης

1. ↑ Επεκτάσεις υπό κατασκευή (Αττικό Μετρό)
2. ↑ Επεκτάσεις υπό μελέτη (Αττικό Μετρό)
3. ↑ Επέκταση ΗΣΑΠ
4. ↑ Μελέτη Ανάπτυξης Μετρό
5. ↑ Οι νέες επεκτάσεις του μετρό της Αθήνας (01/12/2005)
6. ↑ Μεταφορά ποδηλάτων στους Η.Σ.Α.Π. (02/12/2005)

[Επεξεργασία] Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Αττικό Μετρό
• Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι Αθηνών Πειραιώς
• Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών
• Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών
• UrbanRail.Net Athens Metro (στα αγγλικά)
• Η σελίδα του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. για το μετρό της Αθήνας (χρήσιμη για λόγους αρχείου)
• Η ιστορία του σιδηρόδρομου Πειραιά - Κηφισιάς
• (Αγγλικά) Hellas.net - 360° Εικονικές περιηγήσεις στο μετρό της Αθήνας (υψηλή ανάλυση)