Warhammer
Van Wikipedia
Warhammer (ook wel gekend als Warhammer Fantasy Battles of als de afkorting WFB) is een Tabletopspel, uitgebracht door Games Workshop Ltd, dat zich afspeelt in een fantasywereld, die (zoals de meeste van dergelijke werelden) enigszins te vergelijken is met middeleeuws Europa (kastelen, ridders, beperkte technologie), aangevuld met magie en niet-menselijke intelligente rassen: Elven, Dwergen, Ondoden, Chaos (Demonen), Skaven (Ratachtigen), Reptielmannen (Lizardmen) e.d. De wereld van Warhammer vind zijn oorsprong in o.a. de verhalen van fantasy-schrijvers Tolkien (In de ban van de Ring) en Moorcock (Elric).
Warhammer is een spel van Britse makelij. Hierdoor zijn veel gebruikte termen afkomstig uit het Engels.
Naast de fantasy-versie bestaan er andere varianten, zoals Warhammer 40.000 (science fiction setting) of Warhammer Historical (met als verschillende settings o.a. de Oudheid, Middeleeuwen, Engelse Burgeroorlog, Old West). Gerelateerde spellen aan Warhammer zijn o.a. Lord of The Rings, Mordheim, en Warmaster.
[bewerk] Geschiedenis van het spel
De eerste versie van Warhammer kwam op de markt in 1983 en werd geschreven door Rick Priestley, Richard Halliwell en Bryan Ansell. Het spel werd verkocht als een doos met drie verschillende boeken (Tabletop Battles, Magic, Roleplaying & Characters). Een jaar later werd een uitbreiding gepubliceerd, Forces of Fantasy, dat o.a. verschillende legerlijsten bevatte. De kern van het spelsysteem zoals het bestond in de eerste editie is nog steeds te herkennen in de huidige editie. Een leuk detail is dat in de eerste editie de Toughness score werd uitgedrukt d.m.v. letters (A, B, C, ...) i.p.v. getallen zoals in alle volgende edities. De cover-art op de doos was van de hand van John Blanche, en laat een geharnaste krijger zien die een skelet met een oorlogshamer of warhammer de kop inslaat. Deze tekening is trouwens ook hernomen als de inside cover tekening in het hardback boek voor de 7de editie.
In 1985 kwam versie 2 uit (opnieuw als basisdoos met 3 boeken). De doos bevatte o.a. papieren uitknipfiguren, die als tweedimensionale miniatures konden gebruikt worden. Uitbreidingen omvatten o.a. Ravening Hordes (legerlijsten), en de zogenaamde scenario packs: Blood Bath at Orc's Drift, Blood on the Streets, Terror of the Lichemaster en The Tragedy of McDeath. Er wordt vanaf deze versie ook meer aandacht geschonken aan de achtergrond en de geschiedenis van de verschillende legers. Het is onder meer door deze gedetailleerde uitwerking van de achtergrond dat het spel zo populair is. Simultaan met versie 2 wordt het roleplaying element in het spel afgesplitst naar een apart rollenspel, Warhammer Fantasy Roleplay.
In 1987 wordt versie 3 gepubliceerd, niet meer als doos met boeken, maar als een hardcover uitgave. De chaoswereld wordt in detail uitgewerkt in de bekende Realm of Chaos boeken: Slaves to Darkness in 1989 en The Lost and the Damned in 1990. Andere uitbreidingen zijn Warhammer Armies (legerlijsten) en Warhammer Siege (regels voor belegeringen). Ook wordt in 1987 Warhammer 40,000 gepubliceerd, wat de science fiction versie van Warhammer wordt.
In 1992 komt versie 4 op de markt en bij de basisdoos worden nu ook de benodigdheden zoals plastieken Goblins en High Elves geleverd. In deze versie verdwijnen er een aantal rassen, maar diegene die overblijven krijgen vanaf nu hun eigen boek met regels en achtergrond.
Vier jaar later komt versie 5 uit, die niet veel verschilt met versie 4. De legers die nog geen eigen armybook hadden, krijgen deze bij de nieuwe versie. Ook worden een paar oudere legers zelfs verwend met nieuwe regels. En andere uitbreidingen komen op de markt.
Versie 6 van 2000 brengt een kleine schok te weeg bij de spelers, want de regels zijn totaal verschillend van de vorige versies. Ook deze keer worden een paar legers niet meer ondersteund (Dogs of War en Chaos Dwarfs) en komen er andere in de plaats (Ogre Kingdoms). Het is ook het begin van de wereldwijde campagnes zoals Dark Shadows en Storm of Chaos.
Versie 7 werd in augustus 2006 gepubliceerd. Het magie systeem is deels aangepast en dan met name de "Lores". Ook zijn de regels voor "Hand weapons" en "Rank bonusses" lichtelijk aangepast. Het nieuwe boek gaat dieper in op de geschiedenis van verschillende rassen maar heeft minder scenario regels. In deze versie gaat de traditie van de wereldwijde campagnes verder, met de Nemesis Crown in de zomer van 2007.
[bewerk] Benodigdheden voor Warhammer
Om een spelletje Warhammer te kunnen spelen, is een aantal zaken noodzakelijk:
- Dobbelsteen (6-zijdig)
- Een leger (voor elke speler één)
- Een plek om te spelen (tabletop)
- Een Algemeen Regelboek
- Een Regelboek voor het leger waar je mee speelt (voor elke speler één).
- En natuurlijk heb je verf, kwasten, en niet te vergeten heel veel geduld!
[bewerk] Keuze voor een leger
Er zijn 16 verschillende rassen in de Warhammer-wereld met elk een unieke strategie.
Deze rassen kunnen onderverdeel worden in 3 grote groepen:
- De Goedaardigen: degenen die vrede op de wereld wensen.
- De Kwaadaardigen: degenen die de macht willen grijpen.
- De Neutralen: degenen die het eigenlijk allemaal niets kan schelen.
[bewerk] Goedaardige Rassen
- High Elves: De elfen van Ulthuan. Een zeer oud, magisch ras die het niet moet hebben van brute spierkracht, maar doordacht tewerk gaat.
- Dwarfs: Een enorm koppig en volharden ras. Ze zijn niet groot en kunnen niet snel lopen, maar als ze je raken, dan raken ze je goed. Maken veel gebruik van kannonen, geweren en kruisbogen om hun tegenstander uit te schakelen. De runesmiths horen bij de beste smeden uit de hele warhammerwereld. En gedane onrecht vergeten ze nooit meer.
- The Empire: Mensen, ze geloven onder andere in hun god Sigmar. Deze mensen houden ervan vooral met pistolen en kannonen je het leven zuur te maken.
- Bretonnia: Mensen, ze geloven in de godin van het Heilig Meer. Ze vechten vooral te paard.
[bewerk] Kwaadaardige Rassen
- Dark Elves: Deze elfen waren vroeger High Elves, maar raakte verwikkeld in een burgeroorlog en moest noodgedwongen een nieuwe thuisplaats zoeken. Sindsdien wonen ze in Naggaroth en woekert er een grote haat naar de High Elves.
- Vampire Counts: De machtige vampieren van de wereld met hun ENORME aantal zombies en skeletten.
- Skaven: Gemuteerde ratten, net iets kleiner als mensen, maar kwaadaardig tot op het bot. Ze houden ervan alles op te blazen, inclusief zichzelf...
- Hordes of Chaos: De inwoners van het Noorden van de Warhammer wereld, ze raakten in de verleiding door de 4 Chaos Goden en werken nu samen met hen, en hun demonen.
- Beastmen: Gemuteerde beesten, aanbidden de chaos goden. Deze vreemde schepselen zijn rare kruisingen tussen mensen, schapen, geiten, koeien en andere wezens.
- Chaos Dwarfs: Dwergen uit het Oosten, meesters van onvoorstelbare en dodelijke machines. Gebruiken veel slaven van Orcs en Goblins en hebben een gedwongen bondgenootschap met de Hobgoblins.
[bewerk] Neutrale Rassen
- Wood Elves: Altijd bewapend met hun pijl en boog, maar gebruiken ook de bomen (en dit bedoel ik letterlijk) om voor ze te strijden. zij hebben in de nieuwe editie ook een heel erg hard combat leger en gaan te werk door snel en bewegelijk te zijn (skirmish)
- Dogs of War: Deze zijn huurlingen van verschillende rassen die voor het geld vechten.
- Tomb Kings: Egyptische Ondoden, ze zijn zeer talrijk en maken vooral gebruik van strijdwagens.
- Ogre Kingdoms: Enorme wezens met een grote eetlust. Eten alles wat in hun weg komt: ALLES.
- Lizardmen: Hagedismannen, deze zijn niet gemuteerd maar waren altijd al zo. Ze maken vooral gebruik van telekinetische krachten en vechten met dinosaurussen. Ze wonen in de jungles van Lustria.
- Orcs & Goblins: De Orcs en Goblins willen enkel vechten, maakt niet uit tegen wie, soms ook gewoon tegen elkaar, zolang ze altijd maar tegenstanders hebben.
[bewerk] Indeling van elk leger
Elk leger bestaat uit verschillende onderdelen:
- Heroes / Lords (Helden, Heren): Dit zijn leidende figuren, onmisbaar voor een leger. Hieruit wordt ook de Generaal geselecteerd.
- Core (De kern van het leger): Dit zijn de doorsnee soldaten. Te denken valt bijvoorbeeld aan soldaten met speren, kruisbogen en dergelijke.
- Special (Speciale troepen): Dit zijn troepen die minder vaak voorkomen als Core. Ze zijn meestal beter in vechten, maar duurder (in punten).
- Rare (Elite troepen): Dit zijn soldaten of machines waarvan er maar enkele in een land/provincie te vinden zijn.
[bewerk] Kosten
Elk legeronderdeel kost een bepaald aantal punten. Een gewone soldaat van The Empire kost bijvoorbeeld 6 punten.
Als toevoeging zijn voor sommige legers mogelijk:
- Een schild
- Lichte bepantsering
- Zware bepantsering
- Een Kampioen Meestal hebben ze een titel zo als Sergeant, grote baas, Eerste kampioen enz. * Een muzikant
- Een vaandeldrager
Punten verschillen van leger tot leger.
De speler kan er bijvoorbeeld voor kiezen om 20 soldaten in te zetten, zonder extra bewapening. Dat kost hem dan 20x6= 120 punten. De speler kan er bijvoorbeeld ook voor kiezen om 15 soldaten in te zetten, met een schild en een kapitein, dan kost dit: 15x6 + 15x1 + 10 = 115 punten.
Er zijn twee soorten characters (leiders): hero's (helden) en lords (heren).
Voorbeeld van Helden. In een klein Warhammergevecht zijn dit de generaals. Ze hebben vele namen, zo heeft The Empire bijvoorbeeld een kapitein of een tovenaar als held, terwijl de Orks een Big boss of een Shaman als held kunnen kiezen. De held kan ook een speciale vlag dragen, die het leger bepaalde bonussen geeft.
Voorbeeld wat een held kan dragen
- Een schild
- Lichte bepantsering
- Zware bepantsering
- Een strijdros
- bepantsering voor paard
- Magische zwaard
De punten hiervoor verschillen per held en per leger.
Voorbeeld van Lords In een groot Warhammergevecht zijn dit de generaals. Net als helden hebben ze vele titels. Een Empire speler kan een grootmeester in zetten en de Orks een Warboss.
Voorbeeld van wat een heer kan dragen
- Een draak
- Een zeldzaam zwaard
- De items genoemd bij de held
Ook hier verschillen de punten weer per held en per leger
Een speler kan een held in zetten in zijn gevecht. Hij kost bijvoorbeeld 50 punten. De speler geeft hem een strijdros met bepantsering. (15 punten) Een zwaar harnas (10 punten) en een special zwaard. (25 punten)Totaal 100 punten. (Dit is een voorbeeld, de kosten in punten kunnen verschillen van leger tot leger en van character tot character).
[bewerk] Het samenstellen van een leger
Voor er met het samenstellen van een leger begonnen kan worden, moet er eerst met de tegenstander afgesproken worden met hoeveel punten het spel gespeeld gaat worden. Voor een avond spelen met ervaren spelers wordt meestal 2000 à 3000 punten genomen.
Voor elke hoeveelheid punten staat in het regelboek aangegeven hoeveel units er minimaal en maximaal zijn. Voor 2000 punten is dit bijvoorbeeld:
- Lords: maximaal 1
- Heroes: maximaal 4
- maximaal 4 characters (je kan dus geen 4 heroes en een lord nemen)
- Minimaal 1 Lord of 1 Hero voor Generaal
- Core: minimaal 3
- Special: maximaal 4
- Rare: maximaal 2
Op basis van die gegevens stel je een legerlijst op. Voor Warhammer is het wel noodzakelijk dat je van elke unit die je inzet, ook daadwerkelijk de miniaturen hebt.
[bewerk] De beurten
Warhammer is een zogenaamd 'Turn-based' spel. Dit wil zeggen, dat de gebeurtenissen zich niet tegelijkertijd afspelen, maar in aparte beurten die 'Turns' heten. Iedere speler mag in zijn/haar beurt een aantal dingen ondernemen, 'fases' geheten. De fases hebben een vastgelegde volgorde. Wanneer een fase is afgesloten, mogen er geen andere dingen meer uit die fase gedaan worden. Men mag dus niet in de 'Shooting fase' nog dingen uit de 'Movement fase' doen
[bewerk] Start fase
Sommige handelingen moeten worden uitgevoerd voordat men met zijn beurt begint. Dit gebeurt in de start fase. Vaak betreft dit bepaalde testen, bijvoordeeld of units beginnen of stoppen met vluchten voor een vijand, of om te bepalen of sommige domme units wel mogen gebruikt worden deze beurt.
[bewerk] Movement fase
Hierin stel je de charges (aanvallen) vast en kun je je units verplaatsen. De afstand waarbinnen dit kan, wordt beperkt door de maximale loopafstand die in hun statistieken staat. Wanneer aangevallen wordt, mogen units 2x deze afstand lopen. (charge)Wanneer een unit grote afstanden af wil leggen worden de wapens en schilden op de rug genomen en ook hier kan de unit 2x zo ver lopen. Dit noemt men marchen (marcheren). Marchen mag echter niet als er een tegenstanders unit binnen 8 inch van jou marchende unit staat aan het begin van jou beurt.
[bewerk] Magic fase
Sommige legers hebben tovenaars deze hebben de mogelijkheid om magie te gebruiken. In deze fase mag dus geprobeerd worden magische spreuken af te roepen.
[bewerk] Shooting fase
In de shooting fase wordt het schieten behandeld. Hierin mogen soldaten met bijvoorbeeld bogen, slingers of ander schiettuig proberen de vijand te raken. Ook zogenaamde 'War machines' met de mogelijkheid tot schieten, zoals een katapult of bolt thrower, mogen dat in deze fase.
[bewerk] Close Combat fase
De in de 'Movement fase' vastgestelde charges worden hier uitgevochten. Ook gevechten uit voorgaande beurten die nog niet beslist zijn, worden nu uitgevochten.
[bewerk] Statistieken
Iedere unit heeft bepaalde statistieken, dit zijn:
- (M): Movement: hoeveel inch (2.54 cm) kan een model lopen
- (WS): Weapon Skill: hoe bedreven is dit model in raken in close combat
- (BS): Ballistic Skill: hoe bedreven is dit model in schieten
- (S): Strength: hoe hard slaat dit model
- (T): Toughness: hoe moeilijk is het dit model een dodelijke wond toe te brengen
- (I): Initiative: hoe snel is een model (wie slaat eerst in een gevecht)
- (W): Wounds: Hoeveel dodelijke wonden kan een model hebben
- (LD): Leadership: hoe moedig is dit model
- (AS): Armour Save: hoe goed is de armour van dit model
- (WrdSv): Ward Save: Bovennatuurlijke protectie(extra soort AS)
[bewerk] Vechten
Als er een unit in gevecht staat met een tegenstander, wordt dit uitgevochten met behulp van dobbelstenen. Ten eerste wordt de WS van de models vergeleken, op basis hiervan moet een waarde gegooid worden met een dobbelsteen. Als twee models dezelfde WS hebben, is er 50% kans dat er raak geslagen wordt, dus wordt er geraakt op een 4+. Als een aanvallend model meer WS heeft dan een verdedigend model, wordt er geraakt op een 3+. Als een aanvallend model minder dan de helft WS heeft dan een verdedigend model, raakt hij op een 5+. Dus als een aanvallend model een WS van 4 heeft en een WS 8 model aanvalt, heeft hij de helft van de WS van het verdedigende model en raakt dus op een 4+. Als de aanvaller nou 3 WS had, had hij minder dan de helft WS en raakte hij op een 3+. Als dit lukt, wordt de Strength van de aanvallende partij vergeleken met de Toughness van de verdedigende partij, en hieruit volgt weer een waarde. Als de Strength gelijk is aan de Toughness, moet er een 4+ gegooid worden. Voor elk punt dat de Strength hoger is, wordt de moeilijkheid een verlaagt. Dus 1 strength meer dan de Toughness wordt een 3+. Je kunt nooit automatisch iets verwonden. Ookal heb je 10 Strength tegen 1 Toughness moet je nog steeds een 2+ gooien. Als de Toughness hoger is dan de Strength werkt het hetzelfde, maar dan anderom. Voor elke Toughness dat een model hoger heeft dan de aanvaller zijn Strength, wordt het 1 punt moeilijker om te verwonden. Dus 3 Strength tegen 4 Toughness maakt een 5+. Als de Toughness 3 punten hoger is dan de aanvaller zijn Strength, wordt er nog steeds verwond op een 6+. Maar is de Toughness meer dan 3 punten hoger dan een aanvaller zijn Strength (bijvoorbeeld een draak met Toughness 6 tegen een Snotling met Strength 2), dan is het niet mogelijk om met die lage strength een wond te doen. De draak heeft gewoon een te taaie huid voor de snotling om doorheen te slaan.
Als uiteindelijk ook voor verwondingen goed gegooid is, heeft het aanvallende model een dodelijke wond toegebracht aan het verdedigende model. Deze wond is nog te redden door een Armour save of een Ward save. Als ook die niet lukken krijgt het model een "Wound". Als een model zijn maximale aan Wounds gekregen heeft is het dood en wordt van de tafel verwijderd. (normaal gesproken heeft een model maar 1 wound en wordt dus meteen van de tafel verwijderd)
[bewerk] 2+ 3+ 4+ 5+ 6+
Tijdens Warhammer wordt er vaak gezegd "raak op een 4+". Hiermee wordt bedoeld dat er een 6-zijdige dobbelsteen (ook wel D6 genoemd) wordt gegooid, en op een resultaat van vier of meer is het gelukt.
Hieruit volgt dat een 2+ een stuk makkelijker is te halen dan een 5+.
[bewerk] 1+/0+ vs 2+ save
Sommige eenheden (Bijvoorbeeld Zware Cavalerie) kunnen een 0+ save hebben. Om te voorkomen dat een unit altijd (automatisch) een save haalt, is ingesteld dat een 1 op een dobbelsteen altijd betekent dat een save niet gehaald is. Het voordeel van een unit een 0+ of een 1+ save te geven boven een save van 2+, ligt hem erin dat, als de slagkracht (S) van een unit groot is, er waardes van de save afgaan.
- Strength 3: Geen verandering in save
- Strength 4: Save -1 (Een 3+ save wordt dan een 4+ save)
- Strength 5: Save -2
enz.
Dus een unit met een save van 0+ die een Strength 5 hit krijgt, heeft een 0+2=2+ save over, terwijl een unit die een save van 2+ een hit van Strength 5 krijgt, een save van 'maar' 2+2=4+ overhoudt.
[bewerk] Wardsave
Een bijzondere save is de Wardsave, deze kan ook b.v. 4+ zijn, maar deze save wordt niet slechter naar mate de Strength van de hit groter wordt. De Wardsave wordt gedaan ná de Armour Save. Als men de Armour Save niet haalt, is er nog een mogelijkheid om met een Wardsave de schade aan je troepen te beperken.
[bewerk] Speltypes
Binnen Warhammer zijn er verschillende manieren om te spelen:
- Scenario
- Normale Veldslag
Een scenario betekent dat er een bepaalde doelstelling is, vaak heb je hierbij een aanvaller en een verdediger. Zo'n doel kan zijn:
- Het voor 5 beurten verdedigen van een brug
- Het platbranden van X huizen van de verdediger
- Aan de andere kant van de tafel komen
Een normale veldslag heeft 1 doel: De tegenstander vernietigen.
[bewerk] Duur van het spel
Er zijn verschillende manieren om het einde van het spel te bepalen
- Er wordt gespeeld tot een bepaalde tijd (23:00u gaat de laatste beurt in)
- Er wordt gespeeld voor een vast aantal beurten
- Er wordt gespeeld voor een vast aantal beurten + nD6 beurten
- Er wordt gespeeld tot de tegenstander volledig vernietigd is
Indien er een scenario gespeeld wordt, ligt ook vaak de duur van het spel vast. Doorgaans wordt er ook gesteld dat als een der partijen opgeeft, de ander automatisch wint, en wel met een massacre.
[bewerk] Overwinningstypes
Als het spel is afgelopen wordt er bepaald wie er gewonnen heeft. Tenzij een scenario anders bepaalt worden er overwinningspunten (victory points) toegekend voor:
- Volledig vernietigen van een eenheid (aantal punten dat unit waard was)
- Tussen de 51% en 99% vernietigen van een eenheid (50% van het aantal punten dat de unit waard was)
- Vermoorden van een generaal: 100 punten
- Verkrijgen van de (Battle Standard): 100 punten
- Elk kwart van de tafel dat de speler in zijn bezit heeft (100 punten)
Elke speler berekent het aantal punten dat de tegenstander heeft gemaakt. De twee waardes worden van elkaar afgetrokken, en de uitslag wordt opgezocht in een tabel in het regelboek.
De mogelijke uitslagen zijn:
- Gelijkspel (Draw): beide legers zijn dusdanig toegetakeld dat niemand de overwinning kan opeisen.
- Kleine overwinning (Minor Victory): een der legers heeft nipt gewonnen.
- Grote overwinning (Solid Victory): een der legers heeft overduidelijk gewonnen.
- Slachtpartij (Massacre): het ene leger heeft het andere van tafel geveegd.
[bewerk] Clubs in Benelux
- Tilburg fantasy gamers (Tilburg)
- The knights of bayard (Dendermonde)
- The Fairplay (Brugge)
- Xhammer (Kontich)
- The green Knights (Brugge)
- De witte ridder (Leopoldsburg)
- Fantusian Dragons (Goes)
- Gaming lords (Leuven)
- Goldengoblin
- Red Barons
- The Old Worlde (Oostende)
- The Brassman (Oostende)
- Tin soldiers
- The Ironbreakers (Kortrijk)
- Fantasy Games Club Bergen op Zoom (Bergen op Zoom)
- Kwartiermeesters (Arnhem)
- Hive Novio (Nijmegen)
- Drakenrijders (Roermond)
- Hammertime (Oss)
- Spellekijn (Leeuwarden)
- de tielse sjoelvereniging op vrijdagavonden bijeenkomst warhammer (Tiel)
- Lood@spelen (Gent)
- Wardice gamesclub(Mill e.o.)
![]() |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Warhammer Fantasy op Wikimedia Commons. |