Juliusz Słowacki
Z Wikipedii
| Juliusz Słowacki | |
 |
|
| Herb | Leliwa
 |
| Data urodzenia | 4 września 1809 |
| Miejsce urodzenia | Krzemieniec |
| Data śmierci | 3 kwietnia 1849 |
| Miejsce śmierci | Paryż |
| Rodzina | Słowaccy |
| Rodzice | Euzebiusz Słowacki Salomea z Januszewskich |
Juliusz Słowacki herbu Leliwa (ur. 4 września 1809 w Krzemieńcu – zm. 3 kwietnia 1849 w Paryżu), jeden z najwybitniejszych poetów polskich doby romantyzmu. Obok Mickiewicza, Krasińskiego i Norwida nazywany wieszczem narodowym.
Stworzył wiele znakomitych liryków, poematów i dramatów o trwałych wartościach artystycznych. Jego utwory, zgodnie z duchem epoki i ówczesną sytuacją narodu polskiego, podejmowały istotne problemy związane z walką narodowowyzwoleńczą, z przeszłością narodu i przyczynami niewoli. Jego twórczość wyróżniała się wspaniałym bogactwem wyobraźni, poetyckich przenośni i języka.
Spis treści |
Życiorys
Lata młodości
Urodził się w Krzemieńcu w południowo-wschodniej części dawnej I Rzeczypospolitej. Jego ojciec, Euzebiusz, był profesorem literatury w Liceum Krzemienieckim i Uniwersytecie Wileńskim. Matka Słowackiego, Salomea z Januszewskich, polska Ormianka[potrzebne źródło], osoba o dużej kulturze literackiej i osobistej, po śmierci męża zajmowała się wychowywaniem syna. Dzięki niej w dzieciństwie i wczesnej młodości miał szeroki kontakt z ówczesną elitą intelektualną. Wyszła za lekarza Augusta Bécu. Juliusz Słowacki po studiach w Wilnie przybył 1 lutego 1829 do Warszawy. 30 marca objął posadę aplikanta w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu. Po wybuchu powstania listopadowego, 9 stycznia 1831 podjął pracę w powstańczym Biurze Dyplomatycznym księcia Adama Jerzego Czartoryskiego. 8 marca udał się z misją dyplomatyczną Rządu Narodowego do Londynu.
Emigracja
Pozostał na emigracji we Francji, gdzie zadebiutował w 1832 roku powieścią poetycką "Hugo".
W latach 1833-1835 przebywał w Szwajcarii, aż do roku 1838, podróżował po Włoszech, Grecji, Egipcie, Palestynie i Syrii. W końcu osiadł na stałe w Paryżu. Mimo że był poważnie chory, wyruszył w 1848 roku do Wielkopolski, by wziąć udział w powstaniu, jednak zamierzeń swych nie zrealizował. Wtedy też ostatni raz spotkał się z matką we Wrocławiu. Nigdy się nie ożenił. Był typowym rentierem. Przysyłane przez matkę pieniądze umiejętnie pomnażał, inwestując je na paryskiej giełdzie. Pozwoliło mu to zyskać pewną niezależność finansową (wszystkie swoje dzieła wydawał własnym sumptem).
Pogrzeb
Słowacki został pochowany na paryskim Cmentarzu Montmartre, gdzie spoczywał do 14 czerwca 1927 roku. Odnowiony, pierwotny grób Juliusza Słowackiego, zaprojektowany przez francuskiego artystę Charles'a Pétiniaud-Dubos, można nadal oglądać na tym cmentarzu. W 1927 roku prochy Słowackiego zostały na polecenie marszałka Józefa Piłsudskiego przewiezione do Polski. Jego trumna płynęła w górę Wisły z Gdańska do Krakowa na pokładzie statku, który zatrzymywał się w licznych portach rzecznych, gdzie miejscowa ludność składała hołd prochom wieszcza. 28 czerwca tego roku na dziedzińcu zamku na Wawelu odbyła się uroczysta ceremonia pogrzebowa. Na jej zakończenie Józef Piłsudski wypowiedział wielokrotnie cytowane słowa: W imieniu Rządu Rzeczypospolitej polecam Panom odnieść trumnę Juliusza Słowackiego do krypty królewskiej, bo królom był równy. Jego prochy zostały złożone obok Adama Mickiewicza w Krypcie Wieszczów Narodowych w Katedrze na Wawelu.
Twórczość
Tworzył od ok. 1825 roku; debiutował zaś anonimowo powieścią "Hugo" w roku 1830. W 1832 wydał pierwszy i drugi tom "Poezji" (trzeci ukazał się w 1833). Publikacje, odzwierciedlające romantyczny charakter jego twórczości, zawierały wczesne powieści poetyckie (m.in. "Żmija", "Jan Bielecki", "Mnich" i tragedię "Maria Stuart"), nie wzbudziły jednak zainteresowania środowiska emigracji polskiej w Paryżu. W następnych latach twórczość Słowackiego uległa przemianie; w liście do matki z 20 października 1835 pisał: znienawidziłem moje pierwsze utwory (...) rozwinęło się we mnie jakieś nowe piękności uczucie. Wkrótce powstał poemat "W Szwajcarii" (1835-36) i liryki: "Rozłączenie", "Rzym", "Sumnienie". Ogromny wpływ na twórczość Słowackiego miały podróże m.in. do Włoch, Grecji, Egiptu, Palestyny i Libanu (tam powstał "Anhelli"). Podczas pobytu we Florencji (1837/1838) rozpoczął intensywną pracę nad swoimi utworami. Powstał wtedy m.in.: "Ojciec zadżumionych" (1839), "Wacław". W grudniu roku 1838 wrócił do Paryża.
Niedoceniany i zwalczany przez Adama Mickiewicza, doczekał się uznania w okresie modernizmu. Jako liryk zasłynął pieśniami odwołującymi się do źródeł ludowych oraz liryką patriotyczną. Był poetą nastrojów, mistrzem operowania słowem. Obok Cypriana Kamila Norwida jest największym z mistyków polskiej poezji.
Stworzył oryginalne wielkie dramaty: "Kordian" 1834, "Balladyna" 1834 (wyd. 1839), "Horsztyński" 1835, "Lilla Weneda" 1839, "Mazepa" 1839, "Sen srebrny Salomei" 1843, "Ksiądz Marek" 1843, "Fantazy" 1845-46, poematy: "Anhelli" 1838, "Genezis z ducha. Modlitwa" 1844 i "Beniowski" 1841. Szczyt jego poetyckiego geniuszu stanowi cykl tajemniczych liryków genezyjskich, gdzie daje wykładnię swojego systemu filozoficznego – ewolucji świata od materii do czystego ducha (poemat "Król-Duch" 1845-1849). Niesamowitym spełnionym proroctwem Słowackiego stał się jego wiersz "Pośród niesnasków Pan Bóg uderza..." z 1848 roku, który wielokrotnie przywoływał sam Jan Paweł II.
Inne ważne dzieła
- Anioł ognisty – mój anioł lewy
- Arab
- Do matki
- Godzina myśli
- Grób Agamemnona
- Hymn (Bogarodzica! Dziewico!)
- Hymn o zachodzie słońca na morzu (inc. Smutno mi, Boże!)
- dramat historyczny Jan Kazimierz
- Książę niezłomny (swobodny przekład dramatu Calderóna El Príncipe constante)
- powieść poetycka Lambro
- Na sprowadzenie prochów Napoleona
- Odpowiedź na "Psalmy przyszłości" (występuje także pod tytułem Do autora trzech psalmów)
- Podróż do Ziemi Świętej
- Pogrzeb kapitana Mayznera
- Rozmowa z piramidami
- Samuel Zborowski
- Sowiński w okopach Woli
- Tak mi, Boże, dopomóż
- Testament mój (inc. Żyłem z wami)
- Uspokojenie
- W Pamiętniku Zofii Bobrówny
- Zawisza Czarny
- Złota czaszka
