جویریه
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
| اصول دین |
| اصول خاص تشیع |
| فروع دین |
| فروع تشیع |
| منابع اسلامی |
| شخصیت‌ها |
|
محمد |
| مذهب‌ها |
| مذاهب فقهی |
| مذاهب کلامی |
| علوم اسلامی |
| تاریخ اسلام |
|
زندگانی محمد |
| جغرافیای اسلام |
|
مکه • مدینه |
| اقتصاد اسلامی |
|
مضاربه • مزارعه |
جویریه دختر حارث بن ابوضرار،(درگذشت ۴۹ یا ۵۰ (قمری)) یکی از زنان محمد، پیامبر اسلام بود. جویریه در ۲۰ سالگی و در سال پنجم یا ششم هجری با محمد ازدواج کرد.
نام کامل: بُّرة بنت الحارث بن ابی ضرار بن حبیب بن عائد بن مالک بن جذیمه بن المصطلق من خزاعه. وی همسر مسافع بن صفوان ذی الشفر بن سرح بن مالک بن جذیمه بود که در جنگ المریسیع سال ۶ هجری کشته شد. پس از اینکه به ازدواج رسول الله درآمد، رسوال الله نامش را جویریه گذاشتند.
جویریه دختر رئیس قبیله بنی المصطلق، یکی از قبایل یهودی متعددی بود که محمد به آنها حمله کرده بود. شوهرش مالک بن صفوان بود و در حمله ناگهانی که محمد به این قبیله کرده بود کشته شده بود. علامه عسکری ماجرای این جنگ و ازدواج وی با محمد را چنین بیان می‌کند:
«حارث پدر جویریه رئیس قبیله «بنی المصطلق» بود... در سال پنجم یا ششم هجری ... حارث با کمک سایر قبایل عرب لشکری گران تهیه دیده بود و در نظر داشت بی‌خبر و بناگاه به مدینه حمله کند و مسلمانان را از بیخ و بن براندازد... رسول خدا پیش‌دستی کرد و بر سر قبیله بنی‌مصطلق تاخت ... منادی اسلام قبول این کیش را به سپاهیان حارث پیشنهاد کرد ...، اما سپاهیان حارث نه تنها نپذیرفتند، بلکه منادی اسلام را تیرباران کردند. مسلمین چون چنین دیدند یکباره حمله کردند... و سرانجام قبیله حارث شکست خورد و تسلیم شد... جویریه که شوهرش در این جنگ کشته شده بود، جزء اسیران جنگی درآمد و در تقسیم سهم یکی از انصار شد. چون به مدینه بازگشتند جویریه نزد رسول خدا آمد و برای آزادی خویش از آن استمداد کرد. رسول خدا او را از مرد انصاری خرید و آزاد کرد و پس از آن به عقد خود درآورد.»(علامه عسگری،نقش عایشه در تاریخ اسلام: ج۱-۳ ص ۵۸و ۵۹)
علامه عسکری می‌گوید وقتی دیگر مسلمانان از ماجرا آگاه شدند، تمامی اسیرانی را که در اختیار داشتند آزاد کردند و حارث پدر جویریه نیر به مدینه آمد و اسلام آورد و تمام افراد قبیله بنی‌مصطلق مسلمان شدند.
این ازدواج به روایت دیگر این گونه بوده‌است: وی در جنگ اسیر ثابت بن قیس شده بود. ثابت چون می‌دانست او دختر رئیس قبیله‌است، فدیه بیشتر از حد معمول طلب کرد. جویریه نزد محمد آمد و گفت ثابت مبلغ کلانی برای آزادی من می‌خواهد و من ندارم. در پرداخت فدیه‌ام به من کمک کن. محمد گفت آیا بهتر از این نمی‌خواهی؟ گفت: آن چیست؟ گفت: فدیه ات را می‌پردازم و با تو ازدواج می‌کنم. وی پذیرفت و محمد فدیه اش را پرداخت و او را آزاد کرد و به همسری خود درآورد. [نیاز به ذکر منبع]
و در روایت دیگری نیز بدین ترتیب بوده‌است که محمد از جویریه درخواست ازدواج کرد و جویریه قبول کرد به شرط اینکه اسرای باقیمانده از این جنگ آزاد شوند و غنایم بدست آمده به صاحبان باقیمانده از این جنگ بازگردد. [نیاز به ذکر منبع]
از جویریه به عنوان "زنی بسیار زیباً در بسیاری از تواریخ یاد شده‌است. ابن اسحق می‌گوید جویریه از زیبایی شگفت انگیزی بهره می‌برد، به طوری که هیچ مردی قدرت نداشت در برابر زیبایی وی مقاوت کند. و رابطه او با محمد به شدت عواطف عایشه را تحریک کرده بود و عایشه از دیدن او در عذاب بود.
جویریه ۶ سال زن محمد بود و بعد از محمد نیز ۳۹ سال زندگی کرد و در سن ۶۵ سالگی درگذشت.
[ویرایش] منابع
- ابن اسحق سیرت الرسول، برگ ۷۲۹
- ابو داوود جلد .۳:۴۹۳۵ برگ ۱۳۷۷-۱۳۷۸
- صحیح بخاری جلد .۸:۲۱۲ (برگ ۱۳۷)
- ابو داوود جلد .۱:۱۴۹۸ برگ ۳۹۲.
- صحیح مسلم جلد .۲:۲۳۴۹ برگ ۵۲۰
صحیح بخاری جلد .۳:۷۱۷ (برگ ۴۳۱-۴۳۲).
- زوجات النبی صلی الله علیه وآله وسلم نوشته: امیر مهنا الخیامی.
- هذا الحبیب یا محب نوشته: ابوبکر جابر الجزایری.
- السیرة النبویه نوشته: ابوالحسن علی الحسینی الندوی.
- عسکری، سیدمرتضی، نقش عایشه در تاریخ اسلام، ج۱ - ۳، مترجمین: عطامحمد سردارنیا، محمدصادق نجمی، هاشم هریسی و محمدعلی جاودان، تهران: مرکز فرهنگی انتشاراتی منیر، چاپ نهم:۱۳۷۷
