నేపాల్

వికీపీడియా నుండి

ఈ వ్యాసాన్ని పూర్తిగా అనువదించి,తరువాత ఈ మూసను తీసివేయండి

హిమాలయాలలో ఉన్న నేపాల్ రాజ్యము, ప్రపంచం లోని ఏకైక హిందూ రాజ్యము. ఇది దక్షిణ ఆసియా లో చైనా, టిబెట్, భారతదేశాల సరిహద్దులతో ఉన్నది.


(జండా)	(చిహ్నం)

ప్రమాణం: जननी जन्मभूमिष्च स्वर्गादपि गरीयसी
(Sanskrit: Motherland is even dearer than the heavens)

జాతీయ గీతం: Rastriya Gaan

రాజధాని Kathmandu
27°42′N″85, 19°E′type:city″{{{8}}}

పెద్ద నగరము Kathmandu

అధికార భాషలు Nepali

ప్రభుత్వము

King
Prime Minister

Transitional
Gyanendra
Girija Prasad Koirala

Unification 1768-12-21

వైశాల్యము
• మొత్తం
• నీరు(%) 147,181 km² (94th)
2.8

జనాభా
• July 2005 అంచనా
• 2002 గణన
• జన సాంద్రత 27,133,000 (42nd)
23,151,423
196/km² (39th)

జి.డి.పి (పి.పి.పి)
• మొత్తం
• తలసరి 2005 అంచనా
$42.17 billion (81st)
$1,675 (152nd)

కరెన్సీ Rupee (NPR)

కాల మానము
• వేసవి (DST) NPT (UTC+5:45)
not observed (UTC+5:45)

ఇంటర్నెట్ TLD .np

ఫోను కోడ్ +977

[మార్చు] History

నేపాల్ has a long history that has extended for millennia. The Kirati are one of the first నేపాలీ groups known to historians, having migrated from the east in the 7th or 8th century BC. Lord Gautam Buddha was born in Lumbini, నేపాల్ circa 563 BC and the Emperor Aśoka ruled over a vast empire including North India and southern Terai region of present day నేపాల్ (though the hilly and mountainous regions were not a part of Aśoka's Empire) in the 1st century BC. By 200 AD, the Buddhist empire was displaced by resurgent Hindu fiefdoms such as the Licchavi dynasty.

Around 900, the Thakuri dynasty succeeded the Licchavi era and was eventually superseded by the Malla dynasty that ruled until the 18th century. In 1768, the Gorkha king, Prithvi Narayan Shah, captured Kathmandu. In 1814, Nepal fought the Anglo-Nepalese War with the British East India Company that ended with the 1816 Sugauli Treaty, in which నేపాల్ gave up సిక్కిం and the southern Terai and the British retreated. After నేపాలీ Gurkhas aided the British in quashing the Indian Sepoy Mutiny in 1857, most of the Terai territories were returned to నేపాల్.

The Shah dynasty was cut short in 1846 when Jung Bahadur Rana seized control of the country after assassinating several hundred princes and chieftans in Kathmandu's Kot Massacre. Ranas ruled as hereditary prime ministers until 1948 when the British colony of India achieved independence. India propped up King Tribhuvan as నేపాల్'s new ruler in 1951 and sponsored the Nepali Congress Party. Tribhuvan's son, King Mahendra dissolved the democratic experiment and declared a "partyless" panchayat system would govern నేపాల్. His son, King Birendra inherited the throne in 1972 and continued the panchayat policy until 1989's "Jana Andolan" (People's Movement or Democracy Movement) forced the monarchy to accept constitutional reforms. In May 1991, నేపాల్'s held its first election in nearly 50 years. The Nepali Congress Party and the Communist Party of నేపాల్ received the most votes. No party has held power for more than two consecutive years since. Critics argue that the governmental reforms did not appreciably improve the political order because the new government was also characterised by extreme corruption bordering on kleptocracy.

In February 1996, one of the Maoist parties started their bid to replace the parliamentary system with a socialist republic through a Maoist revolutionary strategy known as People's war. This has since grown to a civil war and resulted in the deaths of 10,000 people.

According to official నేపాల్ government accounts, on June 1, 2001, the Heir Apparent Crown Prince Dipendra went on a killing spree in the royal palace in a violent response to his parents' refusal to accept his choice for a wife. He apparently shot and killed his parents, King Birendra and Queen Aishwarya, as well as his brother, sister, two uncles and three aunts, before turning the gun on himself. His suicide attempt was not immediately successful, however, and although in a comatose state, he was proclaimed the king (in accordance with Nepalese tradition) in his hospital bed. He died three days later. See Dipendra of Nepal.

Following King Dipendra's death, his uncle (King Birendra's brother) King Gyanendra was proclaimed king on June 4. Shortly afterward, he declared martial law, and dissolved the government. Gyanendra deployed Nepal's military in the grinding civil war, the Nepalese People's War, with the Maoist insurgents.

King Gyanendra took control once again on February 1, 2005. See Gyanendra of Nepal for more details.

[మార్చు] జోనులు

నేపాలును మొత్తం 14 ప్రాంతీయ జోనులుగా విభజించినారు. భాగమతి, భేరి, ధావలగిరి, గండకి, జానక్ పూర్, కర్నలి, కోషి, లుంబిని, మహాకాళి, మేచి, నారాయణి, రప్తి, సగర్మత, సేతి

[మార్చు] భౌగోళికం మరియు వాతావరణం

Map of Nepal

Nepal is landlocked between China and India; total land area 147,181 km² (56,827 mi²). The terrain is mountainous and hilly, although with physical diversity. Three broad physiographic areas run laterally — lowland Terai Region in the south; central lower mountains and hills constituting the Hill Region; the high Himalaya, with 8,850-metre (29,035-foot) high Mount Everest and other peaks forming Mountain Region in north. Of Nepal's total land area, only 20 percent is cultivatable. Deforestation is a severe problem.

Mount Everest (also known as Sagarmatha in Nepali and Chomolongma in Tibetan), the highest mountain in the world, straddles the Nepal - China border. The vista and majesty of Everest and the Himalayan range, including eight of the world's top ten peaks, (the eight-thousanders -- mountains over 8,000 metres), are major tourist attractions and are cited as wonders of the natural world.

Nepal has five climatic zones based on altitude that range from subtropical in the south, to cool summers and severe winters in the north. There is annual rainfall with seasonal variations depending on the monsoon cycle, which provides 60 to 80 percent of the total annual rainfall: 2,500 mm (98.5 in) in eastern part of country; 1,420 mm (56 in) around Kathmandu; 1,000 mm (39 in) in western Nepal. In some areas of Nepal annual rainfall totals over 4,000 mm, sometimes even 6,000 mm p. a.

Examples for the highest monthly rainfall at the peak of monsoon (generally July, in Mustang August).

దదెల్ధురా:	350 mm
నేపాల్ గన్జ్:	510 mm
బుట్వల్:	715 mm
పోఖర:	920 mm
ముస్తాన్గ్:	60 mm
ఖాట్మండు:	370 mm
చైన్పుర్:	320 mm
నమ్ఛె బజార్:	220 mm

[మార్చు] ఆర్థికవ్యవస్థ

ప్రధాన వ్యాసము: నేపాల్ ఆర్థిక వ్యవస్థ

నేపాలు ప్రభుత్వము మరియూ నేపాలు మావోయిష్టుల మధ్య నిరంతరము జరిగే గొడవలు, తగవులు, చిన్న అంతర్యుద్దముల వల్ల నేపాలు ఆర్థికముగా చాలా పతనము చెందినది. ప్రపంచములో ఇది అత్యంత పేద దేశాలలో ఒకటి, కానీ ఆర్థికంగా ఓ ప్రభల శక్తిగా మారుటకు కావలసిన అన్ని అర్హతలు ఉన్న దేశము, ముఖ్యముగా ఓ మంచి నాయకత్వం లేని లోపం చాలా సుస్పష్టంగా కనిపిస్తుంది. సేవలు, వ్యవసాయం దీని ఆర్థిక వ్యవస్థలో ముఖ్య భూమిక పోషిస్తున్నాయి. సుమారుగా 80% జనాభా, 41% స్థూల జాతియాదాయం ఈ రెండు రంగాల నుండే వస్తుంది. పారిశ్రామికీకరణ కేవలం వ్యవసాయాధార పరిశ్రమలయిన నార (jute), చక్కర, పొగాగు, ఆహార పంటలకు మాత్రమే పరిమితం అయినది. వస్త్రోత్పత్తి, కార్పెట్ల తయారీ ఇప్పుడిప్పుడే పుంజుకుంటున్నది, గత మూడు సంవత్సరాలలో ఇవి రెండూ దేశ విదేశీ మారక ద్రవ్య సంపాదనలో 80% ఆక్రమించినాయి. పారిశ్రామికాభివృద్ది చాలా వరకూ కాట్మండు లోయ చుట్టుపక్కల, మరియూ భిరత్ నగర్, బిర్గంజ్వంటి నగరాల లోనే జరిగినది. వ్యవసాయాభివృద్ది 5%, వార్షిక జనాభావృద్ది 2.3% గా ఉన్నది.

1991నందు ప్రభుత్వము ఆర్థిక సరళీకరణల ద్వారా వ్యాపారాన్ని, విదేశీ సంస్థాగత ముదుపుదారులని ప్రోత్సహించడంద్వారా, ఆర్థికాభివృద్ది చాలా త్వరగా సాధించుదామని మొదలుపెట్టినది. కానీ రాజకీయ అస్థిరత్వం వల్ల, ఎక్కువగా వృద్ది సాధించలేకపొయినది. ముఖ్యముగా జల విద్యుత్తు, పర్యాటకరంగములలో మంచి అభివృద్దికి బాటలు పరచినది. కానీ చిన్న ఆర్థికవ్యవస్థ, రాజకీయ అస్తిరత్వం, సహజ దుర్ఘటనలు (?), సాంకేతికపరంగా వెనకబడి ఉండటం వల్ల, చైనా భారత దేశాల మధ్య భౌగోళికంగా చిక్కుకొని పోవడం వల్ల ఎక్కువగా పెట్టుబడులు రాలేదు, కానీ ఇప్పటికీ తన అభివృద్ది బడ్జటులో 80% మొత్తం బడ్జటులోనయితే 28% విదేశీ పెట్టుబడులే ఆక్రమించినాయి.

[మార్చు] Demographics and Culture

నేపాలు బహు భాషా, బహు మత, బహు జాతులు గల సమాజం. ఈ క్రింద ఇవ్వబడిన లెక్కలు 2002 నేపాలు జన గణన నుండి ఇవ్వబడినది. [1]

[మార్చు] భాషలు

నేపాల్ retains a diverse linguistic heritage evolved from three major language groups: Indo-Aryan, Tibeto-Burman, and indigenous. According to the 2001 national census, 92 different living languages are spoken in Nepal (a 93rd category was "unidentified"). The major languages of Nepal (percent spoken as mother tongue) are Nepali (49%), Maithili (12%), Bhojpuri (8%), Tharu (6%), Tamang (5%), Newari/Nepal Bhasa (4%), Magar (3%), Awadhi (2%), Bantawa (2%), Limbu (1%), and Bajjika (1%). The remaining 81 languages are each spoken as mother tongue by less than one percent of the population.

Nepali, written in Devanagari script, is the official, national language and serves as lingua franca among Nepalis of different ethnolinguistic groups. In the southern Terai Region (5 to 10 mile wide stretch of flat plains in the south which is a northern continuation of Gangetic plains of India), Hindi is also spoken.

[మార్చు] Media

ప్రధాన వ్యాసం: Media of Nepal

Nepal had no free media until the restoration of democracy by the 1990 constitution. On Feb. 1, 2005, King Gyanendra took over direct rule, and by his rule, all media became subject to censorship by the army. The Government has given notice to the press not to publish any matter against the King, Government, and court, and to avoid news related to terrorism without prior consent of the army. Journalists are struggling to practice free media. Protest is banned for the present even though journalists have demonstrated in peace rallies with such placards as "Full-fledged Press Freedom for Peace and Democracy."

Media control extends past censorship to the printing of verifiable falsehoods. After an estimated 700 U.S.-based Nepalese rallied for democracy in Washington, D.C. in 2005, the state-controlled newspaper Gorkhapatra ran a front-page article in Nepal claiming that participants, who included prominent professors, Nepal's former ambassador to the United Nations, and a speaker from Amnesty International, were a handful of laborers hired for $50 a head by the daughter of a former prime minister to insult Nepal.

There are two government-owned TV channels and three private TV studios.

There is one state owned Publication, Gorkhapatra (in Nepali) and The Rising Nepal (in English). Other Daily Broadsheet Newspapers:

Kantipur (Nepali)[2]
The Kathmandu Post (English)[3]
The Himalayan Times (English)[4]
Nepal Samacharpatra (Nepali)[5]
Rajdhani (Nepali)[6]
Annapurna Post (Nepali)[7]
Himalaya Times (Nepali)
Space Time (Nepali) Closed after Iraq riot on Bhadra 16, 2061BS (September 2 2004)

Radio broadcast stations:

AM 6 (govt. owned Radio Nepal),
FM 56,
shortwave 1(govt. owned, Radio Nepal) (March 2005)

Television Nepal TV (Brodcast from Satellite, Govt. owned) బొమ్మ:Http://image26.webshots.com/26/8/63/1/339586301yjczDl ph.jpg NTV 2 Metro (Broadcast within KTM valley only, Govt. owned) Channel Nepal (Broadcast from satellite, Private) Kantipur Television Network(Broadcast within KTM valley only, Private) Image Metro (Broadcast within KTM valley only, Private) Nepal 1 (Broadcast from India from satellite, Private, banned in Nepal since February 1st, 2005) Avenues TV (Yet to broadcast)

[మార్చు] Religions

Nepal, constitutionally a Hindu kingdom with long-standing legal provisions prohibiting discrimination against other religions and proselytization, is the only official Hindu country in the world. The 2001 census identified 80.6% of the population as Hindu and Buddhism was practiced by about 11% of the population (although many people labelled Hindu or Buddhist often practice a syncretic blend of Hinduism, Buddhism and/or animist traditions). About 4.2% of the population is Muslim and 3.6% of the population follows the indigenous Kirant religion. Christianity is practiced officially by less than 0.5% of the population but by many accounts has over 600,000 practicers as of early 2005.

[మార్చు] Ethnicity

Nepal’s 2001 census enumerated 103 distinct caste/ethnic groups including an "unidentified group". The caste system of Nepal is rooted in the Hindu religion while the ethnic system is rooted in mutually exclusive origin myths, historical mutual seclusion and the occasional state intervention. The major caste/ethnic groups identified by the 2001 census are Chhetri (15.8%) Hill Brahmin (12.7%), Madheshi (33%), Magar (7.1%), Tamang (5.6%), Newar (5.5%), Muslim (4.3%), Kami (3.9%), Rai (3.9), Gurung (2.8%), and Damai/Dholi (2.4%). The remaining 92 caste/ethnic groups (including the world-famous Sherpa), each constitute less than 2 percent of the population.

[మార్చు] పట్టణ జనాభా

ప్రాంతము	జిల్లా	జనాభా 1991¹	జనాభా. 2001	సరాసరి పెరుగుదల	2005 అంచనా
ఖాట్మండు	ఖాట్మండు	414.264	671.846	4,7	807.300
లలిత్ పూర్	లలిత్ పూర్	117.203	162.991	3,4	190.900
పోఖరా	కాశి	95.311	156.312	5,0	190.000
భిరత్ నగర్	మోరంగు	130.129	166.674	2,5	184.000
బిర్గంజ్	పార్ష	68.764	112.484	4,9	136.200
ధరన్	సంసారి	68.173	95.332	3,6	109.800
భరత్ పూర్	చిత్వాన్	54.730	89.323	4,9	108.200
భూత్వాల్	రూపందేహి	44.243	75.384	5,3	92.700
మహేంద్రనగర్	కంచన్ పూర్	62.432	80.839	2,7	89.900
జానక్ పూర్	ధనుషా	55.021	74.192	3,1	83.800
ధన్ గడి	కైలాలి	45.094	67.447	4,1	79.200
భక్తాపూర్	భక్తాపూర్	61.122	72.543	1,7	77.600
హేతౌడా	మక్వన్పూరు	54.072	68.482	2,4	75.300
త్రియుగ	ఉదయపూర్	-	55.291	3,9	64.400
నేపాల్ గంజ్	బంకే	48.556	57.535	1,9	62.000
సిద్ధార్థ్ నగర్	రూపందేహి	35.456	52.569	2,9	58.900
మధ్యపూర్- తిమ్మి	భక్తాపూర్	-	47.751	4,0	55.900
మేచి నగర్	జప	-	49.060	2,8	54.800
గులరియ	బర్డియ	-	46.011	4,1	50.700
త్రిభువన నగర్	దంగ్దౌకురి	29.152	43.126	4,0	50.500
ఇటహ	సంసారి	-	41.210	4,3	48.800
లేన్కత్	కాశి	-	41.369	3,2	46.900
టికాపూర్	కైలాలి	-	38.722	4,1	45.500
కిర్తిపూర్	ఖాట్మండు	-	40.845	2,7	45.400
రత్నానగర్	చిత్వాన్	-	37.791	4,1	44.500
కమలమయి	సింధూలి	-	32.828	5,3	40.400
కలైయా	బర	17.265	32.260	5,6	40.100
తులసీపూర్	దంగ్దేఖురి	20.752	33.876	4,0	39.600
భీరేంధ్ర నగర్	సుర్ఖేట్	22.888	31.381	3,1	35.500
దమక్	జప	41.419	35.009	-1,7	35.000
రాజ్ బిరాజ్	సప్తరి	23.847	30.353	2,3	33.200
కపిలబస్తు	కపిలబస్తు	17.146	27.170	4,6	32.500
బ్యాస్	తనహు	20.175	28.245	3,4	32.300
లహన్	సిరాహ	19.046	27.654	3,8	32.100
పుతలిబజార్	స్యంజ	-	29.667	1,4	31.400
ప్రుథ్వినారాయణ్	గోర్ఖా	-	25.738	2,2	28.100
పనౌటి	కభ్రేపలంచోక్	-	25.563	2,4	28.100
గౌర్	రౌతహట్	23.258	25.383	2,2	27.700
దీపాయల్-సిల్గధి	దోటి	12.259	22.061	5,8	27.600
ఇనరువ	సన్సరి	18.562	23.200	2,2	25.300
సిరాహ	సిరాహ	-	23.988	1,0	25.000
రాంగ్రాం	నవల్ పరసి	-	22.630	1,8	24.300
తాన్సేన్	పల్ప	13.617	20.431	4,0	23.900
జలేశ్వర్	మహోత్తరి	18.161	22.046	2,0	23.900
భగ్లంగ్	భగ్లంగ్	-	20.852	3,2	23.700
భీమేశ్వర్	డోలఖ	-	21.916	1,3	23.100
ఖడ్బరి	సంకువసభ	-	21.789	1,5	23.100
ధనుకుట	ధనుకుట	17.155	20.668	1,9	22.300
బీదుర్	నువాకోట్	18.862	21.193	1,3	22.300
వలింగ్	స్యంజ	-	20.414	2,0	22.100
నారాయణ్	దైలేఖ్	-	19.446	2,1	21.100
మలంగ్వ	సర్లహి	13.666	18.484	2,7	20.600
భధ్రపూర్	జప	15.123	18.145	1,8	19.500
అమరగడి	దడేల్ధుర	-	18.390	1,1	19.200
దశరథచండ్	భైతడ్	-	18.345	0,2	18.500
ఇలాం	ఇలాం	13.150	16.237	2,1	17.600
బనేప	కభ్రేపలంచోక్	12.622	15.822	2,3	17.300
ధులికేల్	కభ్రేప్లంచోక్	9.664	11.521	1,6	12.300
మొత్తం పట్టణ జనాభా		1.742.359	3.197.834	3,5	3.545.500
increase 91-01 for first 36 mun.				1.742.359	2.528.218

¹ 1991 నాటికి కేవలం 36 మున్సిపాలిటీలు మాత్రమే ఏర్పాటు చేయబడినాయి

[మార్చు] Holidays

Nepal uses 4 main calendars: the official solar Bikram Sambat, the lunar calendar,Newari calendar(Nepal sambat) and the Gregorian(western). Dates for many religious Nepalese holidays are set according to the lunar calendar (somewhat like Easter is for Christians), so there are no fixed dates for Nepalese holidays in either the Western or the official calendar. Generally, the two major holidays, Dashain and Tihar, fall in October and November.

[మార్చు] References

[మార్చు] Further reading

Barbara Crossette. 1995. So Close to Heaven: The Vanishing Buddhist Kingdoms of the Himalayas. New York: Vintage. (ISBN 0679743634)
Bista, Dor Bahadur. The Peoples of Nepal
Peter Matthiessen.1993, "The Snow Leopard".(ISBN 0-00-272025-6)
Joe Simpson. 1997. "Storms of Silence"
Samrat Upadhyay. 2001. "Arresting God in Kathmandu"
Joseph R. Pietri.2001. "The King of Nepal"
Maurice Herzog.1951. "Annapurna"
Dervla Murphy.1967. "The Waiting Land"
Jon Kraukauer.1997. "Into Thin Air"
Indra Majupuria.1996. "Nepalese Women". (ISBN 974-89675-6-5)
Dor Bahadur Bista.1996. "People of Nepal". Kathmandu.
Eva Kipp.1995. "Bending Bamboo Changing Winds". (ISBN 81-7303-037-5)
Broughton Coburn.1982/1991. "Nepali Ama". (ISBN 0-918373-74-3)

దక్షిణ ఆసియా దేశాలు
బంగ్లాదేశ్ \| భూటాన్ \| భారత దేశము \| మాల్దీవులు \| నేపాల్ \| పాకిస్తాన్ \| శ్రీలంక

ఆసియా దేశాలు

1. ఐరోపా, ఆసియా - రెండు ఖండాలలోనూ విస్తరించిన దేశం . 2. ఆసియాలో ఉన్నాగానీ, చారిత్రిక, సాంస్కృతిక కారణాలవల్ల ఐరోపాదేశంగా భావిస్తారు. 3. ప్రత్యేక ప్రాంతాలు.

Retrieved from "http://te.wikipedia.org../../../%E0%B0%A8/%E0%B1%87/%E0%B0%AA/%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D.html"

వర్గాలు: అనువాదము కోరబడిన పేజీలు | ఆసియా | ప్రపంచ దేశాలు