Propaanzuur

Van Wikipedia

Propaanzuur
Chemische formule en molecuulmodel
Structuurformule



Algemeen
Molecuulformule	C₂H₅C O O H
Smiles	CCC(=O)O
IUPAC	propaanzuur
Andere namen	propionzuur
CAS-nummer	79-09-4
EINECS-nummer	201-176-3
EG-nummer
VN-nummer	(IATA) 1848, (ADR) 2924
Beschrijving	kleurloze vloeistof met een karakteristieke geur
Vergelijkbaar met	1-propanol, mierenzuur, ethaanzuur, boterzuur
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
C, corrosief
Carcinogeen	nee
Hygroscopisch
Risico (R) en veiligheid (S)	R-zinnen: R34 S-zinnen: S1/2, S23, S36, S45
Omgang	damp niet ademen en contact vermijden (propaanzuur veroorzaakt brandwonden)
Opslag	vanwege de brandbaarheid weghouden van hitte en open vlammen
ADR-klasse
MAC-waarde	31 mg/m³
LD₅₀ (ratten)	(oraal) 2600 mg/kg (parenteraal) 3500 mg/kg
LD₅₀ (konijnen)	(dermaal) 500 mg/kg
MSDS-fiches
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vloeibaar
Kleur	kleurloos
Dichtheid	0,992 g/cm³
Molmassa	74,08 g/mol
Smeltpunt	-23 °C
Kookpunt	141 °C
Vlampunt	54 °C
Zelfontbrandingstemperatuur	°C
Dampdruk	500 Pa
Andere eigenschappen
Oplosbaarheid in water	g/L
Goed oplosbaar in
Slecht oplosbaar in
Onoplosbaar in
Dipoolmoment	D
Viscositeit	10 Pa·S
Kristalstructuur
Thermodynamisch gedrag
Δ_fG^o_g	kJ/mol
Δ_fG^o_l	kJ/mol
Δ_fG^o_s	kJ/mol
Δ_fH^o_g	kJ/mol
Δ_fH^o_l	kJ/mol
Δ_fH^o_s	kJ/mol
S^o_{g, 1 bar}	J/mol·K
S^o_{l, 1 bar}	J/mol·K
S^o_s	J/mol·K
C^o_p,m	J/mol·K
Evenwichtsconstanten	pKa = 4,87
Klassieke analyse
Spectra
Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaard omstandigheden gebruikt (298,15K of 25°C, 1 bar)

Propaanzuur, regelmatig ook wel propionzuur genoemd, is een organisch zuur met een onaangename geur. Propaanzuur is voor het eerst beschreven in 1844 door Gottlieb als restproduct bij de afbraak van suiker. In de jaren er na werd propaanzuur door verschillende scheikundigen telkens op een andere manier gemaakt, zonder dat ze doorhadden dat het om dezelfde stof ging. In 1847 ontdekte Jean-Baptiste Dumas dat al deze nieuwe stoffen dezelfde waren en noemde de stof propionzuur naar het Griekse “protos” en “pion”, dat “eerste” en “vet” betekent, omdat het het kleinste carbonzuur was dat een aantal eigenschappen van een vet combineerde. Zo vormt het een schuimende zeep met kaliumhydroxide en laat het een vetlaagje achter op zout water.

[bewerk] Voorkomen

Propaanzuur komt voor in sommige etherische oliën, zweet en veel harde kaassoorten. De gaten in sommige kaassoorten worden veroorzaakt door bacteriën die koolstofdioxide en propaanzuur maken.

[bewerk] Synthese

In vetten en olie ontstaat het in het afbraakproces. Langere vetzuren worden door enzymen of oxidatie in kleinere moleculen geknipt waarbij propaanzuur als tussenstap ontstaat.

Voor industrieel gebruik wordt propaanzuur gemaakt door propanal met lucht te laten oxideren. Dit gebeurt bij een temperatuur van 40 à 50 *C met kobalt- of mangaanzouten als katalysator.