Pol Pot

De Uiquipedia

Semeya de dellos Khmeres Roxos. Pol Pot ye'l primeru a manzorga. (Foto asoleyada nel Muséu Tuol Sleng, Phnom Penh)

Saloth Sar (19 de mayu de 1925 - 15 d'abril de 1998), más conocíu como Pol Pot, foi'l líder de los Khmeres Roxos y el primer ministru de Camboya (oficialmente República Democrática de Kampuchea durante el su mandatu) de 1975 a 1979. Nació'n Prek Sbauv (Provincia de Kompung Tom, Camboya), fíu d'un prósperu hacendáu. Nel su gobiernu aplicó una intepretación personal de les tesis de Mao Tse Tung, uníes a un fuerte nacionalismu. Ocupó'l cargu hasta ochobre de 1979. El términu Pol Pot tien en camboyanu un sentíu bélicu de dominiu absolutu.

A los seís años la su familia va a Phnom Penh a vivir col su hermanu, un oficial del Palaciu Real. Deprende les bases del budismu na su curtia estancia na Pagoda de Palaciu. Deprende amás el francés y estudia nuna escuela católica.

Demientres axúntase a les fuercies antifranceses de resistencia embaxu'l mandu vietnamita de Ho Chi Minh, partecipa nel Partíu Comunista Indochinu, que yera entós ilegal nel país. Posteriormente guaña una beca del gobiernu pa estudiar radiu en París. Nunca algamaría un grado en dicho estudiu, pero conforma en Francia el nomáu "Grupu d'Estudio de París" nel que participen Ien Sary, Khieu Samphan, Khieu Ponnary y Song Sen, quien seríen pieces claves na conformación de los Khemeres Roxos. Dicho grupu enfótase entós n'afondar nes idegues marxistes y del comunismu. Tamién xúnese al Partíu Comunista Francés. Trabaya arduamente n'axuntar a los estudiantes camboyanos en Francia a les sus idegues revolucionaries escontra la monarquía del Príncipe Norodom Sihanouk.

El Partíu Comunista Indochinu (ver Indochina), que ye dominau polos vietnamites, dixébrase en tres facciones que representen Vietnam, Camboya y Laos respectivemente. La facción camboyana ye nomada Kampuchean People´s Revolutionary Party, KPRP (Partíu Revolucionariu Popular Camboyanu).

Dempués de que'l gobiernu camboyanu-y quite la beca, Saloth Sar torna pa Camboya y enfótase completamente nel KPRP, primeru na Provincia de Kompung Cham, dempués na misma capital. Al tiempu ye profesor d'hestoria y xeografía nuna escuela. Casara con Khieu Ponnary.

El Grupu d'Estudio de París, al que pertenecía, toma'l control definitivu del KPRP, al qu'empiecen a nomar Partíu Obreru de Camboya, y faen qu'esti destaque totalmente de los vietnamitas. Saloth Sar ye elexíu'l Camarada Tres nel comité central del partíu. Posteriormente ye escoyíu Secretariu Xeneral del WPK, dempués de la misteriosa esapaición del precedente. En xunetu él y munchos miembros del partíu dexen Phnom Penh y organizan una guerrilla nomada Oficina 100 nes llindes con Vietnam del Norte, al nordeste de Camboya. Nesi momentu Ho Chi Minh y el Vietcom piden-y demorar la su axenda revolucionaria en Camboya hasta que los estadounidenses sean allanciaos de Vietnam del Sur.

Bien recibíu en China, lo que-y convence de deslligarse entá más de los vietnamitas, sofita'l camudamientu del nome del partíu pol de Partíu Comunista de Kampuchea, anque la xente escomienza a identificalos comu Khmer Rouge (KHmeres Roxos, o n'idioma camboyanu Kamae Poah Krojón. El comité central de tal partíu ye conocíu como Angka, tornáu como "la nación" o "la organización".

Dempués d'un viaxe en Vietnam del Norte, s'abelluga nel nordeste de Camboya, viviendo con una tribu de montaña y ablucáu pola simplicidá de la su vida. Convencese entós de qu'esi ye l'idegal del comunismu. Esi mismu añu entámense brotes revolucionarios en delles provincies del país. Un año dempués los Khmeres Roxos tienen casi controlao toa la rexón montañosa del país y les fronteres con Vietnam. Afítase el "Exércitu Revolucionariu de Camboya". Cola ayuda de los Estaos Uníos el exércitu oficial entama unes esmolecíes campañes escontra la guerrilla ensin éxitu. En marzu de 1969 Estaos Uníos realiza secretos bombardeos al norte de Camboya a la gueta de esaniciar los abellugos del Vietcom, autorizas pol recién elexíu presidente Richard Nixon y lideraos pol su director de seguridá nacional Henry Kissinger. Tales bombardeos son ilegales dende que Estaos Uníos nun ficiera una declaración de guerra oficial contra Camboya. Los bombardeos continúen hasta 1973. Les víctimes camboyanes algamen los 600.000 muertos. Les mismes fontes de la CIA determinaren que dichos bombardeos nun fixeron más que acrecientar la popularidá de los H.emeres Roxos.

1970: El Príncipe Norodom Sihanouk, Primer Ministru, viaxa'n xineru a China y a la URSS pa pedir la so intervención y qu'el Vietcom nun usara territoriu camboyanu. Demientres, la oposición derechista, enemiga de Sihanouk, fai un golpe d'estáu respaldáu pola CIA ya impón como Primer Ministro al Xeneral Lon Nol y proclama la República de Camboya. El nuevu gobiernu anicia campañes militares escontra'l Vietcom al lláu de los Estaos Uníos y del Vietnam del Sur. En abril, Nixon autoriza la invasión de Camboya en andecha col Vietnam del Sur. En China, el Príncipe Sihanouk forma un gobiernu nel esiliu y crea una andecha colos H.emeres Roxos pa derrocar a Lon Nol. Demientres, el Vietcom y China entrenen unidáes de H.emeres Roxos y-yos armen. Nun mes los guerrilleros tienen un exércitu de 100.000 persones. 1973: Primeros éxitos de los Khmeres Roxos escontra l'exércitu republicano. Tomen el 60% del país. 1974: Los khmeres roxos capturan la antigua capital, Odongk, al norte de Phnom Penh. La ciudá ye destruida y los sobrevivientes son dispersáos. 1975: La capital ta completamente sitiada. Les calles atestáes de refuxiaos qu'escapen de los bombardeos estadounidenses y de la guerrilla.

17 d'abril de 1975: La perda de Phnom Penh. Si bien los habitantes de la ciudá reciben con gayola les guerrilles vencedoras, darréu'l réxime de Pol Pot amosaría una violencia nun vista escontra los habitantes de la ciudá, a los que-ys considera "nemigos del estáu". Dos millones de persones son desplazáos entós. Saloth Sar entama a usar el nome de Pol Pot y declara l'Añu Cero pa escomenzar el desanicie de la sociedá camboyana del capitalismu, la cultura occidental, la relixón y cualisquier influyencia foriata. Tolos estranxeros son espulsaos y les embaxaes piesllen (cola escepción de la francesa). La moneda ye abolida. Toles ciudaes y aldegues son vacies y los sos habitantes nomaos la "Xente del 17 d'abril". Tolos camboyanos entamen a trabayar en campu.

5 de xineru de 1976: Los khmeres Roxos declaren el Estáu de Kampuchea Democrática. Fuercen al Príncipe Sihanouk a renunciar al so cargo como Primer Ministru y ye recluíu na su casa de Phnom Penh. Asume el cargu entós Pol Pot, aunque la so indentidá real caltiénse en secretu. Tamién ye conocíu como Camarada Uno. Entama asina un periodu na hestoria camboyana nel que, sigún les fuentes, muerre una cuarta parte de la población. Ye un procesu conocíu como xenocidiu camboyanu, aunque entós fuera inoráu pola comunidá internacional. Foi dempués de la invasión vietnamita de 1979 y col ingreso de les Naciones Uníes en 1993 cuando asoleyose la bayura del procesu de muertes atribuíes a los Khmeres Roxos. El criteriu estadísticu que se emplega pa esi cálculo ye'l de restar la población enantes de la caída del gobiernu a la de la llegada de los khmeres Roxos.

1977: Asoléyase que "Angka" ye'l Partíu Comunista Camboyano, KCP. Danse delles hambrunes. Entamense conflictos nes llendes con Tailandia, Laos y Vietnam.

1978: Saloth Sar, agora Pol Pot, entama una campaña escontra lo que él nomaba'l "nemigu ocultu", colo que son executáes delles persones. El 25 d'avientu, Vietnam lanza una invasión militar en Camboya.

7 de xineru de 1979: Vietnam captura Phnom Penh. El Principe Sihanouk cola pa China. Pol Pot y los sus homes fuxen pa les selves del norte. Vietnam establez como gobernantes el PRK, la República Popular Camboyana con Heng Samrin, vieyu militante de los Khmeres Roxos, como Xefe d'Estáu. Él mismo tien qu'enfrentar les hostilidaes del Frente de Lliberación Nacional del Pueblu Camboyano, movimientu nun comunista, liderao por Son Sann y el Frente d'Unidá Nacional pa una Independencia Neutral, Pacífica y Cooperativa (FUNCINPEC) liderada poel Principe Norodom Sihanouk. En febreru China entama una limitada invasión a Vietnam en rempuesta a la su invasión en Camboya, pero coles mires puestes nes relaciones Vietnam-URSS.

1982: Los Khmeres Roxos, el KPNLF y el FUNCINPEC andechen escontra Vietnam. El Principe Norodom Sihanouk ye escoyíu Presidente de la Coalición, Khieu Samphan ye'l vicepresidente y Son Sann el Primer Ministru.

1985: Pol Pot renuncia como comandante de los H.emeres Roxos na insurxencia, aunque caltién la so supervisión.

1987: Pol Pot organiza alcuentros con Hun Sen, el Primer Ministru del PRK. Nun lleguen a alcuerdos, pero abren víes de comunicación.

1988: En mayu Vietnam anuncia planes de retirada de los sos 50.000 soldaos de Camboya para fines de año. En xunetu tolos representantes de los partíos en conflictu aconceyen en Bogor, Indonesia. Vietnam condiciona el so retiru de Camboya a la completa desapaición de los Khmeres Roxos. China esixe la completa retirada de Vietnam, pero nun aceuta dengún papel de Pol Pot nel gobiernu a formar. China reprocha a URSS el su respaldu a la presencia vietnamita en Camboya.

30 de xunetu al 30 d'agostu de 1989: Conferencia Internacional sobre Camboya en Francia. China promete suspender ayudes a los H.emeres Roxos y se esixe a Vietnam que cole del país. Hun Sein ye'l cabezaleru como Primer Ministru.

23 d'ochobre de 1991: Les cuatru estayes enfrentaes firmen el tratáu de paz estableciendo un gobiernu de transición supervisáu poles Naciones Uníes. El Principe Sihanouk regresa al país, establezse una monarquía constitucional.

1993: Convoquen eleiciones pluripartidistes. Los Khmeres Roxos les boicoteenles asegurando que tan manipulaes polos vietnamites.

1996: Los Khmeres Roxos empiecen a desintegrase. Ien Sary acusa a Pol Pot como'l cabezaleru de los asesinatos políticos. Divisiones internes provoquen deserciones de los guerrilleros, debilitándose progresivamente la guerrilla khmer.

1997: Pol Pot ordena la execución de Song Sen, convencíu de que ta colaborando col gobiernu camboyanu. Atribui-yse tamién la muerte de la muyer y los fios d'elli. El 25 de xunetu Ta Mok, Camarada Cinco y comandante militar de los Khmeres Roxos, ordena el arrestu de Pol Pot, y-fai un xuiciu popular y lu sentencia a vivir en prisión pola muerte de Song Sen y la su familia. Pa entós Pol Pot ya tá enfermu. Durante'l xuiciu, Pol Pot aceuta conceder una entrevista a la periodista Nate Thayer de la "Far Eastern Economic" onde diz que los asesinatos foron pola falta d'esperiencia nel gobiernu y a la mala actuación de dalgunes persones, y qu'él nun yera un home violentu.

El 15 d'abril de 1998 Pol Pot muerre, supuestamente por un ataque cardiaco. El so cuerpu ye incineráu nuna foguera de coches vieyos, lugar que posteriormente foi arrodiáu por una muria de lámines de fierru. En mayu l'exércitu atopa los últimos emplazamientos de los Khmeres Roxos.