Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης είναι μια πόλη που ορίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση για περίοδο ενός χρόνου στη διάρκεια του οποίου της δίνεται η ευκαιρία να επιδείξει την πολιτιστική της ζωή και την πολιτιστική της ανάπτυξη. Αρκετές Ευρωπαϊκές πόλεις έχουν χρησιμοποιήσει την χρονιά Πολιτιστικής Πόλης για να μεταμορφώσουν ολοκληρωτικά την πολιτιστική τους βάση, και κατ’ επέκταση την εικόνα τους στο διεθνή χώρο.

Η έννοια της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πόλης συνελήφθη ως ένας τρόπος αλληλοπροσέγγισης των Ευρωπαίων κατοίκων και ξεκίνησε στις 13 Ιουνίου 1985 από το Συμβούλιο Υπουργών με πρωτοβουλία της Ελληνίδας Υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη. Από τότε, η πρωτοβουλία έχει καταστεί όλο και πειρισσότερο επιτυχής μεταξύ των Ευρωπαίων κατοίκων και έχει αποκτήσει έναν αυξανόμενο πολιτιστικό και κοινωνικό-οικονομικό αντίκτυπο με τους πολυάριθμους επισκέπτες που έχει προσελκύσει.

Οι Ευρωπαϊκές Πόλεις Πολιτισμού ορίζονταν επί διακυβερνητικής βάσης μέχρι το 2004. Τα κράτη μέλη ομοφώνως επέλεγαν τις πιο πιθανές πόλεις για να φιλοξενήσουν το γεγονός και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραχωρούσε μια επιδότηση στην επιλεγμένη πόλη κάθε χρόνο. Από το 2005 οι θεσμοί της Ε.Ε. θα συμμετάσχουν στην διαδικασία επιλογής των πόλεων που θα φιλοξενήσουν το γεγονος.

Το 1990 οι Υπουργοί Πολιτισμού ξεκίνησαν τον "Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Μήνα". Το γεγονός αυτό είναι παρόμοιο με την Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα αλλά διαρκεί λιγότερο και απευθύνεται συγκεκριμένα σε χώρες της ανατολικής και κεντρικής Ευρώπης. Η Επιτροπή παραχωρεί μια επιδότηση για τον Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Μήνα κάθε χρόνο.

Από το 1991, οι οργανωτές των διαφορετικών Ευρωπαϊκών Πόλεων Πολιτισμού δημιούργησαν ένα δίκτυο που καθιστούσε δυνατή την ανταλλαγή και διασπορά των πληροφοριών, ακόμα και στους οργανωτές των μελλοντικών γεγονότων. Το δίκτυο αυτό εκτέλεσε επίσης το 1994 μιά μελέτη για τον αντόκτυπο της Ευρωπαϊκής Πόλης Πολιτισμού από την δημιουργία της.

Το 1999 η Ευρωπαϊκή Πόλη Πολιτισμού μετονομάστηκε σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, και χρηματοδοτείται πια από το πρόγραμμα Πολιτισμού 2000. Για το έτος 2006 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης ήταν η πόλη της Πάτρας στην Ελλάδα. Σύμφωνα με μελλοντικούς σχεδιασμούς για το θεσμό (τουλάχιστον μέχρι το 2019) κάθε χρόνο θα ορίζονται δύο Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης και κάθε κράτος θα έχει την ευκαιρία να φιλοξενήσει με τη σειρά του το γεγονός. Αυτό έγινε για να αποφευχθεί υπερβολικά σκληρός ανταγωνισμός μεταξύ κρατών για την απόκτηση του τίτλου.