Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Μέρος μιας σειράς άρθρων για τον Χριστιανισμό

Θεμελιώδη Ιησούς Χριστός Αγία Τριάδα · Θεοτόκος Ευαγγελισμός της Θεοτόκου Αγία Γραφή · Χριστιανική θεολογία Απόστολοι · Εκκλησία Βασιλεία του Θεού · Ευαγγέλιο Ιστορία του Χριστιανισμού

Αγία Γραφή Παλαιά Διαθήκη · Καινή Διαθήκη Δέκα εντολές · Επί του όρους ομιλία Γέννηση του Χριστού · Άγια Πάθη Ο Σταυρός του Ιησού Χριστού Σταύρωση και Ανάσταση Βιβλία της Αγίας Γραφής Βιβλικός κανόνας Απόκρυφα· Θεοπνευστία Μετάφραση των Εβδομήκοντα Μεταφράσεις της Αγίας Γραφής

Χριστιανική θεολογία Ιστορία · Απολογητές Δημιουργία · Η πτώση του ανθρώπου Νόμος της Παλαιάς Διαθήκης Θεία Χάρη · Ενσάρκωση · Πίστη Δικαίωση · Σωτηρία Καθαγιασμός · Θέωση · Λατρεία Εκκλησιολογία · Μυστήρια Χριστιανική εσχατολογία

Ιστορία και παραδόσεις Πρωτοχριστιανισμός Οικουμενικές Σύνοδοι · Πιστεύω Ιεραποστολή · Σχίσμα του 1054 Σταυροφορίες · Μεταρρύθμιση Ανατολικός Χριστιανισμός Ορθόδοξες Εκκλησίες Συριακή · Ασσυριακή Αρχαίες Ανατολικές Εκκλησίες Ανατολικός Καθολικισμός Δυτικός Χριστιανισμός Καθολική Εκκλησία Ουνία · Παλαιοκαθολικοί Προτεσταντισμός/Διαμαρτύρηση Θωμισμός · Αναβαπτιστές Λουθηρανισμός · Αγγλικανισμός Καλβινισμός · Αρμινιανισμός Βαπτιστές · Μεθοδισμός Ευαγγελικοί Φιλελεύθερος Χριστιανισμός Συντηρητικός Χριστιανισμός Φονταμενταλιστικός Χριστιανισμός Πεντηκοστιανισμός Ομολογίες · Κινήσεις Οικουμενισμός · Κήρυγμα Προσευχή · Μουσική Λειτουργία · Ημερολόγιο Σύμβολα · Τέχνη

Σημαντικές μορφές Απόστολος Παύλος · Πατέρες Χριστιανοί άγιοι Μέγας Κωνσταντίνος Αθανάσιος Αλεξανδρείας Κλήμης · Αυγουστίνος Ιωάννης ο Χρυσόστομος Βασίλειος Καισαρείας Μάξιμος ο Ομολογητής Ανσέλμος · Ακινάτης Γρηγόριος Παλαμάς · Τζων Γουίκλιφ Μαρτίνος Λούθηρος Ιωάννης Καλβίνος · Τζων Ουέσλυ Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ Πατριάρχης Βαρθολομαίος

Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, γνωστός και ως Ιωάννης της Αντιόχειας (347-407), ήταν εξέχων Χριστιανός επίσκοπος και κήρυκας κατά τον 4ο και 5ο αιώνα στη Συρία και την Κωνσταντινούπολη. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους πατέρες της Ορθόδοξης και της Καθολικής Εκκλησίας.

Γεννήθηκε στην Αντιόχεια της Συρίας. Γονείς του ήταν ο στρατηγός Σεκούνδος και μητέρα του η Ανθούσα, η οποία τον ανέθρεψε όταν πέθανε ο πατέρας του.

Σπούδασε στη σχολή του Λιβάνιου, δάσκαλου και πολυγραφότατου συγγραφέα στην Αντιόχεια και στην Αθήνα.

Μετά από πέντε χρόνια μοναστικής ζωής σε μοναστήρι κοντά στην Αντιόχεια, χειροτονήθηκε διάκονος το 381 μ.Χ. Αργότερα χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και η φήμη του για το ζήλο και την ευγλωττία του, τον οδήγησαν στη θέση του Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως. Στην ευγλωττία του οφείλεται το όνομα «Χρυσόστομος».

Ο Ιωάννης αγωνίστηκε για την εξυγίανση των εκκλησιαστικών πραγμάτων που βρισκόταν τότε σε μεγάλη κατάπτωση και διαφθορά. Έλαβε δραστικά μέτρα εναντίον: α) των «βαλαντιοσκόπων», των κληρικών δηλαδή εκείνων που πλούτιζαν από την ιερατική τους ιδιότητα, β) των «κολάκων και παρασίτων», όσων κληρικών δηλαδή απολάμβαναν την κοσμική ζωή, γ) των «κοιλιοδούλων», όσων δηλαδή ζούσαν αργόσχολα, με έμφαση στις απολαύσεις και δ) εκείνων που ζούσαν με «συνεισάκτους», δηλαδή τους μοναχούς ή επισκόπους που συζούσαν με τις θεωρούμενες «αδελφές» τους. Έλαβε μέτρα, επίσης, για την ηθική κάθαρση των ταγμάτων των χηρών και των διακονισσών. Έδινε ιδιαίτερη έμφαση στην καθαρότητα του βίου και ήταν αμείληκτος με τους ιερείς, διακόνους και μοναχούς που αποδεικνύονταν ανάξιοι, ενώ τους αδιόρθωτους τούς απέβαλε παντελώς από τις τάξεις του κλήρου. Μάλιστα, δεν δίστασε να απολύσει 13 επισκόπους ως «σιμωνιακούς» και ανάξιους και να τους αντικαταστήσει με ικανούς και ευσεβείς, υποστηρίζοντας ότι «εάν ο κλήρος που είναι το άλας της γης, παρουσιάζει έκλυτο βίο, πώς θα ζητήσουμε από το ποίμνιο να ζει άγιο και κατά Χριστόν βίο;»

Είχε πολύ μεγάλο συγγραφικό και κοινωνικό έργο όπως ίδρυση νοσοκομείων. Ο ζήλος του τον έφερε αντιμέτωπο με την αυτοκράτειρα Ευδοξία, η οποία κατάφερε την καθαίρεση και εξορία του δυο φορές. Πέθανε στην εξορία, στις 14 Σεπτεμβρίου το 407 μ.Χ. στα Κόμανα.

Τιμάται ως άγιος από την Ορθόδοξη Εκκλησία. Η λειτουργία που έγραψε και φέρει το όνομά του (Θεία Λειτουργία του Χρυσοστόμου) τελείται στην Ορθόδοξη Εκκλησία κάθε Κυριακή μέχρι και σήμερα, αλλά και σε καθολικές εκκλησίες όπως το εξαρχικό (ελληνόρυθμο) μοναστήρι της Παναγίας της Κρυπτοφέρρης κοντά στη Ρώμη.

[Επεξεργασία] Εορτή

Εορτάζεται:

Από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις εξής ημέρες:

• 13 Νοεμβρίου: μνήμη Ιωάννη του Χρυσοστόμου (η 14η Σεπτεβρίου είναι η εορτή Υψώσεως του Σταυρού και έτσι η εορτή μετατέθηκε).
• 30 Ιανουαρίου: των Τριών Ιεραρχών, μαζί με τον Μέγα Βασίλειο και τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο

• 15 Δεκεμβρίου*: χειροτονία του σε Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως.
• 27 Ιανουαρίου*: ανακομιδή των λειψάνων του
• 26 Φεβρουαρίου*: η χειροτονία του σε πρεσβύτερο.

(*λιγότερο γνωστές εορτές)

Από την Καθολική Εκκλησία και την Αγγλικανική Εκκλησία:

• 13 Σεπτεμβρίου: μνήμη Ιωάννη του Χρυσοστόμου

[Επεξεργασία] Οστά

Τα οστά του βρίσκονταν στην Κωνσταντινούπολη μέχρι το 1204. Μετά την πτώση της στους σταυροφόρους της Δ΄ Σταυροφορίας μεταφέρθηκαν στη Ρώμη, αλλά επιστράφηκαν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο 800 χρόνια μετά, στις 27 Νοεμβρίου 2004 από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄.

[Επεξεργασία] Πηγές

• Χριστιανική Φοιτητική Ένωση
• Κολλέγιο Αθηνών
• Η σύγχρονη νοσηλευτική και η θεολογική σκέψη των Πατέρων της Εκκλησίας, Ιωάννου Παπαφιλιπποπούλου, Ιστοσελίδα Ιεράς Συνόδου
• Εξαρχικό (Ελληνόρυθμο) Μοναστήρι της Παναγίας της Κρυπτοφέρρης
• Βιογραφία του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου από την ιστοσελίδα του Βατικανού