Księstwo Mediolanu
Z Wikipedii
Księstwo Mediolanu było państwem istniejącym w północnych Włoszech od roku 1395 do 1797. Początkowo było częścią Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, później pod panowaniem hiszpańskim, a następnie austriackim. Rządzone było przez wiele dynastii, w większości pochodzących z poza Włoch. Terytorium księstwa ulegało zmianom poprzez stulecia, jednak zawsze obejmowało znaczną część Lombardii z Mediolanem i Pawią. W skład księstwa wchodziła również Parma, ale w XVI wieku została oddzielona i wraz z okolicami utworzyła oddzielne księstwo.
[edytuj] Historia
Księstwo utworzone zostało w 1395 roku przez Galeazzo Viscontiego, który jako Galeazzo I został pierwszym księciem Mediolanu. W roku 1447 wraz ze śmiercią księcia Filipa Marii dynastia Viscontich wygasła. Mediolan ogłosił się republiką, nie zważając na fakt, że według zawartych traktatów prawowitym dziedzicem opuszczonego tronu był książę Karol I Orleański. Choć książę Orleanu niezbyt energicznie dochodził swych praw, republika nie trwała długo. Słynny awanturnik Franciszek Sforza, który poślubił córkę Viscontiego z nieprawego łoża, opanował Mediolan w 1450 roku i zasiadł na jego tronie jako Franciszek I.
W roku 1498 książę Orleanu zasiadł na tronie francuskim jako Ludwik XII i natychmiast zgłosił swoje pretensje do Mediolanu. W 1499 roku najechał zbrojnie Mediolan i wyrzucił dotychczasowego księcia Ludwika Sforzę. Francuskie panowanie trwało do roku 1513, kiedy to z pomocą najemników szwajcarskich wyparł Francuzów syn wyrzuconego Ludwika Maksymilian. Panowanie Maksymiliana nie trwało długo, gdyż już w 1515 roku doszło do kolejnej inwazji francuskiej, tym razem z inicjatywy nowego króla Franciszka I. Próba wyparcia Francuzów doprowadziła do bitwy pod Marignano, zakończonej klęską Szwajcarów i uwięzieniem wspieranego przez nich księcia Maksymiliana. Wielkie zwycięstwo w znaczącym stopniu umocniło francuskie panowanie nad Mediolanem. W 1521 roku wybuchła kolejna wojna włoska, a w rok później doszło do bitwy pod La Bicocca, zakończonej zwycięstwem wojsk austriacko-hiszpańskich. Skutkiem tej bitwy młodszy brat Maksymiliana zasiadł na tronie w Mediolanie jako Franciszek II Sforza.
W następstwie klęski Francuzów pod pod Pawią w 1525 roku cesarz i król Hiszpanii Karol V stał się dominującą siłą we Włoszech. Książę Franciszek II postanowił w tym układzie opowiedzieć się przeciwko cesarzowi i w 1526 roku przystąpił do ligi z Francją, papieżem Klemesem VII, Wenecją, Anglią i Florencją. Skutkiem tego natychmiast został wyparty z Mediolanu przez wojska cesarskie. Zdołał jednak zachować kontrolę nad wieloma innymi miastami w swym księstwie. Wrócił do Mediolanu w wyniku pokoju zawartego w Cambrai w 1529 roku.
Gdy Franciszek II zmarł bezpotomnie w 1535 roku ponownie pojawił się problem sukcesji tronu mediolańskiego. Pretensje zgłaszali zarówno cesarz jak i król Francji, co ostatecznie doprowadziło do kolejnej serii wojen włoskich. Cesarz utrzymał księstwo w swych rękach i postanowił przekazać je swemu synowi Filipowi. Władza Hiszpanii nad księstwem Mediolanu została ostatecznie uznana przez Francję w wyniku pokoju zawartego w Cateau-Cambrésis w roku 1559.
Księstwo Mediolanu pozostało w rękach hiszpańskich aż do początku XVIII wieku, kedy to podczas hiszpańskiej wojny sukcesyjnej zdobyte zostało przez Austriaków. Traktat w Baden w roku 1714, będący uzupełnieniem kończącego wojnę traktatu w Utrecht, uprawomocnił tą zdobycz i pozostawił Mediolan w rękach Austrii. Księstwo pozostało w austriackich rękach aż do najazdu francuskiej armii pod wodzą Napoleona Bonaparte w 1796 roku. Na podstawie traktatu w Campo Formio w 1797 roku Austria zrzekła się władzy nad księstwem Mediolanu. Księstwo zostało wkrótce zlikwidowane i weszło w skład Republiki Cisalpińskiej stanowiąc jej centralną część z Mediolanem w roli stolicy.
