Esperanto
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Inhaltsverzeichnis |
[ändere] Gschicht
Esperanto, mit ãigãntlichãm Namã Lingvo Internacia isch di intãrnazionali Schprach, wo 1887 fom polnischã Augãnarzt Ludoviko Lazaro Zamenhof dur d’ Publikazion fom erschtã Leerbuãch in polnischer und churz drufabã in änglischãr, französischãr und russischãr Schprach dã Mãnschhãit forgschtellt wordãn isch.
Dã Zamenhof schtammt us dã ostpolnischã Stadt Bialystock, wo damals zum russischã Zarãriich ghört hãt. I derã Stadt hãnd damals fiãr folksgruppã glãbt, unter denã schrecklichi Schpannigã und Hass gherrscht hãt. Dã Zamenhof hãt sich entschlossã, öppis dagãgã z’tuã und ã Schprach z’entwicklã, i derã sich alli Mãnschã unabhãngig fo ihrãr Herkunft mitãnand fãrschtãndigã chönnd.
Sis erschtã Schprachprojekt hãt dã Zamenhof mit sinã Schuãlkamaradã a sinãrã Maturfiir forgschtellt. Sin Vatãr abãr, wo Angscht ghaa hãt, dass ãn jüdischã Jüngling wãgã söttigã Ideeã mit fãrfolgigã dur d’Behördã rãchnã muãss, hãt sim Soon fãrbottã, sich widãr mit söttigã Projekt z’befassã und hät alli Dokumãnt fo dem erschtã Wãltschprachãnentwurf is füür grüãrt. So hãt dã Zamenhof in Warschau und Moskau Medizin schtudiãrt und ischd Augãnarzt wordã. Sin Traum abãr hãt ãr nöd fãrgãssã. Zãmã mit sinãrã zuãkünftigã Frau Klara Silbernik und dã finanziellã Untãrschtüzig fo sim Schwigãrfatãr hãt ãr 1887 untãr ãm Psoidonym D-ro Esperanto s’erschti Leerbuãch fo dã Lingvo Internacia publiziãrt. Esperanto bedüütãt "dã Hoffãndi" und hüt isch d´Schprach uf dã ganzã Wãlt untãr dem Psoidonym fom Dr. Zamenhof bekannt.
[ändere] D’ Esperanto-Grammatik
D’ Esperanto-Grammatik isch follkommã regãlmässig und kãnnt übãrhaupt ã kãi Uusnaamã. Mã ch mit Hilf fo fixã Ändigã fo wenigã unfãrãndãrlichã Wortwurzlã ganz ãn Huufã noii Wörtãr ablãitã. Drumm isch Esperanto ganz ãfach z’erlernã. Da ãs im Esperanto ãn fil laatinischi Wortschtãmm git, töönt d’ Schpraach ã bitz Romanisch, fo dã Schtruktur und dã Grammatik her hãt Esperanto abãr ãigãtli fil mee Gmãinsamkãitã mit Ostasiatischã Schprachã wiã Japanisch und Koreanisch.
[ändere] Verbräitig vo Esperanto
Hüt (im Oktobär 2007) wird Esperanto vo zwüschäd 5 und 10 Millionä Mänschä uf dä ganzä Wält gschprochä. Wenn mär im Google nach Esperanto suächt dänn findät mär je nach Suächziit zwüschäd 50 und 100 Millionä Träffär. Es git in Esperanto inzwüschä fascht 2 Millionä Internet-Siitä und Esperanto isch im Internet a 15-är Stell vo allnä Sprachä vo dä Wält!
[ändere] Lueg ou
[ändere] Weblinks
- (mul) Svisa Esperanto Portalo - Zuägang zu dä WEB-Siitä vo dä schwyzerischä Esperanto-Bewegig.
- (mul) Germana Esperanto Portalo - Zuägang zu dä WEB-Siitä vo dä tüütsch Esperanto-Bewegig.
- (mul) Portalo por lernado de Esperanto - Portal für alli wo Esperanto lernä möchtäd!
- (mul) Esperantomondo - Esperanto portalo kaj koresponda servo
- Ou in Esperanto gits natüli a Wikipedia: eo.wikipedia.org
- Diskutgrupo "Ni parolas Esperante"
