Gustaw II Adolf Waza
Z Wikipedii
Gustaw II Adolf (ur. 9 grudnia 1594 w Sztokholmie, zm. 6 listopada 1632 pod Lützen) – król Szwecji w latach 1611-1632, syn Karola IX Sudermańskiego.
Dowódca, strateg, reformator armii i polityk. Prowadził wojny z Danią, Rosją i Polską; tę ostatnią zakończył w 1629 roku rozejmem altmarskim. Odniósł szereg spektakularnych zwycięstw podczas wojny trzydziestoletniej, m.in. pod Breitenfeld. Zginął w bitwie pod Lützen. Koronę odziedziczyła po nim córka Krystyna.
W dzieciństwie już jako sześcioletni chłopiec uczestniczył w wyprawie wojennej, a gdy skończył 10 lat uczestniczył w naradach politycznych i przyjmował ambasadorów. Znał kilka języków, dziesięć powierzchownie. Szeroko rozwinięty kulturowo, czytał liczne dzieła filozoficzne, szczególnie książki myśliciela Hugo Grotiusa. Przeprowadził modernizację wojska, co doprowadziło do wyższości armii szwedzkiej nad innymi w czasie trwania wojny 30-letniej. Osiągnął wysoki odsetek militaryzacji ludności – aż 1,7%, co pozwalało na zwerbowanie armii nawet 40-tysięcznej. Wiązało się to z wprowadzeniem powszechnego poboru do wojska. Walczył także z Rzecząpospolitą Obojga Narodów w latach 1625-1629.
Jego dewizą były łacińskie sentencje: Gloria Altissimo Suorum Refugio (Chwała Bogu, ucieczce swych wiernych) i Cum Deo et victribus armis (dzięki Bogu i zwycięskiemu orężu) oraz niemiecka Gott mit uns (Bóg z nami).
[edytuj] Bibliografia
- Anusik Zbigniew, Gustaw II Adolf
- Zbigniew Wójcik, Historia powszechna XVI-XVII wiek
Poprzednik Karol IX Sudermański |
![]() |
Król Szwecji 1611–1632 |
![]() |
Następca Krystyna |