Erradio (elementua)

Wikipedia(e)tik

Radioa

88 Frantzioa ← Radioa → Aktinioa Ba ↑ Ra ↓ Ubn Taula periodikoa
Orokorra
Izena, Ikurra, Zenbakia	Radioa, Ra, 88
Serie kimikoa	metal lurralkalinoak
Taldea, Periodoa, Orbitala	2, 7, s
Masa atomikoa	(226) g/mol
Konfigurazio elektronikoa	[Rn] 7s2
Elektroiak orbitaleko	2, 8, 18, 32, 18, 8, 2
Propietate fisikoak
Egoera	solidoa
Dentsitatea	(0 °C, 101,325 kPa) 5,5 g/L
Urtze-puntua	973 K (700 °C, 1.292 °F)
Irakite-puntua	2.010 K (1.737 °C, 3.159 °F)
Urtze-entalpia	8,5 kJ·mol−1
Irakite-entalpia	113 kJ·mol−1
Lurrun-presioa P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k T/K 819 906 1.037 1.209 1.446 1.799
Propietate atomikoak
Kristal-egitura	kubikoa, gorputzean zentratua
Oxidazio-zenbakia(k)	2 (oxido basiko sendoa)
Elektronegatibotasuna	0,9 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala	1.a: 509,3 kJ/mol 2.a: 979,0 kJ/mol
Erradio atomikoa (batezbestekoa)	215 pm
Datu gehiago
Eroankortasun termikoa	(300 K) 18,6 W·m−1·K−1
Isotopo egonkorrenak
Artikulu nagusia: erradio (elementua)aren isotopoak iso UE Sd-P D DE (MeV) DP 223Ra  ? 11,43 e α 5,99 219Rn 224Ra  ? 3,6319 e α 5,789 220Rn 226Ra aztarnak 1.602 u α 4,871 222Rn 228Po Sintetikoa 6,7 u β- 0,046 228Ac
Erreferentziak

Radioa (edo erradioa) elementu kimiko bat da, Ra ikurra eta 88 zenbaki atomikoa dituena. Bere jatorrizko kolorea zuri ia purua da, baina oso azkar oxidatzen da airearekin kontaktuan eta kolore beltza hartzen du. Metal lurralkalinoa da, uranio-meetan aztarna-elementu gisa ageri dena. Oso erradioaktiboa da. Bere isotoporik egonkorrenak, ²²⁶Ra, 1.602 urteko erdibizitza dauka eta radon gasa bihurtzen da.

[aldatu] Ezaugarri nagusiak

Metal lurralkalinorik astunena izanik, barioaren antzeko ezaugarri kimikoak dauzka. Uraninitan eta beste zenbait uranio-mineraletan agertu ohi da. Radioarekin eginiko prestakinek bi ezaugarri nabarmen dituzte: alde batetik, bere ingurunea baino tenperatura altuagoa edukitzen dute, eta bestetik, hiru motako erradiazioa ekoizten dute, alfa-partikulak, beta-partikulak eta gamma-izpiak. Neutroiak ere ekoizten ditu berilioarekin nahasten denean.

Radioa lumineszentea da (kolore urdin geldoa ekoizten du), bortizki erreakzionatzen du urarekin eta olioarekin kontaktuan eta barioa baino pixka bat hegazkorragoa da.