Powstanie Bokserów
Z Wikipedii
Powstanie Bokserów (1899-1901) - powstanie chińskiego tajnego stowarzyszenia skierowane przeciwko cudzoziemcom ("białym barbarzyńcom"), w latach 1899-1901.
Powstanie zrodziło się pod wpływem kryzysu i klęsk żywiołowych w częściowo skolonizowanej przez Europejczyków i wykorzystywanej gospodarczo prowincji Shandong. Trudna sytuacja polityczno-gospodarcza Chin na przełomie XIX i XX wieku, panoszenie się obcokrajowców, działalność misjonarzy chrześcijańskich postrzegana jako zagrożenie dla tradycyjnej kultury, groźba rozbioru Chin przez mocarstwa zachodnie - powodowały narastanie buntu społecznego przeciwko nieudolnej i skorumpowanej administracji cesarskiej. Powstawały różne organizacje, kluby, gazety, które stawiały sobie za cel odnowę Chin i wyrzucenie z kraju obcokrajowców. W 1899 doszło do wielkich rozruchów przeciwko cudzoziemcom w Chinach Północnych. W 1900 doszło do zbrojnych wystąpień tajnego stowarzyszenia Yihequan, co znaczy "pięść w imię sprawiedliwości i pokoju" - stąd pochodzi stereotypowa nazwa "Powstania bokserów". Nazwa ta została nadana przez Europejczyków i miała pogardliwy wydźwięk.
Obiektem nienawiści stało się wszystko, co kojarzyło się z Zachodem. W pierwszym okresie do związków bokserów należeli na ogół młodzi ludzie, często chłopi, drobni rzemieślnicy oraz handlarze, przewoźnicy, żołnierze i zakonnicy, zgrupowani w małych oddziałach i bezwzględnie posłuszni Mistrzowi. Powstańcy zajęli stolicę Pekin i znaczne terytoria północnych Chin, przy czym byli skrycie wspierani przez cesarzową. Kiedy powstanie zyskało akceptację cesarzowej Cixi, do oddziałów zaczęli też wstępować urzędnicy dworscy.
Powstańcy nie oparli się jednak interwencji 40-tysięcznego korpusu regularnych wojsk sześciu państw europejskich, Japonii i USA, dowodzonych przez niemieckiego feldmarszałka Waldersee. Rząd Qingów podporządkował się wtedy obcym mocarstwom bez reszty i w ostatniej fazie powstania bokserów wojska rządowe walczyły wspólnie z armią interwentów przeciwko powstańcom. Tym niemniej, Cesarstwo Chin obciążone zostało olbrzymią kontrybucją na rzecz mocarstw zachodnich. Formalny koniec powstania miał miejsce 7 września 1901 r.
