HMS Hood (krążownik liniowy)
Z Wikipedii
HMS "Hood" – brytyjski krążownik liniowy, zaprojektowany pod koniec I wojny światowej na podstawie doświadczeń z walk na morzu, zwłaszcza bitwy jutlandzkiej. Zatopiony w 1941 roku przez pancernik Bismarck.
Spis treści |
[edytuj] Historia
W 1916 roku w wyniku doświadczeń dotychczasowych walk na morzu brytyjska marynarka wojenna, złożyła nowe wymagania dla okrętów liniowych – krążowników liniowych. Według tych założeń krążowniki liniowe powinny być szybsze i zwrotniejsze.
Jednym z nowych krążowników liniowych był HMS "Hood", którego stępkę położono 1 września 1916 roku w stoczni Clydebank, należącej do firmy John Brown & Company Ltd., w Glasgow. Miał to być krążownik o znacznie zmniejszonym opancerzeniu dzięki temu był lżejszy. W dniu 22 kwietnia 1918 roku zwodowano kadłub statku, a ostateczne jego wyposażenie zakończono 5 marca 1920 roku, choć już od dnia 1 stycznia 1920 roku okręt włączono do Royal Navy, a jego bazą stał się początkowo port Rosyth, a następnie Scapa Flow.
W dniu 17 maja 1920 roku HMS "Hood" został włączony w skład Eskadry Okrętów Liniowych Floty Atlantyckiej (później przemianowana na Home Fleet). Następnie w latach 1920-1923 odbył szereg rejsów do Norwegii, Hiszpanii, w rejon Morza Śródziemnego, Brazylii.
W okresie od 27 listopada 1923 roku do 29 września 1924 roku odbył on wraz z innymi okrętami liniowymi floty brytyjskiej rejs dookoła świata w trakcie którego odwiedzono większość kolonii brytyjskich na świecie. Po tym rejsie powrócono ponownie do rejsów do Hiszpanii i rejon Morza Śródziemnego, co trwało do 1936 roku. Gdy włączono go w skład Floty Morza Śródziemnego a jego portem od dnia 10 października 1936 roku stał się Gibraltar. W składzie tej wykonywał on szereg rejsów w rejonie wybrzeża Hiszpanii, gdzie trwała wojna domowa.
W dniu 14 stycznia 1939 roku krążownik liniowy HMS "Hood" ponownie został włączony do Home Fleet a jego bazą stał się port wojenny Scapa Flow. Krążownik liniowy HMS "Hood" w czasie II wojny światowej był największym okrętem Royal Navy, był jednak już okrętem przestarzałym, a od chwili zwodowania był kilkakrotnie modernizowany; zmieniono jego opancerzenie i uzbrojenie.
[edytuj] Działania bojowe
W dniu 31 sierpnia 1939 roku pancernik HMS "Hood" został postawiony w stan pełnej gotowości bojowej. I po wypowiedzeniu przez Wielką Brytanię wojny Niemcom 3 września 1939 roku, okręt był gotowy do działań. W pierwszy rejs bojowy wyruszył 8 września 1939 roku w rejon Wysp Owczych. Później kilkakrotnie wychodził na patrole bojowe na Morze Norweskie i w rejon cieśniny Duńskiej, w czasie których nie doszło do spotkań z okrętami niemieckimi.
Kapitulacja Francji 17 czerwca 1940 roku zmieniła sytuację w rejonie Morza Śródziemnego, HMS "Hood" został włączony w skład sformowanego w Gibraltarze zespołu floty brytyjskiej Force H. W skład tego zespołu wchodziły oprócz HMS "Hood", okręty liniowe "Resolution" i "Valiant", lotniskowiec "Ark Royal", krążowniki lekkie "Arethusa" i "Enterprise" oraz 11 niszczycieli.
W dniach 2 – 7 lipca 1940 roku zespół Force H wziął udział w ramach operacji "Catapult" w ataku na francuskie okręty zgrupowane w porcie wojennym Mers-el-Kebir koło Oranu w Algierii, w wyniku której zniszczono większość okrętów francuskich znajdujących się w porcie. Operacja ta wyeliminowała praktycznie marynarkę francuską z basenu Morza Śródziemnego oraz usunęła niebezpieczeństwo przejęcia okrętów francuskich przez Niemców.
W dniu 4 sierpnia 1940 roku HMS "Hood" opuścił Morze Śródziemne i od 10 sierpnia znowu jego portem został Scapa Flow. Z portu tego jeszcze kilkakrotnie wychodził w patrole bojowe, w poszukiwaniu niemieckich okrętów liniowych, które usiłowały przedrzeć się na Atlantyk.
W dniu 21 maja 1941 roku dwa okręty liniowe pod dowództwem – dowódcy Dywizjonu Krążowników Liniowych Home Fleet – wiceadm. Lancelota Ernesta Hollanda HMS "Hood" i HMS "Prince of Wales" wypłynęły z Scapa Flow w celu przechwycenia próbujących przedrzeć się na Atlantyk niemieckich okrętów: pancernika "Bismarck" i krążownika "Prinz Eugen".
W dniu 24 maja 1941 roku doszło do spotkania zespołów brytyjskich i niemieckich okrętów na tzw. drodze duńskiej. Jako pierwszy zaczął strzelać HMS "Hood", w kierunku krążownika "Prinz Eugen". Po chwili do walki włączył się również HMS "Prince of Wales". Zaczął również strzelać "Bismarck", natomiast drugi z okrętów niemieckich nie uczestniczył w walce z uwagi na zasięg swoich dział. Prawdopodobnie trzecia salwa z okrętu HMS "Hood" była celna. Lecz w tym czasie piąta z kolei salwa z pancernika "Bismarck" oddana z odległości 15000 m bezbłędnie nakryła okręt brytyjski i trafiła w okolice głównego masztu. HMS "Hood" wyleciał w powietrze, przełamał się na pół i w ciągu 2 minut zatonął. Wraz z okrętem zginęła praktycznie cała załoga – 1418 oficerów i marynarzy, w tym czterech polskich członków załogi. Uratowało się zaledwie 3 marynarzy. Na okręcie zginął także wiceadm. Holland.
[edytuj] Dowódcy krążownika liniowego HMS "Hood"
- kpt. Wilfred Tomkinson (1 lutego 1920 – 31 marca 1921)
- kpt. sir Walter Henry Cowan (31 marca 1921 – 15 maja 1923)
- kpt. John Knowles Im Thurn (15 maja 1923 – 30 kwietnia 1925)
- kpt. Harold Owen Reinold (30 kwietnia 1925 – 21 maja 1927)
- kpt. Wilfred F. French (21 maja 1927 – 27 kwietnia 1931)
- kpt. Juliusz Francis Chichester Patterson (27 kwietnia 1931 – 15 sierpnia 1932)
- kpt. sir Thomas Hugh Binney (15 sierpnia 1932 – 30 sierpnia 1933)
- kpt. sir Francis Thomas Butler (30 sierpnia 1933 – 1 lutego 1936)
- kpt. sir Arthur Francis Pridham (1 lutego 1936 – 20 maja 1938)
- kpt. sir Harold Thomas Coulthard Walker (20 maja 1938 – 3 maja 1939)
- kpt. sir Irvine Gordon Glennie (3 maja 1939 – 15 lutego 1941)
- kpt Ralph Kerr (15 lutego 1941 – 24 maja 1941) – zginął wraz z okrętem.
Z uwagi na fakt, że HMS "Hood" był okrętem flagowym Dywizjonu Krążowników Liniowych, najczęściej na nim przebywał dowódca tego dywizjonu i wtedy z uwagi na starszeństwo to on dowodził okrętem, tak było w czasie walki z pancernikiem "Bismarck", gdy HMS "Hood" był dowodzony przez wiceadm. L. E. Hollanda.
[edytuj] Konstrukcja krążownika liniowego HMS "Hood"
[edytuj] Kadłub
Kadłub krążownika "Hood" podzielony był grodziami poprzecznymi na 25 głównych przedziałów wodoszczelnych, te z kolei podzielone były grodziami wzdłużnymi i poprzecznymi na mniejsze podprzedziały. Poniżej pokładu głównego grodzie główne nie miały otworów poza niezbędnymi do przeprowadzenia przewodów elektrycznych i hydraulicznych. Wszystkie przedziały o zasadniczym funkcjonowaniu miały szyby prowadzące na główny lub górny pokład. Pomieszczenia mieszkalne, gospodarcze i warsztatowe znajdowały się powyżej głównego pokładu. Kadłub miał podwójne dno i stanowił podstawę grodzi przeciwtorpedowej wraz z przedziałem zwanym bulge (zwanym także bąbel przeciwtorpedowy).
Sztywność wzdłużna okrętu była utrzymywana prze pokład dziobowy i górny. Dodatkowym wzmocnieniem wzdłużnym były grodzie burtowe, ciągnące się wzdłuż kotłowni okrętu.
Podstawowym elementem stanowiącym o wytrzymałości wzdłużnej okrętu był pokład dziobowy, ciągnął on się od dziobu do podstawy wieży X. Zbudowany był on z blachy o grubości 51 mm, natomiast wokół wieży działa – 38 mm. Pokład górny stanowił pokład wytrzymałościowy dla rufy okrętu, jego grubość wynosiła 51 mm. Pozostałe pokłady były pokryte blachą o grubości od 9,5 mm do 38 mm.
[edytuj] Opancerzenie
Opancerzenie pokładów HMS "Hood" wykonane były z stali konstrukcyjnej. Natomiast pas pancerny burt, wież dowodzenia, artyleryjskich i barbet zbudowane były z stali pancernej.
[edytuj] Napęd
Napęd okręty składał się czterech kotłowni i 3 maszynowni. Para wytwarzana był w 24 kotłach wodnorurkowych typu Yarrow. Mazut do opalania kotłów dostarczany był ze zbiorników burtowych i dennych umieszczonych obok kotłowni. W maszynowniach znajdowały się 4 turbiny typu Curtis, zmodernizowane w zakładach John Brown & Company Ltd., gdzie produkowano je jako Brown-Curtis, każda turbina napędzała jedną z 4 śrub napędowych.
[edytuj] Urządzenia pomocnicze
Okręt wyposażony był w elektrownię pokładową składającą się w 8 prądnic o mocy 200 kW każda, z tego 4 napędzane były maszynami parowymi, 2 turbinami, a ostatnie dwie silnikami wysokoprężnymi. Prądnice zasilały obwód główny prądu stałego o napięciu 220 V. Prądnice dostarczały również prąd zmienny o napięciu 135 V. Podział sposobu zasilania prądnic pozwalał na dużą autonomiczność tego systemu w przypadku awarii jednego z urządzeń napędowych.
Wieże artylerii głównej były napędzane przez instalację hydrauliczną, przy czym istniały 4 pompy zasilające instalację hydrauliczną. Każda z nich mogła obsługiwać cały system lub tylko jego część.
Okręt wyposażony był również w system pomp służących do zatapiania zagrożonych pożarem przedziałów, wypompowywania wody z zalanych przedziałów lub zęz. System ten składał się z 10 pomp o napędzie parowym oraz 10 pomp o napędzie elektrycznym. Ponadto zamontowano dodatkowo 13 pomp ratowniczych o napędzie elektrycznym, służyły one do gaszenia pożarów.
[edytuj] Dane taktyczno-techniczne krążownika liniowego HMS "Hood"
[edytuj] Dane techniczne
| Rok | 1920 | 1931 | 1939 | 1940 |
| Wyporność konstrukcyjna (t) | 41 125 | 42 037 | 42 752 | 42 462 |
| Wyporność pełna (t) | 46 680 | 48 000 | 48 650 | 48 360 |
| Długość maksymalna (m) | 262,3 | 262,3 | 262,3 | 262,3 |
| Długość linii wodnej (m) | 246,8 | 246,8 | 246,8 | 246,8 |
| Szrokość maksymalna (m) | 34,5 | 34,5 | 34,5 | 34,5 |
| Szerokość linii wodnej (m) | 29,0 | 29,0 | 29,0 | 29,0 |
| Zanurzenie standardowe (m) | 8,6 | 8,8 | 8,9 | 8,9 |
| Zanurzenie pełne (m) | 9,7 | 10,0 | 10,1 | 10,1 |
- Opancerzenie:
- kadłub: 127 – 305 mm
- pokład górny: 19 – 25 mm
- pokład główny: 38 – 76 mm
- Moc maszyn:
- Prędkość:
- konstrukcyjna: 31 węzłów
- rzeczywista:
- w 1920 roku: 32,07 węzła
- w 1941 roku: 28,8 węzła
- Zasięg: 7500 mil morskich
- Załoga:
- w 1920 roku: 1169 osób
- w 1941 roku: 1421 osób
[edytuj] Uzbrojenie
| Rok | 1920 | 1931 | 1933 | 1937 | 1938 | 1939 (czerwiec) | 1939 (sierpień) | 1940 |
| Działa kal. 381 mm (4 x 2) | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 |
| Działa kal. 140 mm | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 | 10 | 10 | - |
| Działa salutacyjne 47 mm Hotchkiss | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | - | - | - |
| Działa plot kal. 102 mm Mk V | 4 | 4 | 4 | 6 | 8 | 6 | - | - |
| Działo plot kal. 102 mm Mk XVI (podwójne) | - | - | - | - | - | 8 | 8 | 14 |
| Działka plot kal. 40 mm Mk VIII (poczwórne) | - | 16 | 16 | 24 | 24 | 24 | 24 | 24 |
| Karabiny maszynowe plot kal. 12,7 mm (poczwórne) | - | - | 8 | 16 | 16 | 16 | 16 | 16 |
| Wyrzutnie rakiet UP (x 20) | - | - | - | - | - | - | - | 100 |
| Wyrzutnie torped 533 mm | 6 | 6 | 6 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
Wyrzutnie niekierowanych rakietowych pocisków przeciwlotniczych UP (Unrotated Projectile) – było 5 stanowisk każde składało się z 20 wyrzutni.
W 1931 roku zamontowano na okręcie pomost startowy dla wodnosamolotów typu Fairey FIIIF Flycatcher, lecz jeszcze w tym samym roku został zdemontowany.
