Mitochondrion
Van Wikipedia
Een mitochondrion of mitochondrium (meervoud mitochondriën of mitochondria) is een staaf- of bolvormig celorganel ook wel gamel genoemd, dat een dubbel membraan bevat en in het cytoplasma van de cel ligt. De vorm kan ook onregelmatig zijn. De grootte is meestal 1 micrometer.
De mitochondriën zijn de energiecentrales van de cel. Het aantal mitochondriën per cel staat dan ook in relatie tot de energiebehoefte van die cel. Deze energie komt beschikbaar in de vorm van de stof ATP, een gebruikelijke energierijke stof in de hele levende natuur. In het cytoplasma wordt glucose omgezet in pyrodruivenzuur. Dit gaat naar de mitochondrien en hierin wordt pyrodryuivenzuur geoxideerd. Dat wil zeggen er worden electronen aan onttrokken en daarmee energie. Dit gebeurt in de citroenzuurcyclus. Als er zuurstof aanwezig is kunnen de electronen met waterstofionen daarop worden overgedragen onder vorming van ATP en water, de oxidatieve fosforylering.
Een mitochondrium bezit een dubbele lipiden membraan:
- een uitwendig membraan
- een inwendig membraan, met instulpingen, de cristae.
Tussen de cristae zit de matrix (vloeistof). Het aantal cristae staat ook in relatie met de intensiteit van de ademhaling.
Merk op dat deze beide membranen weer uit een dubbele fosfolipidenlaag bestaan.
Afbeelding Mitochondrion
[bewerk] Oorsprong
Er bestaat een vrij algemeen geaccepteerde hypothese, de endosymbiontenhypothese, dat mitochondria, net zoals chloroplasten bij planten, oorspronkelijk vrijlevende bacteriën waren die al in een vroeg stadium in de evolutie intracellulair gingen leven in symbiose met hun gastheer. De bacterie waarvan het mitochondrion afstamt wordt weleens Protomitochondrion genoemd, onderzoek wijst uit dat deze bacterie tot de orde Rickettsiales behoort. Beide organellen, mitochondriën zowel als chloroplasten, hebben ook zo'n dubbel membraan. Mitochondriën vermenigvuldigen zich door zich te delen en bezitten eigen DNA (mtDNA), ribosomen, en een aantal eiwitten. In dieren en planten erven mitochondriën maternaal over (dus enkel via de eicel van de moeder). Een mitochondrium kan niet zelfstandig overleven want het is afhankelijk van eiwitten die worden geproduceerd in de celkern. Het is eigenlijk een bacterie die is 'uitgekleed' tot slechts de minimaal noodzakelijke functies voor energieproductie voor de cel.
