Slag om Okinawa
Van Wikipedia
|
|
|||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Conflict | Tweede Wereldoorlog | ||||||||||||||||||
| Datum | 1 april 1945 – 21 juni 1945 | ||||||||||||||||||
| Plaats | Okinawa, Japan | ||||||||||||||||||
| Resultaat | Amerikaanse overwinning | ||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||
| Campagne | |||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||
De Slag om Okinawa vond plaats van 1 april tot 21 juni 1945 in het zuiden van Japan tussen Japanse en Amerikaanse strijdkrachten.
De Amerikanen landden op 26 maart 1945 op de kleine Kerama-eilanden bij Okinawa en op 1 april op Okinawa zelf. De verschrikkelijke strijd werd door de plaatselijke bevolking tetsu no ame genoemd, "regen van staal". In deze slag maakte de wereld voor het eerst op grote schaal kennis met het fenomeen kamikaze. Op 23 juni gaven de laatste Japanners zich na zeer verbeten gevechten over.
Inhoud |
[bewerk] Strategische ligging van Okinawa
Okinawa is het grootste eiland (ongeveer 480 km²) van de Riukiu-eilanden, ongeveer 600 km ten zuidenwesten van de 4 hoofdeilanden van Japan. In tegenstelling tot andere eilanden waar om werd gestreden, zoals Iwo Jima, was er een grote inheemse bevolking. De strategische belang van Okinawa gedurende de Tweede Wereldoorlog is aanzienlijk. Voor de Amerikanen die zich "islandhoppend" van het ene naar het andere eiland begaven, betekende controle over Okinawa dat zij aanvoer van materialen zoals olie, ijzererts en rubber vanuit het zuiden naar Japan effectief konden afsnijden, alsmede de communicatie tussen het Japanse vasteland en Japanse bases in het zuiden van de Grote Oceaan. Daarenboven zou het eiland een solide basis vormen voor de uiteindelijke aanval op de Japanse hoofdeilanden. Al verscheidene vliegvelden en de enige 2 redelijk grote havens tussen Formosa en het Japanse hoofdeiland Kyushu lagen op Okinawa.
[bewerk] Okinawa tijdens de Groot-Aziatische oorlog
Van de strijd in China, die begon in 1937, was op het eiland weinig te merken. Het was nooit een industrieel gebied geweest en het heeft nooit veel voedsel geproduceerd. De enige bijdrage lag in het feit dat er op het eiland suikerriet werd geteeld, waaruit alcohol kon worden gedistilleerd voor torpedo's en motoren. Toen de Verenigde Staten echter in de oorlog betrokken geraakte met de aanval op Pearl Harbor op 7 december 1941, werd het eiland geforticifeerd. Het werd een hoeksteen in de "verdedigingsmuur" van Japan. Verscheidene vliegvelden werden aangelegd en de havens werden gemoderniseerd, zodat ze ook grote oorlogsbodems en vliegdekschepen zouden kunnen ontvangen.
[bewerk] Operatie Iceberg
[bewerk] Troepensterkte
- De Amerikaanse troepen in de Stille Oceaan hadden al verscheidene eilanden stormenderhand ingenomen, meest recentelijk Iwo Jima en de Filipijnen. Voor de invasie op Okinawa werd de grootste vloot ooit samengebracht. Admiraal Raymond A. Spruances vijfde vloot had de beschikking over meer dan 40 vliegdekschepen, 18 slagschepen, 200 destroyers en honderden schepen van allerlei typen voor ondersteuning (corvetten, hospitaalschepen...). In totaal omsingelden zo'n 1300 VS-schepen het eiland. Van die 1300 waren er 365 amfibische schepen.
- Het pas samengestelde Amerikaanse 10de leger, dat op 1 april 1945 met 154.000 man de strijd om Okinawa begon, bestond uit zeven van de meest geharde divisies die in de Stille Oceaan vochten. Het 14de korps onder generaal John Hodge bestond uit de 7de en de 96ste infanteriedivisies, het derde amfibische korps van generaal-majoor Roy Stanley Geiger bestond uit de 1ste en de 6de mariniersdivisies; de 27ste en 77ste infanteriedivisies en de 2de divisie mariniers vormden de reservemacht.
- Net zoals bij Iwo Jima werd ook op Okinawa de vijand door de Amerikaanse inlichtingendienst onderschat. De oorzaak hiervan was dat, toen men de aanval voorbereidde, het eiland nog te ver weg lag voor Amerikaanse verkenningsvliegtuigen. Men schatte het aantal Japanners op 65.000, terwijl dit er ruim 100.000 bleken te zijn. B-29 bommenwerpers voerden de eerste verkenningsmissie uit boven Okinawa en de omstrekkende eilanden.
- Het Japanse Keizerlijke leger onder leiding van Mitsuru Ushijima (牛島満, 1887 - 22 juni, 1945) had een zeer ingenieus verdedigingsplan uitgedokterd. Vanwege de overweldigende Amerikaanse overmacht ter zee en in de lucht werd er besloten niet op de stranden te vechten. Zowat het hele noorden van het eiland werd onverdedigd gelaten, met uitzondering van Yae-dake Mountain, het vliegveld van Kadena en de bases in Yomitan. Het zuiden daarentegen werd één groete vesting. Er werden vier verdedigingscirkels aangelegd in het bergachtige gebied, de zogenaamde Shuri-cirkels. Ze waren zeer makkelijk verdedigbaar dankzij het landschap dat in hun voordeel was en de grote aantallen artillerie van verschillende kalibers.
[bewerk] De vloot arriveert
Op 10 oktober 1944 bombardeerden zo'n 200 van admiraal Halseys vliegtuigen Naha, de grootste stad én hoofdstad van Okinawa. De stad was zowat geheel verwoest. Midden maart 1945 verzamelde de Amerikaanse vloot zich om Okinawa om het te bombarderen. Ook de eerste kamikazes verschenen ten tonele.
[bewerk] De landing
Voordat de legermacht aan land ging, bombardeerde de fregatten van Task Force 52 onder leiding van generaal Blandy de stranden met 13 000 granaten. Verder voerden bommenwerpers van Curtis Lemay maar liefst 3000 vluchten uit. De Amerikanen dachten zo vrijwel alle weerstand op het eiland reeds voor de landing te hebben uitgeschakeld. Het bombardement van de vloot stopte niet voordat de eerste Amerikaanse soldaten voet aan land zetten, waarbij bijna geen weerstand ontmoet werd. Aan het eind van de eerste dag waren bijna 60.000 Amerikaanse soldaten (twee mariniersdivisies en twee legerdivisies) geland.
Tegelijk met de eerste aanvalsgolf had de tweede mariniersdivisie met een afleidingsmanoeuvre de Japanse aandacht getrokken met voorbereidingen voor een amfibische landing in het zuiden, die niet werd uitgevoerd. Ook op de tweede dag werd een dergelijke actie uitgevoerd zodat de Japanners niet konden voorkomen dat er op de landingsplaats een bruggenhoofd werd gevormd. De Amerikanen trokken snel het eiland over en isoleerden het zuiden van het noorden, nog steeds zonder vermeldenswaardige weerstand ondervonden te hebben.
Het vervolg op de landing verliep in 4 fases:
- De opmars naar de oostelijke kust (1-4 april).
- Het verkennen en innemen van het noordelijke deel van het eiland (5-18 april).
- Het innemen van de omringende eilanden (10 april - 26 juni).
- Het eigenlijke hoofdgevecht tegen het ingegraven Japanse 32ste leger. Dit gevecht begon op 6 april en eindigde pas 21 juni.
[bewerk] De gevechten
Het gevecht in het Zuiden van Okinawa stond in schril contrast met de inname van het noorden van het eiland. Pas toen de zevende en de 96 ste infanteriedivisies naar het zuiden werden gestuurd, nadat ze van autochtone bewoners vernomen hadden dat de Japanners voornamelijk in het zuiden zaten, begon de echte slag om Okinawa. Waar eerst slangenbeten zowat het gevaarlijkste was dat de Amerikaanse soldaten tegenkwamen, waren de Shuri-verdedigingscirkels heel wat anders. Uiteindelijk werd de slag om Okinawa zowat de bloedigste en meest verbeten van de hele oorlog in de Stille Oceaan.
Hoewel de Amerikanen op 5 april op vastberaden verzet stuitten, kon de opmars nog wel doorgang vinden, zij het met moeite. Op de 9e was het verzet zo zwaar dat zowel de divisie van Roy Stanley Geiger als die van John Hodge totaal tot stilstand kwamen voor een zwaar verdedigde stelling op de Kakazu bergkam. De Amerikanen vielen hierbij dagenlang aan, gesteund door Boeing 29 Superfortress bommenwerpers, maar werden steeds afgeslagen. Aan Japanse zijde vielen enorm veel slachtoffers. Op 12 april waren meer dan 5500 Japanners gesneuveld, tegen slechts 451 Amerikanen. Op deze droevige dag, waarop president Roosevelt (tot Hitlers grote vreugde) stierf, stonden de Amerikanen nog steeds voor de Kakazu-bergkam.
De eerste drie verdedigingscirkels vielen nog redelijk gemakkelijk, het feit dat de Japanners tactisch onverstandige tegenaanvallen inzetten, werkte de Amerikanen in hun voordeel. Maar bij de vierde cirkel op het Kiyamu schiereiland was het verzet erg verbeten. Toen alle hoop verloren was, pleegden verscheidene Japanners seppuku, waaronder generaal Mitsuru Ushijima; of ze bliezen zichzelf op met handgranaten.
[bewerk] Verliezen
- Amerikaanse verliezen: Zo'n 34 schepen zonken, 368 schepen waren beschadigd, 763 vliegtuigen werden neergeschoten. In totaal werden er meer dan 12000 Amerikaanse soldaten gedood tijdens de slag om Okinawa: 5000 bij de Navy, 8000 bij de mariniers en het leger.
- Japanse verliezen: De Japanse menselijke verliezen waren enorm. 107.539 soldaten kwamen om, 10.755 werden gevangengenomen of gaven zich over. 7830 vliegtuigen en 16 schepen werden vernietigd.
- Burgerslachtoffers: Veel inwoners van Okinawa werden in het Japanse leger gedwongen en kwamen om in de gevechten. Veel anderen vluchtten naar de grotten om niet in beschietingen terecht te komen en werden daar levend begraven bij instortingen. Ook de vele artillerie en luchtbombardementen maakten verschrikkelijk veel slachtoffers. Alle ramingen liggen tussen de 1/3 en 1/10 van de bevolking.
- Een zeker niet te onderschatten fenomeen is de zogenaamde "battlestress". Dit maakte in deze veldslag meer slachtoffers als in andere veldslagen waar dit fenomeen ook werd bijgehouden. De herhaalde aanvallen, de continue beschietingen en het hoge dodenpercentage zijn hiervan de oorzaak. In totaal waren er meer dan 26.000 psychiatrische "slachtoffers" aan Amerikaanse zijde. Aan Japanse zijde zijn er geen cijfers beschikbaar.
[bewerk] Kamikaze
De kamikazes zijn soldaten die door zelfmoord te plegen zoveel mogelijk vijandelijke slachtoffers proberen te maken. Meest bekend zijn de kamikazepiloten -die ook het meest voorkwamen-, maar gevallen van kamikazeminiduikboten, kamikazespeedboten en kamikazebestormingen (waarbij de ingesloten soldaten die geen enkele kans op overwinning zien zich in een blinde stormloop op de vijand werpen) zijn bekend. De kamikazes krijgen een speciale vermelding aangezien het toppunt van de kamikazeaanvallen plaatsvond tijdens de slag om Okinawa.
- Op 6 en 7 april vond er voor het eerst een massale kamikazeaanval plaats. Honderden kamikazevliegtuigen, de zogenaamde "kikusui" (drijvende chrysant, het keizerlijk symbool van Japan), stortten zich op de invasievloot. Op het einde van de slag hadden er 1465 kamikazevluchten plaatsgevonden. 30 Amerikaanse schepen werden tot zinken gebracht en 164 werden beschadigt.
- De Japanners hadden ook een plan ontworpen om de Amerikaanse vloot met snelle motorboten vol explosieven aan te vallen. Het plan werd echter nooit uitgevoerd.
- De trots van de Japanse vloot, de Yamato, het grootste slagschip ooit, werd ook op een kamikazemissie gestuurd. Het plan was dat hij zichzelf zou laten vastlopen op de stranden van Okinawa en dat hij zou fungeren als geschutsemplacement. De Amerikaanse onderzeeër Hacklebab ontdekte het slagschip en zijn escorte, de lichte kruiser Yahagi en acht destroyers, echter eerder en gaf hun plaats door. Vice Admiraal Marc Mitscher lanceerde luchtaanvallen op 7 april om 10:00. Gedurende de volgende twee uren zou het Japanse flotielje constant aangevallen worden vanuit de lucht. De Yamato incasseerde twaalf bommen en zeven torpedo's. Hij ontplofte uiteindelijk en zonk. De Yahagi en één van de destroyers deelden zijn lot. Vier van de andere destroyers konden niet meer terugkeren naar Japan. Van de crew van de Yamato overleefden slechts 269 manschappen van de 2747 de zeeslag, de Yahagi verloor er 446 en op de destroyers kwamen er 391 om het leven. De Amerikanen verloren tien vliegtuigen en twaalf soldaten. Dit was de laatste actie van de Japanse vloot gedurende de oorlog.
[bewerk] Gevolgen
Het verbeten gevecht en de naar Amerikaanse begrippen extreem hoge verliezen om een betrekkelijk klein eiland gaf de Amerikanen weinig moed of hoop voor het de invasie van Japan. Het feit dat de oorlog in Europa was afgelopen deed ook niet veel goed aan de vechtlust. De slag om Okinawa was een van de hoofdredenen dat er werd besloten om atoombommen te droppen op Nagasaki en Hiroshima die het einde van de oorlog in de Grote Oceaan zouden betekenen door Japan te nopen zich over te geven.
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Battle of Okinawa op Wikimedia Commons. |
| Bronnen en referenties: |
|
De informatie op deze pagina, of een eerdere versie daarvan, is geheel of gedeeltelijk afkomstig van de Faculteit Letteren aan de KULeuven.
|
