Håkon V av Noreg
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Håkon V Magnusson (1270–1319) var konge av Noreg frå 1. november 1299 og til han døydde 8. mai 1319 på festninga Tunsberghus. Han var son av Magnus VI Lagabøte og Ingeborg Eriksdotter. Formelt hertug frå 1273, reelt frå 1284.
Han er kjend for bygginga av Akershus festning, Båhus festning og Vardøhus festning.
Saman med dronning Eufemia av Arnstein fekk han dottera Ingeborg Håkondotter. Utanom ekteskap vart han saman med Gro Sigurdsdotter far til Agnes Håkondotter.
Ingeborg Håkondotter vart gift med den svenske hertugen Erik Magnusson. Med Håkon døydde Sverreætta ut på mannssida og Erik og Ingebjørg sin son Magnus Eriksson vart 1319 konge både i Noreg og Sverige.
Levningane til Kong Håkon V og dronning Eufemia blei overført til Akershus i 1982.
Håkon V såg si kongsgjerning i eit kristent perspektiv. Han gav påbod om å laga overnattingsstadar for pilegrimar på veg til Nidaros. I Mariakyrkja i Oslo fanst eit Håkons-alter, og det vert fortald at kongen heilt fram til det 1500-talet vart rekna for å vera noko nær ei helgen.
Håkon Magnusson flytta hovudstadsfunksjonane frå Bergen til Akershus og bygde dei utanrikspolitiske linene sine austover. Det gjekk mot den lina den tidlegare kongemakta hadde fulgt, med sterk satsing på dei nordatlantiske områda i vest for å halde på og sikre «Noregsveldet». Då han tok makta etter Eirik II Magnusson sørga han òg for å fjerne medlemmer frå det tidlegare kongsrådet, mellom anna baron Audun Hugleikson Hestakorn, som vart arrestert like etter kroninga og sidan hengd på Nordnes i Bergen tre år seinare, i 1302.
Der kom Bud for Oslo ind og ingen Mand dem kjende: død var hellig Haakon Konning Sankt Olaf Kongens Frende. Død var hellig Haakon Konning og Gud kaldte ham af dage: han blev ført i Oslo ind, i Mariekirke lagdes han i Graven. (Dansk handskrift frå om lag 1560)
|
Føregjengar: |
Etterfylgd av: |
