Johannes Paulus II
Van Wikipedia
Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Mestreechs aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.
Zien Heilegheid Paus Johannes Paulus II, gebore Karol Józef Wojtyla (Wadewice, Pole, 18 mei 1920 - Roeme, 2 april 2005) waor vaan 1978 tot zienen doed paus, en daomèt bisjop vaan Roeme, hoof vaan de Roems-Kattelieke Kèrk en staotshoof vaan Vaticaanstad.
Inhawd |
[bewirk] Biografie
Paus Johannes Paulus II woort in 1920 es Karol Wojtyla gebore in 't stedsje Wadowice, in de naobersjap vaan Krakau. Laoter góng heer ouch in Krakau woene. Heer wèrkde es sjemis en had väöl contak mèt de door de Nazi's vervolgde Joede, wat häöm op väöl probleme mèt de machhöbbers kaom te stoon. In deen tied veel heer positief op door 'n groete taolekènnis, sportiviteit en talènt es toneelsjriever.
In 1946 woort heer priester, boenao heer ethica góng docere aon de universiteit vaan Krakau. In 1958 woort heer vaan dat bisdom hölpbisjop, in 1963 eertsbisjop. Heer naom deil aon 't Twiede Vaticaans Concilie. In Pole zetde heer ziech in veur de gelouvege vaan 't land, die door de communistische regering oonderdrök woorte. In 't oontstoon vaan de vakbond Solidarinosc heet heerv 'n groete rol gespeuld. In 1967 woort heer tot kardinaal beneump.
Wienie in 1978 paus Johannes Paulus I nao 33 daog pontificaat storf, voont me in 't Vaticaan tot 'ne relatief jonge kardinaal paus mós weure. Me koos de Poolse kardinaal, dee es charismatisch en bekind gold. Heer woort in 1981 door 'nen Törksen assassien aongesjote. Es pacifis zoch heer de maan in de cel op veur mèt häöm te praote. Sommege meine tot de USSR heitouw had opgedraoge. De paus reisde väöl: heer brak 't record vaan paus Johannes XXIII, dee um dezelfde eigesjap de bijnaom "Johnny Walker" had. In 1986 kaom heer nao Nederland. In de jaore negenteg kraog heer ummer mie las vaan gezoondheidsprobleme, mèt naom de Krenkde vaan Parkinson. Heer storf in 2005.
[bewirk] Beleid
[bewirk] Relaties mèt ander religies
De kattelieke kèrk steot traditioneel bekind es antisemitisch. De paus evels heet ziech al in d'n Twieden Wereldoorlog veur de Joedse zaok ingezat. Laoter bezoch heer dèks leislui vaan aander religies, boemèt de Kattelieke kèrk langloupende conflicte had: d'n Islam, 't protestantisme, orthodoxe kèrke, boeddhisme en zoe wijer. Daomèt zetde heer de lien vaan Johannes XXIII en aander recènte veurgengers door.
[bewirk] Seksueel kwesties
Oonder zien beleid verspreide de krenkde AIDS ziech euver de wereld. Evels verbaod heer 't gebruuk vaan condooms, dit tot groete ergernis vaan neet allein seculier lui, meh ouch vaan geluivege en zelfs vaan bisjoppe. Ouch veroordeilde heer homoseksualiteit, tot in de lier vaan de Kattelieke kèrk mèt d'n duvel geassocieerd bleef, oondanks obbenuits drök oet eige gelejer.
Dees conservatief standpunte en de otoritair hawding vaan 't Vaticaan leverde zeker ouch in Nederland väöl ergernis op; hei riechde me de progressief Ach-Meibeweging op.
