Języki celtyckie
Z Wikipedii
Języki celtyckie - grupa językowa w obrębie języków indoeuropejskich. Wiele języków z tej grupy wymarło. Współcześnie grupa ta jest reprezentowana przez języki: iryjski (irlandzki), szkocki (gaelicki), walijski i bretoński. Również te języki zagrożone są wymarciem, dlatego też prowadzone są działania na rzecz ich zachowania. Posługuje się nimi około 1,3 mln mówiących.
Języki celtyckie dzielą się na trzy podstawowe zespoły: kontynentalny, goidelski i brytański. Dla grup brytańskiej i goidelskiej używa się także nazw języki p-celtyckie i q-celtyckie. Wynika to z tego, że pochodzący z oryginalnego języka praceltyckiego dźwięk [kw] został zastąpiony w językach brytańskich dźwiękiem [p], a w goidelskich - [k]. I tak słowo 'głowa' w języku irlandzkim i szkockim gaelickim to ceann, a w manx kione, natomiast w walijskim to pen, a bretońskim penn.
Najbardziej odrębnym językiem wśród języków celtyckich jest wymarły język leponcki, który wykazuje cechy wspólne z pradawnymi językami italskimi, będąc prawdopodobnie językiem pośrednim powstałym w czasie rozpadu języka protoitaloceltyckiego.
Charakterystyczną cechą języków celtyckich są mutacje spółgłoskowe, zmieniające początek wyrazu :
[edytuj] Liczba mówiących
| język | liczba mówiących |
|---|---|
| walijski | 610 000 |
| bretoński | 300 000 |
| irlandzki | 260 000 |
| shelta | 90 000 |
| szkocki gaelicki | 25 000 |
| kornijski | 3 500 |
| manx | 1 634 |
[edytuj] Klasyfikacja języków celtyckich
języki indoeuropejskie > języki italoceltyckie > języki celtyckie
języki celtyckie:
- leponcki †
- celtyckie właściwe
-
- kontynentalne
-
- celtyberyjski †
- galijskie
-
- galijski †
- galatyjski †
- wyspowe
-
-
- staroirlandzki (staroiryjski) †
-
- kumbryjski †
- piktyjski †
- walijski
- brytyjski †
- południowozachodnie
-
Jedną z pierwszych innowacji w językach celtyckich był wyżej opisany podział na języki p- i q-celtyckie. Według tej cechy klasyfikacja grupy wygląda następująco:
- p-celtyckie
-
- leponcki
- kontynentalne (z wyj. celtyberyjskiego)
- brytańskie
- q-celtyckie
[edytuj] Zobacz też
Języki anatolijskie • Języki bałtyckie • Języki celtyckie • Języki germańskie • Języki helleńskie • języki ilirskie • Języki indoirańskie • Języki italskie • Języki słowiańskie • Języki tocharskie • języki tracko-ormiańskie •
goidelskie:
irlandzki • manx • shelta • staroirlandzki † • szkocki gaelicki
brytańskie:
bretoński • brytyjski † • kornijski • kumbryjski † • walijski
pozostałe:
celtyberyjski † • galatyjski † • galijski † • lepontyjski † • piktyjski †
