Parlementaire afsplitsingen in Nederland
Van Wikipedia
Een Nederlandse politieke afsplitsing is een fractie in de Nederlandse Tweede Kamer of een ander vertegenwoordigend orgaan welke ontstaan is nadat één of meer vertegenwoordigers zich van een bestaande fractie afsplitsen en als onafhankelijke leden verder gaan. Vaak is een meningsverschil over de politieke koers van de politieke partij de reden voor een afsplitsing. Soms is er sprake van een persoonlijke tegenstelling.
Het is bij sommige partijen gebruikelijk dat volksvertegenwoordigers verklaren dat zij hun zetel ter beschikking stellen als zij afwijken van de koers van de partij. Dat dit in de praktijk meestal niet gebeurt, komt omdat dissidenten vaak de mening hebben dat niet zij, maar juist de overige fractieleden van de partijlijn afwijken. Een afsplitsing heeft recht op een evenredig deel van de personele ondersteuning en spreektijd.
Politieke afsplitsingen zijn doorgaans een eenmansfractie, maar het komt ook voor dat meerdere personen zich samen afsplitsen. Politieke vertegenwoordigers behouden volgens de wet het recht op hun zetel, maar een afgesplitste fractie mag niet de naam van een nieuwe, nog niet in de Kamer aanwezige politieke beweging dragen. De ontstane groeperingen worden vernoemd naar de fractievoorzitter, zie bijvoorbeeld de Groep Nijpels (1995-1998) of de Groep Nawijn (2005-2006). Soms wordt vanuit een afsplitsing een nieuwe politieke partij opgericht. Deze zijn over het algemeen echter weinig succesvol.
Inhoud |
[bewerk] Afsplitsingen in de Tweede Kamer
[bewerk] Voor 1945
- Groep Van Groenendael (1919-1922): Afsplitsing van de Algemeene Bond van RK-kiesverenigingen, bestaande uit het lid Henri van Groenendael. Hij nam bij de Tweede Kamerverkiezingen 1922 zonder succes met een eigen lijst deel.
- Groep Visscher (1935-1936): Afsplitsing van de Anti-Revolutionaire Partij, bestaande uit het lid Hugo Visscher. Trad korte tijd later uit het parlement. Aan de Tweede Kamerverkiezingen 1937 nam hij deel als lijsttrekker van de Christelijk-Nationale Actie, later sloot hij zich aan bij de NSB.
- Groep Duijs (1935-1937): Afsplitsing van de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij , bestaande uit het lid Jan Duijs. Richtte vervolgens de Nederlandsche Volkspartij op en sloot zich uiteindelijk in 1938 aan bij de NSB.
[bewerk] 1946-1977
- Groep Gortzak (1958-1959): Afsplitsing van de CPN, bestaande uit de leden Henk Gortzak, Gerben Wagenaar, Bertus Brandsen en Rie Lips-Odinot. De groep nam onder de naam Brug-groep deel aan de verkiezingen van 1959.
- Groep Voogd (1966-1967): Afsplitsing van de Boerenpartij, bestaande uit Poulus Voogd.
- Groep Aarden (1968-1971): Afsplitsing van de KVP, bestaande uit de leden Jacques Aarden, Paul Janssen en Annie Kessel. De afsplitsing nam vanaf 1971 aan de verkiezingen deel als PPR.
- Groep Harmsen (1968-1971): Afsplitsing van de Boerenpartij, bestaande uit de leden Evert Jan Harmsen, Johan van de Brake, Wouter van Harselaar en Hubert Kronenburg. Vanuit de Groep Harmsen werd de partij Binding Rechts opgericht.
- Groep Kronenburg (1968-1971): Afsplitsing van de Groep Harmsen, bestaande uit Hubert Kronenburg.
- Groep Goedhart (1970-1971): Afsplitsing van de PvdA, bestaande uit de leden Frans Goedhart, Wybrand Schuitemaker en Fia van Veenendaal-van Meggelen. De Groep Goedhart sloot zich aan bij de net opgerichte partij DS '70, die in 1971 voor het eerst met de verkiezingen meedeed.
- Groep Verlaan (1971): Afsplitsing van de Boerenpartij, bestaande uit het lid Nico Verlaan.
- Groep De Jong (1971): Afsplitsing van de NMP, bestaande uit het lid Jacques de Jong. De Jong nam in 1972 deel aan de verkiezingen met de DMP
- Groep Huijsen (1976-1977): Afsplitsing van de CHU, bestaande uit het lid Coos Huijsen.
- Groep Nooteboom (1976-1977): Afsplitsing van D'66, bestaande uit het lid Govert Nooteboom. Hij nam deel aan de verkiezingen van 1977 onder de naam DAC
[bewerk] 1977-2002
- Groep Scholten/Dijkman (1983-1986): Afsplitsing van het CDA, bestaande uit de leden Jan Nico Scholten en Stef Dijkman. Toen de laatste zich in 1985 aansloot bij de fractie van de PPR ging Scholten verder als Groep Scholten.
- Groep Janmaat (1984-1986): Afsplitsing van de Centrumpartij, ontstaan na royement van het enige Kamerlid Hans Janmaat. Opmerkelijk hierbij was dat de Centrumpartij na de afsplitsing niet meer in de Tweede Kamer vertegenwoordigd was. De Groep Janmaat nam onder de naam Centrumdemocraten deel aan de verkiezingen van 1986.
- Groep Wagenaar (1985-1986): Afsplitsing van de RPF, bestaande uit het lid Aad Wagenaar. Hij nam als AR'85 deel aan de verkiezingen van 1986.
- Groep Van der Spek (1986): Afsplitsing van de PSP, bestaande uit het lid Fred van der Spek. De afsplitsing nam in 1986 aan de verkiezingen deel als Partij voor Socialisme en Ontwapening.
- Groep Ockels (1993-1994): Afsplitsing van de PvdA, bestaande uit het lid Marjet Ockels. Zij nam aan de verkiezingen van 1994 deel als kandidaat voor De Nieuwe Partij.
- Groep Hendriks (1994-1998): Afsplitsing van het AOV, bestaande uit het lid Theo Hendriks.
- Groep Nijpels (1995-1998): Afsplitsing van het AOV, bestaande uit de leden Jet Nijpels, Leo Boogaard sr. en Liesbeth Aiking. Boogaard werd in 1996 opgevolgd door Ron Meijer, die zich eveneens bij de Groep Nijpels aansloot. De Groep Nijpels nam als Senioren 2000 deel aan de verkiezingen van 1998.
- Groep Verkerk (1998): Afsplitsing van het AOV, bestaande uit het lid Will Verkerk.
[bewerk] 2002-heden
- Groep De Jong (2002/2003): Afsplitsing van de LPF, bestaande uit de leden Winny de Jong en Cor Eberhard. Vanuit de afsplitsing ontstond de partij DeConservatieven.nl, die deelnam aan de verkiezingen van 2003.
- Groep Wijnschenk (2002/2003): Afsplitsing van de LPF, bestaande uit het lid Harry Wijnschenk.
- Groep Lazrak (2004-2006): Afsplitsing van de SP, bestaande uit het lid Ali Lazrak.
- Groep Wilders (2004-2006): Afsplitsing van de VVD, bestaande uit het lid Geert Wilders. Deze richtte vervolgens de Partij voor de Vrijheid op.
- Groep Nawijn (2005/2006): Afsplitsing van de LPF, oorspronkelijk bestaande uit het lid Hilbrand Nawijn. In 2006 kreeg Nawijn versterking van Gerard van As, eveneens afgesplitst van de LPF. Vanuit deze afsplitsing werd de Partij voor Nederland opgericht.
- Groep Van Oudenallen (2006): Afsplitsing van de LPF, bestaande uit het lid Gonny van Oudenallen.
- Groep Eerdmans-Van Schijndel (2006): Afsplitsing bestaande uit de leden Anton van Schijndel (ex-VVD) en Joost Eerdmans (ex-LPF). Beiden waren bij de Tweede Kamerverkiezingen 2006 kandidaat voor de nieuwe partij EénNL.
[bewerk] Afsplitsing in de Eerste Kamer
- Jan Hendriks trad op 12 september 1995 uit de fractie in de Eerste Kamer van het AOV. Hij ging als onafhankelijke fractie Groep Hendriks verder. Op 16 juni 1998 besloot Hendriks om zich aan te sluiten bij de senaatsfractie van het CDA.
[bewerk] Afsplitsing in de Nederlandse delegatie in het Europees Parlement
- Jim Janssen van Raaij trad op 2 december 1996 uit de europarlementsfractie van het CDA. Hij ging tot de verkiezingen in 1999 als onafhankelijk europarlementariër verder.
[bewerk] Bekende lokale afsplitsingen
- Michiel Smit werd in februari 2003 na een conflict uit de fractie van Leefbaar Rotterdam in de Rotterdamse gemeenteraad gezet. Hij ging verder als Groep Smit, waarbij hij enige tijd steun kreeg van de eveneens uit Leefbaar Rotterdam getreden Joop van Heijgen. Uit de Groep Smit kwam de politieke partij Nieuw Rechts voort.
- Fleur Agema ging in 2004 in de Provinciale Staten van Noord-Holland als Groep Agema door, na een jaar eerder voor de LPF te zijn gekozen. In 2006 kwam ze voor de Partij voor de Vrijheid in de Tweede Kamer.
| Bronnen en referenties: |
|
