Karajan Kahuripan

Saka Wikipédia, Ènsiklopédhi Bébas ing basa Jawa / Saking Wikipédia, Bauwarna Mardika mawi basa Jawi

Karajan Kahuripan dibangun dening Airlangga sing brasil selamat wektu karajan Medang dihancurke karajan Sriwijaya taun 1019 M. Keturunan wangsa Isyana iki dadi raja Kahuripan wektu umure tesih 16 taun ning Airlangga brasil nyatuake maneh sisa-sisa karajan Medang, malah isa nguasai Bali lan Jawa Tengah.

[sunting] Karya sastra lan candhi

Taun 1035 M ing jaman pemerentahan Airlangga, Mpu Kanwa brasil nggubah kitab Arjuna Wiwaha sing diadaptasi saka epik Mahabharata. Kitab iku nyeritaake Arjuna (inkarnasi saka Wisnu). Kitab iki digubah kanggo ngormati Airlangga.

Seliyane kitab Arjuna Wiwaha, crita Airlangga uga ana ing candhi peninggalan karajan Kahuripan iki yaiku candhi Belahan ing lereng gunung Penanggungan.

[sunting] Kahuripan dadi Jenggala lan Pangjalu

Pewaris tahta Kahuripan yaiku Dewi Kili Suci milih dadi pertapa, akhire karajan Kahuripan dipecah dadi loro yaiku Jenggala kanggo Jayasabha lan Pangjalu kanggo Jayabhaya, kedadeyan pembageyan iku ing taun 963 Saka tujuane kanggo ngindari perang saudara, tugas pembageyan iku diserahke neng pendeta sakti yaiku Arrya Bharad. Arrya Bhadad mbagi karajan nganggo cara sing unik yaiku nggawe aliran banyu ing lemah sing dikucurke saka kendi pusaka. Bates sing digawe pendeta iku kira-kira ing kali Brantas saiki uga gunung Kawi. Riwayat karajan Jenggala akhire punah digabung karo Pangjalu merga pangeran saka Pangjalu (Kediri) yaiku Kameswara nikah karo putri saka Jenggala yaiku putri Kirana.

[sunting] Silsilah

Silsilah katurunan prabu Airlangga ora ana catetan sajarahe saka sumber sajarah sing primer, dadine muncul akeh versi silsilah antarane saka lontar babad Arya sing disimpen ing Gedong Kirtya, Singaraja-Bali, silsilahe yaiku:

Airlangga
- Sridewi Kili Endang Suci utawa Dewi Kilisuci sing milih dadi pertapa, sejatine iki sing dadi Ratu merga keturunan saka permaisuri
- Jayasabha (karajan Janggala)
  - Sira Aryeng
- Jayabhaya (karajan Kediri utawa karajan Pangjalu)
  - Aji Dangdang Gendis
  - Siwa Wandira
  - Jaya Kesuma
- Arya Buru

Ana sumber liya yen putra Airlangga iku ana 4 yaiku:

Lembu Amiluhur dadi raja ing Jenggala
Lembu Amerdadu dadi raja ing Pangjalu
Lembu Mangarang dadi raja ing Ngurawan
Lembu Amijaya dadi raja ing Singasari

Urung ana kepastian apa tokoh Lembu Amerdadu iki padha karo tokoh Lembu Amiseno sing uga disebut-sebut dadi raja pertama ing karajan Pangjalu utawa karajan Daha.

Artikel punika taksih tulisan rintisan (stub).

Sinten kémawon ingkang kagungan karsa mbenakaken, sumangga kémawon.

Karajan Medang > Karajan Kahuripan > Karajan Jenggala lan Karajan Pangjalu

Karajan ing Jawa
0-600 (Hindu-Buddha Mataram Kuna): Salakanagara \| Tarumanagara \| Galuh \| Sundha \| Kalingga \| Kanjuruhan 600-1500 (Hindu-Buddha): Mataram Kuna, Medang, Kahuripan, Janggala, Pangjalu, Singhasari, Majapahit, Pajajaran, Blambangan 1500-saiki (Islam): Demak, Pajang, Banten, Cirebon, Sumedang Larang, Mataram Enggal, Yogyakarta, Surakarta, Mangkunagaran, Pakualaman