Aleksandr Loekasjenko
Van Wikipedia
Aleksandr Grigorjevitsj Loekasjenko (Russisch; Александр Григорьевич Лукашенко) of Aljaksandr Ryhoravitsj Loekasjenka (Wit-Russisch; Аляксандр Рыгоравiч Лукашэнка/Alaksandar Ryhoravič Łukašenka) (Kopys, 30 augustus 1954) is sinds 1994 president van Wit-Rusland.
Over het algemeen wordt hij gezien als de laatste dictator van Europa. Officieel is hij langs democratische weg gekozen, maar zowel bij internationale waarnemers als bij waarnemers van de oppositie - die doorgaans niet tot de stembureaus worden toegelaten - heerst er geen enkele twijfel over de grootschalige verkiezingsfraude waardoor hij aan de macht zou zijn gekomen.
Hoewel in 2006 officieel zijn tweede en laatste ambtstermijn afloopt, heeft Loekasjenko tijdens de verkiezingen voor een nieuw parlement op 17 oktober 2004 via een referendum een grondwetswijziging afgedwongen die een derde ambtstermijn voor hem mogelijk maakt.
De oppositie speelt in Wit-Rusland geen noemenswaardige rol; Loekasjenko typeert de oppositie als "wat we tijdens het Sovjet-tijdperk infiltranten noemden", en van tijd tot tijd verdwijnen tegenstanders van zijn regime spoorloos.
In zijn jongere jaren was Loekasjenko lid van de communistische jeugdbeweging Komsomol van de Sovjet-Unie. Van 1982 tot 1985 was hij directeur van een kolchoz. In 1990 richtte hij de beweging Communisten voor democratie op, voor welke partij hij zitting nam in het Wit-Russische parlement (toen nog de Opperste Sovjet genaamd) en stemde hij tegen de omvorming van de Sovjet-Unie tot het Gemenebest van Onafhankelijke Staten in 1991. In december 1991 sprak hij zich tegen de onafhankelijkheid van Wit-Rusland uit. Van 1993 tot 1994 was Loekasjenko voorzitter van het anti-corruptie-comité van het Wit-Russische parlement. Hoewel hij de nomenklatura van de vroegere communistische partij bestreed, onderhield hij nauwe contacten met communistische parlementariërs.
Na de aanname van een nieuwe Wit-Russische grondwet in 1994 werden er verkiezingen gehouden die werden gewonnen door Loekasjenko. Op 20 juli 1994 aanvaardde hij het presidentschap van Wit-Rusland. Sinds 1996 zijn Loekasjenko's bevoegdheden als president uitgebreid. Hij werd in 2001 als president herkozen.
Na het sluiten van een Joods Instituut door de staat in 2003 wordt Loekasjenko beticht van antisemitisme, dan wel het niet ingrijpen tegen het voortwoekerende anti-semitisme in de voormalige Sovjetrepubliek.
Loekasjenko heeft meerdere malen aangegeven te zijn voor een uniestaat met Rusland, naar voorbeeld van de Sovjet-Unie. Hij wil deze dan echter samen met de Russische president regeren, hetgeen er mede voor gezorgd heeft dat de besprekingen hierover met Rusland al jaren duren. Poetin en Loekasjenko mogen elkaar beslist niet, maar ze hebben elkaar nodig. Poetin kan een nauwe band met Wit-Rusland goed gebruiken om bij zijn eigen volk de indruk te wekken dat het Sovjetrijk nog niet helemaal uiteen is gevallen, en de op buitenlands-politiek gebied volledig geïsoleerde Loekasjenko - die inmiddels de hoop om nog eens president van Rusland te worden wel heeft opgegeven - heeft belang bij goede betrekkingen met Rusland.
Op taalgebied is Loekasjenko "Russischer dan de Russen". Het Wit-Russisch, dat door tweederde van de bevolking in het dagelijks leven wordt gebruikt, heeft hij bijna geheel uit het openbare leven teruggedrongen. Dit is een punt waarop hij door de oppositie regelmatig wordt aangevallen.
Bij de presidentsverkiezingen van 19 maart 2006 - waarvan de eerlijkheid door de binnenlandse oppositie en door buitenlandse waarnemers ernstig in twijfel wordt getrokken - werd Loekasjenko voor de tweede maal herkozen, met 82,5 % van de stemmen.
| Voorganger: Mjetsjyslau Hryb |
President van Wit-Rusland 1994-heden |
Opvolger: -- |
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden in de categorie Alexander Lukashenko van Wikimedia Commons. |
