Sint-Martinustoren (Gennep)
Van Wikipedia
De oude Sint-Martinustoren te Gennep is de neogotische portaaltoren die toegang gaf tot de in 1944-1945 verwoeste kerk en werd gebouwd tussen 1868 en 1869. Het ontwerp wordt toegeschreven aan de architect Pierre Cuypers. De toren is een zichtbare herinnering aan de zware verwoestingen die Noord-Limburg getroffen hebben in de laatste oorlogsjaren. De toren vormt samen met het stadhuis van Gennep, het gemeentekantoor, het Petershuis en de Nederlands-hervormde kerk aan de Markt een belangrijk deel van het stedelijke silhouet van Gennep.
[bewerk] De voorgeschiedenis van de toren en de kerk
De eerste Sint-Martinuskerk in Gennep dateert waarschijnlijk al in de achtste eeuw en zou zelfs door de heilige Lambertus zelf gesticht zijn. Deze paalkerk heeft gestaan op de plaats van de oude Sint-Martinustoren. In de loop der eeuwen werd het houten kerkje vervangen door een maaskeien zaalkerkje, dat later werd uitgebreid met een bakstenen toren. De kerk was oostelijk geörienteerd; richting Jeruzalem. De kerk stortte in 1648 in, slechts met het priesterkoor en de toren bleven behouden. Vanaf 1655 begon met de kerk te herstellen en werd deze aan de noord- en zuidkant verbreed.
Naar verluidt zou de architect Pierre Cuypers tussen 1864 en 1869 een nieuwe toren hebben ontworpen en hij verlengde tevens het middenschip met twee traveeën. De toenmalige deken liet de kerk uitbreiden in 1930 door er dwars op het schip een kinderkapel aan te bouwen.
Nadat de kerk aan het einde van de Tweede Wereldoorlog door granaten flink beschadigd vond de toenmalige deken Janssen dat het beter was om een nieuwe kerk te bouwen in plaats van de oude te herstellen. Bovendien kon de nieuw te bouwen kerk iets centraler in de uitdijende stad geplaatst worden. Een tijdelijke noodkerk in de nabijheid van het oude treinstation Gennep overbrugde de tijd. De klokken werden teruggehangen in de nieuwe Sint-Martinuskerk.
Het kerkbestuur besloot in 1974 de in slechte staat verkerende toren voor een gulden aan de gemeente Gennep te verkopen. De omliggende begraafplaats bleef echter in het bezit van de parochie Sint-Martinus. De gemeente liet de toren verschillende keren restaureren.
[bewerk] De toren
De toren heeft een vierkant grondplan, is opgebouwd uit baksteen en telt drie bouwlagen. Op sommige plaatsen is natuursteen gebruikt, zoals bij de waterlijst. De torenspits is bedekt met leisteen met daarop een kruis en een windhaan. In de derde bouwlaag zijn de galmgaten voor de klokken. Aan iedere zijde zijn dit twee spitsbogen met zogenaamde louvreluiken, vergelijkbaar een jaloezie.
De ingang bevindt zich aan de westelijke zijde en wordt afgesloten door de oorspronkelijke, dubbele deuren en is afgewerkt met smeedijzeren hang-en-sluitwerk. De oorspronkelijke glas-in-loodramen zijn niet meer aanwezig, maar de raampjes aan de noord- en de zuidkant van de toren in de vorm van een spitsboog zijn wel zichtbaar. Waar eens de kerk stond wordt met coniferen op de begraafplaats het middenschip aangegeven; de toren is aan deze zijde vrijwel direct na 1945 dichtgemetseld.
