Paul Adrien Maurice Dirac
Z Wikipedii
Paul Adrien Maurice Dirac (ur. 8 sierpnia 1902 w Bristolu, zm. 20 października 1984 w Tallahassee) - angielski fizyk teoretyk.
Jeden z twórców mechaniki kwantowej i elektrodynamiki kwantowej, laureat Nagrody Nobla z dziedziny fizyki w roku 1933 za wkład w rozwój mechaniki kwantowej [1].
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Od 1932 roku profesor Uniwersytetu w Cambridge, a od 1953 roku Uniwersytetu w Oksfordzie. Od 1930 członek Towarzystwa Królewskiego w Londynie Royal Society.
W 1933 roku został uhonorowany wraz z Erwinem Schrödingerem Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki za odkrycie nowych, płodnych aspektów teorii atomów i ich zastosowanie.
Paul Dirac zmarł w wieku 82 lat w stolicy stanu Floryda, Tallahassee.
Dla uczczenia pamięci P. A. M. Diraca od 1985 corocznie w jubileusz jego urodzin Abdus Salam International Centre for Theoretical Physics w Trieście przyznaje medal Diraca.
[edytuj] Wkład w rozwój fizyki
Najważniejszym wkładem Paula A. M. Diraca w rozwój mechaniki kwantowej jest odkryte przez niego w 1928 roku równanie falowe opisujące elektron w sposób relatywistycznie niezmienniczy. Dzisiaj znane jest ono jako równanie Diraca. Równanie to pozwoliło mu na przewidzenie istnienie pozytonu – antycząstki elektronu, które zostało potwierdzone w 1932 roku przez Carla Andersona. Równanie Diraca pozwoliło także na wyjaśnienie pochodzenia spinu elektronu. W 1926 roku opracował niezależnie od Enrico Fermiego – statystykę (fermionów) cząstek o spinie 1/2 (tzw. Statystyka Fermiego-Diraca).
W 1930 została wydana jego najbardziej znana książka The Principles of Quantum Mechanics (Podstawy mechaniki kwantowej). Zawierała ona pierwszy systematyczny wykład teorii operatorów liniowych jako uogólnienia formalizmów wprowadzonych przez Erwina Schrödingera i Wernera Heisenberga. W książce tej Dirac wprowadził także zapis wektorów ket i bra, stosowany dzisiaj powszechnie w fizyce.
Wysunął on hipotezę, że pusta przestrzeń stanowi ocean nieskończenie wielu cząstek. "Krople" tego oceanu wyskakujące ponad powierzchnię to cząstki fizyczne, natomiast "bąbelki" próżni pod powierzchnią to antycząstki. Z tego powodu uznaje się go za odkrywcę antymaterii. Hipoteza ta okazała się nieprawdziwa, gdyż nie przewidywała istnienia cząstek niepodlegających zakazowi Pauliego.
[edytuj] Ciekawostki
- Pojęcie Oceanu Diraca zostało wykorzystane w znanym anime Neon Genesis Evangelion.
[edytuj] Zobacz też
- statystyka Fermiego-Diraca
- równanie Diraca
- delta Diraca
- Gabriel Andrew Dirac
- Dirac (falkowy kodek obrazu)
[edytuj] Źródła
- Beata Tarnowska (red.), Nagrody Nobla. Leksykon PWN, Warszawa 2001, ISBN 8301133937
[edytuj] Linki zewnętrzne
1901: Röntgen • 1902: Lorentz, Zeeman • 1903: Becquerel, P.Curie, M. Curie • 1904: Rayleigh • 1905: Lenard • 1906: Thomson • 1907: Michelson • 1908: Lippmann • 1909: Marconi, Braun • 1910: van der Waals • 1911: Wien • 1912: Dalén • 1913: Kamerlingh-Onnes • 1914: von Laue • 1915: W.L.Bragg, W.H.Bragg • 1917: Barkla • 1918: Planck • 1919: Stark • 1920: Guillaume • 1921: Einstein • 1922: N.Bohr • 1923: Millikan • 1924: Siegbahn • 1925: Franck, Hertz • 1926: Perrin • 1927: Compton, Wilson • 1928: Richardson • 1929: de Broglie • 1930: Raman • 1932: Heisenberg • 1933: Schrödinger, Dirac • 1935: Chadwick • 1936: Hess, Anderson • 1937: Davisson, Thomson • 1938: Fermi • 1939: Lawrence • 1943: Stern • 1944: Rabi • 1945: Pauli • 1946: Bridgman • 1947: Appleton • 1948: Blackett • 1949: Yukawa • 1950: Powell • 1951: Cockcroft, Walton • 1952: Bloch, Purcell • 1953: Zernike • 1954: Born, Bothe • 1955: Lamb, Kusch • 1956: Shockley, Bardeen, Brattain • 1957: Yang, T.D.Lee • 1958: Czerenkow, Frank, Tamm • 1959: Segrè, Chamberlain • 1960: Glaser • 1961: Hofstadter, Mössbauer • 1962: Landau • 1963: Wigner, Goeppert-Mayer, Jensen • 1964: Townes, Basow, Prochorow • 1965: Tomonaga, Schwinger, Feynman • 1966: Kastler • 1967: Bethe • 1968: Alvarez • 1969: Gell-Mann • 1970: Alfvén, Néel • 1971: Gabor • 1972: Bardeen, Cooper, Schrieffer • 1973: Esaki, Giaever, Josephson • 1974: Ryle, Hewish • 1975: A.Bohr, Mottelson, Rainwater • 1976: Richter, Ting • 1977: Anderson, Mott, van Vleck • 1978: Kapica, Penzias, Wilson • 1979: Glashow, Salam, Weinberg • 1980: Cronin, Fitch • 1981: Bloembergen, Schawlow, Siegbahn • 1982: Wilson • 1983: Chandrasekhar, Fowler • 1984: Rubbia, van der Meer • 1985: von Klitzing • 1986: Ruska, Binnig, Rohrer • 1987: Bednorz, Müller • 1988: Lederman, Schwartz, Steinberger • 1989: Ramsey, Dehmelt, Paul • 1990: Friedman, Kendall, Taylor • 1991: de Gennes • 1992: Charpak • 1993: Hulse, Taylor • 1994: Brockhouse, Shull • 1995: Perl, Reines • 1996: D.Lee, Osheroff, Richardson • 1997: Chu, Cohen-Tannoudji, Phillips • 1998: Laughlin, Störmer, Tsui • 1999: 't Hooft, Veltman • 2000: Alfierow, Kroemer, Kilby • 2001: Cornell, Ketterle, Wieman • 2002: Davis Jr., Koshiba, Giacconi • 2003: Abrikosow, Ginzburg, Leggett • 2004: Gross, Politzer, Wilczek • 2005: Glauber, Hall, Hänsch • 2006: Mather, Smoot
