Galieno
Wikipedia(e)tik
Galieno, latinez Publius Licinius Egnatius Gallienus (218-268) erromatar enperadorea izan zen. 253tik 260 arte Valeriano aitarekin batera aritu zen; 268 arte, enperadore bakarra izan zen.
III. mendeko krisialdiko enperadoreek arazo larriak izan zituzten boterea gorde ahal izateko. Salbuespen bat Galieno izan zen. Aitak berarekin agintea partekatu izanak horren kausa izan liteke. Izan ere, bien artean banatu ziren Inperioa, eta, honela, enperadoreek arazoen gaineko kontrola zuzenagoa eta azkarragoa izaten zen. Gainera, Galienok enperadore aproposa zela esanda Erromako eliteak konbentzitu zituen. Nolanahi ere, usurpatzaile askori egin behar zion aurre.
260an, Pertsiako Xapur I.ak Valeriano preso hartu zuen. Propaganda kanpaina arrakastatsuari esker, Galienok postuan jarraitu ahal izan zuen. Txanponetan, esaterako, garaile eta errukitsu agertzen zen.
Hala eta guztiz ere, mendebaldeko mugetan Galienok ez zuen hain harrera onik jaso. Etengabe borroketan, 258rako Postumo jeneralak ez zuen Galieno onartu. Galiako lurrak bere menpe hartuta, Inperio Galikoko enperadoretzat jo zuen bere burua. Galienoren itzala murriztu ahala, beste jeneral batzuk matxinatu ziren. Klaudio Gotikok armadaren leialtasuna eskuratuta, Galienoren ondorengoa bihurtu zen.
268ko irailean, Galieno egoera ezezagunetan hil zen, agintaldiko kanpainarik handiena prestatzen ari zela. Godoek, Panonia probintzia konkistaturik, Erromari berari mehatxu egiten zioten. Aldi berean, alamaniarrek Italiako iparraldea eraso zuten. Galienok alamaniarrak garaitu zituen, eta godoen kontrako bataila batzuk irabazi zituen. Garaipen horien ondoren, Galieno Mediolanum hiriko setioan hil zen.
