Język scytyjski
Z Wikipedii
Język scytyjski - język z grupy wschodnioirańskiej, używany w starożytności w Scytii (obecnie Ukraina, południowa Rosja i Kazachstan), spokrewniony z językiem sogdyjskim i językiem sakijskim. Po najeździe Hunów zastąpiony przez języki tureckie. Współcześnie jego jedyną pozostałością jest język osetyjski.
Spis treści |
[edytuj] Źródła
[edytuj] Inskrypcja z Saqqez
W miejscowości Saqqez w irańskim Kurdystanie znaleziono inskrypcję sporządzoną po scytyjsku za pomocą hieroglifów hetyckich:
Transliteracja: | pa-tì-na-sa-nà tà-pá wa-s₆-na-m₅ XL was-was-ki XXX ár-s-tí-m₅ ś₃-kar-kar (HA) har-s₆-ta₅ LUGAL | par-tì-ta₅-wa₅ ki-ś₃-a₄-á KUR-u-pa-ti QU-wa-a₅ | i₅-pa-ś₂-a-m₂ |
Transkrypcja: | patinasana tapa. vasnam: 40 vasaka 30 arzatam šikar. UTA harsta XŠAYAL. | Partitava xšaya DAHYUupati xva|ipašyam |
Tłumaczenie: | "Dostarczono posiłek. Wartość: 40 cieląt 30 srebrnych szekli. I był on zaprezentowany królowi. | Król Partitava, pan własności ziemskiej." |
[edytuj] Nazwy miejscowe
Nazwy rzek, takie jak Don, Dniestr i Dniepr w południowo-wschodniej Europie mają najprawdopodobniej scytyjskie pochodzenie (porównaj awestyjskie dānu "woda").
[edytuj] Dzieje Herodota
Herodot wymienia w swych Dziejach trochę scytyjskich wyrazów:
- Oiorpata "Amazonki" - złożenie wyrazów oior "mężczyzna" (awestyjskie vīra) i pata "zabić" (sanskryckie pātayati "upaść")
- arimaspoi "jednooki" - złożenie arima "jeden" (osetyjskie ærmæst "tylko") i spu "oko" (sanskryckie spaś)
Herodot wymienia też scytyjskich bogów:
- Papaios - najwyższy bóg panteonu, może z awestyjskiego pā "chronić"
- Api - por. awestyjskie āp "woda"
- Artimpasa - por. osetyjskie art "ogień"
- Goitosyros - por. awestyjskie gaēθa- "zwierzę" + sūra "bogaty
- Tabiti - por. Tapatī "płonąca" w hinduskiej Mahabharacie
- Thagimasadas
indyjskie:
asamski • bengalski • caló • gudźarati • hindi • hindustani • jakati • kaszmirski • malediwski • marathi • nepalski • pali † • pendżabski • romski • sanskryt • sanskryt klasyczny † • syngaleski • urdu • wedyjski †
irańskie:
awestyjski † • beludżi • kurdyjski • osetyjski • pahlawi † • paszto • perski • scytyjski † • zazaki