Nederland

Van Wikipedia

Dit artikel is in mierder Limburgse dialekte gesjreve. Perbeer estebleef waal mer ei dialek per alinea aan te hauwe.

Nederland

Basisgegevens

Offesjeel taol Nederlands, Fries
es twiede bestuurstaol in Friesland

Hoofstad

Amsterdam

Staotsvörm Constitutioneel Monarchie

Staotshoof Beatrix (sins 1980)

Premier

Jan Peter Balkenende

[[{{{titelhoofregering1}}}]] {{{naomhoofregering1}}}

[[{{{titelhoofregering2}}}]] {{{naomhoofregering2}}}

[[{{{titelhoofregering3}}}]] {{{naomhoofregering3}}}

Religie 30% Katteliek
21% Próttestant
5,8% Moslim
0,6% Hindoe
1,6% Euverige gezindte
41% Gein gezindte
(2004, bron: CBS)

Opperflaakde
– % water 41.526 km²
18,41%

Inwoeners
– Deechde: 16.335.998 (1 juli 2006)
482/km²

Euverige

Munteinheid Euro (EUR of €)

Tiedzaone UTC +1

Nationale fiesdaag 30 april, 5 mei

Vouksleed Wilhelmus

Web | Code | Tel. .nl | NLD | +31

Nederland is e laand in Wes-Europa. 't Is 't Europees deil vaan 't Keuninkriek der Nederlen; de aander deile zien Caribisch (Nederlandse Antille en Aruba). De grèns is 1027 kilometer laank en sjeit Nederland vaan 't Bèlsj en Duitsland. In 't noorde en weste weurt Nederland door de Noordzie begrèns; de kös is 451 kilometer laank. 't Totaal laandoppervlak bedraag 41.526 km²; de bevölking besteit oet good 16 miljoen lui. Daomèt is Nederland ei vaan de diechsbevölkde len op Eerd. De hoofstad is Amsterdam, meh de regering zit in D'n Haog.

[bewirk] Bestuurlike indeiling

Nederland is in twelf provincies verdeild. De provincies zien op häör bod wier verdeild in gemeintes en watersjappe. De provincies zien de volgende (wienie de Limburgse naom aanders is es d'n officiële, steit de laotste tösse häökskes):

Friesland (Fryslân)
Groninge (Groningen)
Drente (Drenthe)
Euveriesel (Overijssel)
Flevoland
Noord-Holland
Zuid-Holland
Utrei (Utrecht)
Gelderland
Zieland (Zeeland)
Noord-Braobant (Noord-Brabant)
Limburg

[bewirk] Taole

[bewirk] Europees erkinde taole

Nederlands (officieel taol)
Fries (bestuurstaol)
Limbörgs (streiktaol)
Nedersaksisch (streiktaol)
Jiddisch (minderheidstaol)
Romani (minderheidstaol)

[bewirk] Neet offesjeel erkinde taole en dialekte

Braobants
Hollands
Ziews
Zuud-Gelders

[bewirk] Euvrig

Aander väöl gesproke taole zien vaan allochtoon aofkóms: Arabisch (Marokkaans dialek), Berbers, Papiaments, Sjinees, Sranantongo en Törks.

[bewirk] Nederland in internationaal verband

Nederland is sins de opriechting lid vaan de Europese Unie, d'r Raod van Europa, de Vereinegde Naties en de NATO.

In Nederland zien d'n Internationale Straafhof en de Joegoslavië-tribunaal gevesteg. Twie importante tractate veur de EU woorte in de jaore negenteg in Nederland geslote: 't Verdraag vaan Mestreech en 't Verdraag vaan Amsterdam. (nog wijer oet te werke)

[bewirk] Historie

Nederland woort in de prehistorie door versjeie volke bewoend. Bies roond 't jaor 600 veur Christus wonde d'r Kelte. D'r plaatsjname Leiden en Nijmegen zeunt Keltisch van oorsjprong: Lugdunum en Noviomagus. Vanaaf oongeveer 600 veur os jaortilling vestegde de Germane ziech in 't noorde; 't zuide vaan 't laand bleef langer door Kelte bewoend.

Roond d'n tied vaan Caesar zie bellum gallicum woort ouch 't zuide vaan Nederland, tot aon de Rien, vereuverd. In 69 kaome de Batave oonder Julius Civilis in opstaand tege de Romeine; oeteindelik mislukte deen opstand. Stei die daan al bestoonte zien Mestreech (Trajectum ad Mosam), Heerle (Coriovallum), Utrei (Trajectum) en Nijmege (Noviomagus).

In de vreuge Middelieuwe vele de Franke en de Sakse 't Nederlandse gebeed in en breide de Frieze heur gebeed oet. Dat woorte de drei bewoeners vaan Nederland. De Frankische keuning en laoter keizer Sjarel de Groete vereuverde de rieke vaan de Sakse en de Frieze, boemèt Nederland veur 't ies in ieuwe in ei riek te ligke kaom. Nao 't Tractaat vaan Verdun kaom bekaans 't gaanse gebeed in 't Duitse Riek te ligke.

In de vieftiende ieuw verkrege de hertoge vaan Bourgondië 't groetste deil vaan de Nederlen. Laoter kraog Sjarel V al dees gebede in han. Oonder zienen opvolger Filips II, keuning vaan Spaanje, kaome de Nederlen in opstaand. Vaan 1568 tot 1648 veurde me d'n Tachtegjaoregen Oorlog. In 1648 erkinde de Spaonse keuning de Nederlen es oonafhaankelike staot. Allein de noordelike Nederlen woorte oonafhaankelik; de grèns leep oongeveer gliek mèt die vaan noe. Allein Limburg waor mer gedeiltelik in Nederlandse han. Nao 't nui laand woort mèt Rippebliek der Zeve Vereinegde Nederlen verweze.

Nederland waor in de zeventiende ieuw ein vaan de mechtegste staote vaan Europa. De spanning mèt Ingeland leverde 'n aontal oorloge op. Nederlaand vereuverde inkel kolonië: Ceylon, Suriname, Curaçao, Kaap de Gooj Houp en deile vaan Oosindië. In 1672 woort de Rippebliek door Fraankriek, Ingeland, Keule en Munster tegeliek geattakeerd. Vaanoet Holland en Zieland, die neet bezat waore, woort 't laand laanksem trökvereuverd.

In 1795 woort Nederland door de Franse bezat en umgeduip tot Bataafse Rippebliek, vaanaof 1806 tot Keuninkriek Holland en vaanaof 1810 es integraal deil vaan 't Frans Keizerriek. In 1813 woort Nederland bevrijd en in prinsdom veraanderd. Vaanaof 1815 waor 't e keuninkriek, in 't begin mèt 't modèrn Bèlsj en Luxemburg; 't Bèlsj sjeide ziech in 1830 aof. In 1848 woort begonne mèt e democratisch gekoze parlemint; algemein kiesrech woort in 1919 veur manslui en pas in 1922 veur vrouwlui ingeveurd.

In d'n Ierste Wereldoorlog bleef Nederland neutraal. In d'n Twiede Wereldoorlog veel Nazi-Duitsland 't laand op 10 mei 1940 binne. Vaan 1944 tot 1945 woort Nederland wier bevrijd.

[bewirk] Zuug ouch

[bewirk] Externe link

Overheid.nl

Lenj in Europa
Albanië \| Andorra \| Armenië² \| Azerbaidzjan¹ \| Belsj \| Bosnië en Hercegovina \| Bulgarieë \| Cyprus² \| Daenemarke \| Duutsjlandj \| Esland \| Finland \| Frankriek \| Griekelandj \| Hongarieë \| Ierland \| Iesland \| Italië \| Kroatië \| Letland \| Liechtenstein \| Litouwe \| Luxemburg \| Macedonië \| Malta \| Moldavië \| Monaco \| Montenegro \| Nederlandj \| Noorwege \| Oekraïne \| Oesteriek \| Pole \| Portugal \| Roemenië \| Ruslandj¹ \| San Marino \| Servië \| Sjlovenië \| Sjlowakieë \| Sjpanje \| Turkije¹ \| Tsjechië \| Vaticaansjtad (Heilige Sjtool) \| Vereineg Keuninkriek \| Wit-Ruslandj \| Zjwaede \| Zjwitserland
Aafhenkelike gebejer: Akrotiri en Dhekelia² \| Faeröer \| Gibraltar \| Guernsey \| Jan Mayen \| Jersey \| Eilandj Man \| Sjpitsberge
1. Dit landj lik gedeiltelik in Azië. 2. Dit landj lik geografisch in Azië, meh weurt óm cultureel en historische raejes bie Europa ingedeild.