क्वेस्वा

विकिपिडिया नं

क्वेस्वा Qhichwa Simi / Runa Shimi / Runa Simi
उच्चारण:	IPA: ['qʰeʃ.wa 'si.mi] ['χetʃ.wa 'ʃi.mi] [kitʃ.wa 'ʃi.mi] [ʔitʃ.wa 'ʃi.mi] ['ɾu.nɑ 'si.mi] <
खंल्हाइगु थाय:	अर्जेन्टिना, ब्राजिल, बोलिभिया, चिली, कोलम्बिया, इक्वेडोर, पेरु
थाय:	एन्डेज
ल्याखं (छ्येलिपिंगु):	१०,०००,०००
स्थान(१=दक्ले अप्व मनुतेगु मांभाय):	६८
भाषा परिवार:	क्वेस्वा भाषा
च्वैगु लिपि:	ल्याटिन लिपि
आधिकारिकता:
भाषा आधिकारिक जुगु थाय्:	बोलिभिया व पेरु; इक्वेडोरयागु थाय्-थासे
भाषा चलेयाइगु गुथि:	none
भाषा कोड
आइ एस ओ ६३९-१:	`qu`
आइ एस ओ ६३९-२:	`que`
आइ एस ओ ६३९-३:	`que` — [[none\|Quechua (generic) many varieties of Quechua have their own codes.]]
नोट: थ्व पौय् IPA फोनेटिक आख: युनिकोडय् दे फु\|

क्वेस्वा (रुना सिमि; किस्वा इक्वेडोरय्) दक्षिण अमेरिकायागु छगु नेटिभ अमेरिकी भाषा खः। थ्व भाय् इन्का साम्राज्ययागु भाय् खः। नेटिभ अमेरिकी भाय् तेगु दथुइ दक्ले अप्व छ्येलिगु भाय् थ्व हे खः।

[सम्पादन] भौगोलिक बायेज्या

थ्व भाषायागु निगु मू भाषिका दु। व खः

क्वेस्वा १ व

क्वेस्वा २

[सम्पादन] छ्येलेम्हितेगु ल्याखं

थ्व भाषा छ्येलेम्हितेगु ल्याखं थ्व कथलं दु:

अर्जेन्टिना: १,००,०००
बोलिभिया:२१,००,००० (२००१ तथ्यांक)
ब्राजिल: मस्युगु
चिली:सिक्क म्हो, लोपोन्मुख (एथ्नोलग कथं)
कोलम्बिया:९,००० (एथ्नोलग कथं)
ईक्वेडोर: ५,००,००० निसें २२,००,००० तक्क
पेरु: ३२,००,०००(१९९३ तथ्यांक

[सम्पादन] भाषा

[सम्पादन] सः

थ्व भाषाय् ३गु जक्क सः दु: /a/ /i/ व /u/। थ्व भाषा जक्क ल्हाइपिंस थुकित [æ] [ɪ] व [ʊ] धका उच्चारण याइ। ईस्पान्योल सः /a/ /i/ व /u/ नं थाय्-थासे छ्येलेछिं।

[सम्पादन] व्यञ्जन

	लेबियल	एल्भियोलर	पोस्टएल्भियोलर	प्यालाटल	भेलार	युभुलर	ग्लोट्टल
प्लोसिभ / एफ्रिकेट	p	t	tʃ		k	q
एस्पिरेटेड प्लोसिभ वा एफ्फ्रिकेट	pʰ	tʰ	tʃʰ		kʰ	qʰ
इजेक्टिभ	p’	t’	tʃ’		k’	q’
फ्रिकेटिभ		s					h
न्याजल कन्सोनेन्ट	m	n		ɲ
ल्याटरल कन्सोनेन्ट		l		ʎ
फ्ल्याप कन्सोनेन्ट		ɾ
सेन्ट्रल एप्रोक्सिमेन्ट				j	w

Voiceless bilabial plosives (file info) — play in browser (beta)
- Pronunciation of voiceless bilabial plosive phonemes in Quechua
- Problems listening to the file? See media help.

[सम्पादन] लिपि

ल्याटिन लिपियात हे थ्व भाषा च्वेत छ्येलिगु या:। थ्व भाषायागु भाषिकातेगु च्वेगु शैली पा:, गथे कि:-

Ayacucho	Cusco	Southern Quechua	उल्था
upyay	uhyay	upyay	"त्वनिगु"
utqa	usqha	utqha	"याकन"
llamkay	llank'ay	llamk'ay	"ज्या यायेगु"
ñuqanchik	nuqanchis	ñuqanchik	"झी"
-chka-	-sha-	-chka-	(progressive suffix)
punchaw	p'unchay	p'unchaw	"दिं"

To listen to recordings of these and many other words as pronounced in many different Quechua-speaking regions, see the external website The Sounds of the Andean Languages. There is also a full section on the new Quechua and Aymara Spelling.

[सम्पादन] व्याकरण

सर्वनाम

		ल्याखं
		छगु वचन	बहुवचन
मनु (पुरुष)	प्रथम	Ñuqa	Ñuqanchik (inclusive) Ñuqayku (exclusive)
	द्वितीय	Qam	Qamkuna
	तृतीय	Pay	Paykuna

क्रिया

	वर्तमान	भूत	भविष्य	Pluperfect
Ñuqa	-ni	-rqa-ni	-saq	-sqa-ni
Qam	-nki	-rqa-nki	-nki	-sqa-nki
Pay	-n	-rqa-n	-nqa	-sqa
Ñuqanchik	-nchik	-rqa-nchik	-su-nchik	-sqa-nchik
Ñuqayku	-yku	-rqa-yku	-saq-ku	-sqa-yku
Qamkuna	-nki-chik	-rqa-nki-chik	-nki-chik	-sqa-nki-chik
Paykuna	-n-ku	-rqa-nku	-nqa-ku	-sqa-ku

[सम्पादन] स्वया दिसं

अमेरिकी भायत

[सम्पादन] References

Rodolfo Cerrón-Palomino, Lingüística Quechua, Centro de Estudios Rurales Andinos 'Bartolomé de las Casas', 2nd ed. 2003
Mannheim, Bruce, The Language of the Inka since the European Invasion, University of Texas Press, 1991, ISBN 0-292-74663-6
Cusihuamán, Antonio, Diccionario Quechua Cuzco-Collao, Centro de Estudios Regionales Andinos "Bartolomé de Las Casas", 2001, ISBN 9972-691-36-5
Cusihuamán, Antonio, Gramática Quechua Cuzco-Collao, Centro de Estudios Regionales Andinos "Bartolomé de Las Casas", 2001, ISBN 9972-691-37-3
Rodríguez Champi, Albino. (2006). Quechua de Cusco. Ilustraciones fonéticas de lenguas amerindias, ed. Stephen A. Marlett. Lima: SIL International y Universidad Ricardo Palma. [1]