Yamato (slagschip)
Van Wikipedia
 Yamato, 1941 |
|
| Carrière |  |
|---|---|
| Besteld: | Maart 1937 |
| Kiellegging: | 4 november 1937 |
| Tewaterlating: | 8 augustus 1940 |
| In dienst: | 16 december 1941 |
| Status: | Gezonken 7 april 1945 ten noorden van Okinawa |
| Algemene kenmerken | |
| Deplacement: | 65.027 ton (leeg, inclusief 21.266 ton bepantsering); 72.800 ton (schatting volgeladen) |
| Tonnage: | |
| Lengte: | 256 meter ll, 263 meter oa |
| Breedte: | 36,9 meter |
| Diepgang: | 11,7 meter |
| Voortstuwing en vermogen: | 12 Kampon ketels, vier stoomturbines 150.000 pk (110 MW) |
| Snelheid: | 27,4 knopen |
| Bereik: | 11.500 km bij 16 knopen |
| Boten: | 14 |
| Bemanning: | december 1941: 2300 april 1945: 2767 |
| Bewapening: | In 1941: 9 x 46 cm (3x3) 12 x 155 mm (4x3) 12 x 12,7 mm (6x2) 24 x 25 mm luchtafweer (8x3) 4 x 13 mm luchtafweer (2x2) In 1945: 9 x 46 cm (3x3) 6 x 155 mm (2x3) 24 x 12,7 mm (12x2) 162 x 25 mm luchtafweer (52x3, 6x1) 4 x 13 mm luchtafweer (2x2) |
| Vliegtuigen en faciliteiten: | 6, max 7 Type F1M2 'Pete' Type E13A1 'Jake' 2 katapulten |
Het Japanse slagschip Yamato (大和), was tijdens de Tweede Wereldoorlog een slagschip van de Japanse marine. De Yamato is vernoemd naar de oude Japanse provincie Yamato. Het schip was samen met zusterschip Musashi het zwaarste slagschip dat ooit werd gebouwd; het was bewapend met 46 cm kanons en had een deplacement van ± 65.000 ton.
Inhoud |
[bewerk] Ontwerp
Door het afgesloten Verdrag van Washington in 1922 kwam er abrupt een einde aan het uitbreiden ven de Japanse vloot. Dit hield in dat Japan maar een beperkt aantal eenheden mocht bezitten. Een aantal schepen die op stapel stonden werden als oefendoelwit gebruikt en een aantal werden omgebouwd tot vliegdekschip. Het ontwerp-bureau van de marine, onder leiding van Keiji Fukada richtte zich vanaf eind jaren 20 meer op het ontwikkelen van de technische kant van de schepen die nog wel van stapel af mochten lopen. Door nauwe banden met de Britse marine werd veel kennis uit het westen bestudeerd. Dit kwam terug in nieuw te bouwen schepen. Vanaf 1930 besloot Japan langzaam te breken met het verdrag. Het ontwerp-bureau kreeg october 1934 de opdracht om een slagschip te ontwerpen dat de zwaarste Amerikaanse oorlogsbodems zou overtreffen. Er volgden 23 voorlopige versie's. Als uitschieter was er de A-140, 294 meter lang, 42 meter breed en een deplacement van 69,500 ton. Maart 1937 werd getekend voor het definitieve ontwerp. Dit omving veel nieuwe en opvallende kenmerken. Yamato was het eerste schip van de Japanse marine die een bulb had. De lijn van het hoofddek varieerde in hoogte over de hele lengte van het schip. Tevens opvallend was de grote lengte-breedte verhouding. De grote breedte van het schip zorgde voor een zeer stabiel geschutsplatform en een prima zeegedrag. Ze bezat 46cm geschuttorens, het zwaarste en sterkste geschut dat ooit permanent is geplaatst op een schip. Het gewicht van een drielingstoren was 2774 ton. Het schip bezat er drie. In verband met de grote luchtverplaatsing tijdens het vuren aan dek werden de boten en vliegtuigen benedendeks geplaatst in speciale hangaars. Het richten van het 46cm geschut gebeurde met een optische vuurleidingsysteem. Pas in 1943 werd Yamato met radarsensoren uitgerust. Maar het richten bleef handwerk en beperkte de afstand tot en doel tot de visuele horizon. Dit was dan ook het zwaktepunt van deze klasse, waar de Amerikaanse marine al gebruik maakte van een volledig radargestuurd systeem. Opmerkelijk ook was de zeer zware bepantsering van de romp. Midscheeps bedroeg deze 41cm dikte en maakte direct deel uit van de rompconstructie. De opbouw was uniek van uiterlijk en indeling. Tot die tijd waren de slagschepen van Japan voornamelijk herkenbaar aan de zeer hoge en open opbouw, ookwel pagoda's genoemd. Yamato's opbouw was meer gesloten en zwaar gepantserd, met de name de vitale posities. Het roerwerk was ook bijzonder. Gangbaar bij dit type schepen was dat er gestuurd werd met vaak 2 roeren direct achter de voortstuwingsschroeven. Bij Yamato er waren een hoofdroerblad en een hulproerblad. Deze waren in de achter elkaar scheepslengte geplaatst, met 15 meter tussenruimte. Tijdens de proefvaart bleek echter dat dat het kleine hulproer een ingezette draai niet kon corrigeren. Verder was de Yamato als eerste slagschip uitgerust met een vroege vorm van klimaatregeling. Het schip had dan ook onder de bemanning de bijnaam 'Hotel Yamato'.
[bewerk] Bouw
Op 4 november werd begonnen bij de Kure Kaigun Kosho Shipyard aan de constructie. Dit vond plaats met de grootste geheimhouding in een speciaal gegraven droogdok. Rond dit overdekte dok werden speciaal diverse gebouwen geplaatst om het zicht vanaf de omringende heuvels weg te nemen. Oorspronkelijk zouden er vijf schepen van deze klasse worden gebouwd. Maar omdat gedurende de bouw het tijdperk van de slagschepen ingehaald werd door de overheersing van vliegtuigen in de oorlog op zee, met als keerpunt de Slag om Midway kwamen deze er nooit. Tevens vormde het tekort aan grondstoffen later in de oorlog ook een probleem. Het derde schip, de Shinano(Yokosuka Shipyard) werd tot een vliegdekschip omgebouwd. Het vierde schip werd maar voor 30% afgemaakt. Het vijfde schip werd uiteindelijk geannuleerd. Technisch gezien waren Yamato en haar zusterschip Musashi zeer modern voor hun tijd. Er werd veel gebruik gemaakt van de nieuwe lasmethode. Tot die tijd was klinken de gangbare manier.
[bewerk] Staat van dienst
De Yamato was vlaggenschip van 12 februari 1942 tot 11 februari 1943. Hierna nam de Musashi de functie van vlaggenschip over. Op 1 april 1945 begon de Yamato haar laatste missie: een zelfmoordaanval tegen de Amerikaanse vloot ten westen van Okinawa. 7 april 1945 werd het schip samen met de kruiser Yahagi en acht torpedobootjagers (in het Engels destroyers) gespot door een Amerikaanse duikboot. De Amerikaanse marine stuurde 386 vliegtuigen met het doel de schepen te vernietigen op ze af. De Yamato incasseerde acht bommen en 10 torpedo’s voordat het 200 km verwijderd van Okinawa zonk. In totaal verloren 2475 bemanningsleden het leven. 269 zeelieden wisten te overleven en werden opgepikt.
[bewerk] Post-1945
- In de loop van 1948 komt de Amerikaanse marine in het bezit van foto's van de proefvaart van de Yamato. Tot die tijd waren er enkel foto's beschikbaar van bovenzijde van het schip, genomen door aanvalsvliegtuigen van de Amerikaanse marine.
- In 1953 verschijnt er in Japan de film Senkan Yamato, geregisseerd door Yutaka Abe. Deze rolprent is gebaseerd op het boek Senkan Yamato-no Saigo, geschreven door een overlevende officier genaamd Yoshida Mitsuru.
- Op 1 augustus 1985 vond een Japanse expeditie het wrak op 300 meter diepte. Het achterschip ligt volledig ondersteboven. Het middenschip is haast volledig vernietigd door de grote hoeveelheid munitie die ontplofte tijdens het zinken. Het voorschip ligt op zijn stuurboordzijde.
- In 1999 word een tweede expeditie ondernomen naar de Yamato. Enkele restanten worden geborgen en uitvoerig gedocumenteerd.
- In 2005 werd in Kure het Yamato museum geopend. Als pronkstuk stelt men een scheepsmodel ten toon van meer dan 25 meter lang, schaal 1:10. Dat zelfde jaar kwam er een film uit genaamd Otoko-no Yamato. Hierin werd het schip en haar bemanning gevolgd tijdens Operatie Ten-Go. Voor de filmopnamen werd een groot deel van het schip op ware schaal nagebouwd in Onomichi-city, Hiroshima.
