Bajkał

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy jeziora. Zobacz też: Inne znaczenia tego słowa.

Jezioro Bajkał
Mapa Jeziora Bajkał
Kontynent	Azja
Państwa	Rosja
Powierzchnia	31 500 km²
Długość × szerokość	670 km × do 79 km
Głębokość • średnia • maksymalna	730 m 1637 m
Objętość	23 000 km³
Wysokość lustra wody	455 m n.p.m.
Rzeki wypływające	Angara
Miejscowości nadbrzeżne	Irkuck (w pobliżu) Ust'-Barguzin Siewierobajkalsk
Rodzaj jeziora	tektoniczne
Jeziora Azji

Bajkał (ros. Озеро Байкал) - jezioro tektoniczne w Azji, położone na terytorium Rosji (Syberia). Jest ono najstarszym i najgłębszym jeziorem na świecie, a ponadto - pod względem powierzchni - drugim jeziorem w Azji (po Morzu Kaspijskim) i siódmym na świecie.

[edytuj] Położenie

Leży w rowie tektonicznym, na wysokości 455 m n.p.m. Rozciąga się na długość 670 km. Jego maksymalna szerokość wynosi 79 km. Wokół jeziora rozciąga się wiele pasm górskich powstałych w orogenezie bajkalskiej (tzw. bajkalidy). Na północno-zachodnim brzegu znajdują się Góry Bajkalskie o wysokości do 2572 m n.p.m. (Góra Czerskiego). Na południowy zachód od nich, wzdłuż zachodniego brzegu jeziora ciągną się Góry Przymorskie. Na brzegu północno-wschodnim znajdują się Góry Barguzińskie sięgające powyżej 3000 m n.p.m., od których na południowy zachód ciągnie się pasmo Ulan-Burgasy. Natomiast od strony południowo-wschodniej nad jeziorem wznosi się pasmo Chamar-Daban.

[edytuj] Głębokość i powierzchnia

Głębokość maksymalna jeziora jest równa 1637 m.Jego dno znajduje się na głębokości 1182 m p.p.m. co stanowi Bajkał największą światową kryptodepresją. Głębokość średnia wynosi 730 m. Zasoby wodne jeziora równe są 23 tys. km³, co stanowi 1/5 światowych zasobów wody słodkiej

Rzeka Jenisej i jej zlewnia

Powierzchnia jeziora równa jest 31,5 tys. km². Na wartość tę składa się 27 wysp. Największą z nich jest wyspa Olchon, której powierzchnia wynosi 742 km².

Bajkał ma 336 dopływów, z czego najważniejsze to Selenga, Barguzin czy Górna Angara. Ujścia rzek są deltowate. Wypływa z niego z kolei tylko jedna rzeka - Angara, prawy dopływ Jeniseju. Powierzchnia zlewiska jeziora wynosi 557 tys. km².

[edytuj] Historia

Wiek Bajkału ocenia się na 20-30 mln lat. W tym czasie na dnie gromadził się materiał osadowy przynoszony z biegiem jej dopływów. Z kolei grubość osadów dennych naukowcy oceniają się na ok. 6000 metrów.

[edytuj] Klimat i krajobraz

Woda jeziora zamarza na grubość 1 m w okresie od stycznia do maja, cechuje je wysoka czystość, a co za tym idzie przezroczystość nawet do 12 m. Wieją tu miejscowe wiatry, które są spowodowane specyficznym mikroklimatem. Specyficzne ukształtowanie daje możliwość do bardzo intesywnego mieszania się wód i co za tym idzie natlenienia nawet największych głebin jeziora.

Jezioro te cechuje się wyjątkowo zrównoważonym ekosystem, wykształconym dzięki trwającym miliony lat procesom regulacyjnym.

Bajkał to bogactwo flory i fauny, ocenia się, że występuje w nim ok 2000 gatunków roślin i zwierząt z czego wiele to gatunki endemiczne - np. foka bajkalska (Phoca sibirica), omul, gołomianka (Comephorus baicalensis).

W rejonie jeziora Bajkał znajduje się pięć obszarów chronionej przyrody o łącznej powierzchni ponad 3 mln km². W roku 1996 Bajkał wraz z przyległymi terenami został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Inny gatunkek fauny i flory bajkalskiej to min. :

cyraneczka bajkalska

[edytuj] Gospodarka

Jezioro ma duże znaczenie dla żeglugi i rybołówstwa. Dwa największe porty nad Bajkałem to Ust'-Barguzin i Siewierobajkalsk. W okolicach Bajkału przebiega Kolej Transsyberyjska i Kolej Bajkalsko-Amurska.

Polskimi badaczami Bajkału byli :