Neptuno

El Vikipedio

Neptuno
Proprecoj de la orbito
Granda duonakso	30,047 AU
Perihelio – Afelio	29,709 – 30,385 AU
Discentreco	0,0113
Inklinacio	1,769°
Sidera periodo	164,8 a
Sinoda periodo	367,49 d
Meza rapido	5,43 km/s
Minima – Maksimuma terdistanco	28,783 – 31,333 AU
Fizikaj proprecoj
Ekvatora – Polusa diametro	49 528 – 48 203 km
Maso	1,0243 · 1026 kg
Meza Denso	1,638 g/cm3
Falakcelo je surfaco	11,15 m/s2
Fuĝrapido	23,5 km/s
Rotacia periodo	16 h 6 min 36 s
Kliniteco de la rotacia akso	28,32°
Albedo	0,41
Propecoj de la atmosfero
Temperaturo surfaca min. – meza – maks.	meza: 72 K
Ĉefaj komponantoj	80,0 % ± 3,2 % hidrogeno 19,0 % ± 3,3 % heliumo 1,5 % ± 0,5 %metano
Historio kaj alioj
Malkovrinto	Johann Gottfried Galle, Heinrich Louis d'Arrest
Malkovrinta dato	23-a de septembro 1846
Alia nomo
Lunoj	13: f.ekz. Tritono

Neptuno estas la oka kaj plej ekstera planedo de la sunsistemo. Ĝi eltrovis 1846 kaj nomiĝis laŭ Neptuno, la romia dio de la oceano kaj de la fluoj.

La tre kompakta gasgiganto (denseco 1,64 g/cm³) dominas la eksteraj regionoj de la sunsistemo per sia granda maso (17 × tero) kaj influas la orbitoj de la transneptunoj.

La signo de Neptuno ♆ estas stiligita tridento.

Neptuno estas la kvare plej granda kaj la trie plej peza planedo de nia sunsistemo.

[redaktu] Fizikaj propecoj

Neptuno ne povas observiĝi per nudaj okuloj. En forta teleskopo ĝi aperas ol bluverda disko, simile kiel sia plej ena najbaro Urano. La koloro venas el la metano en ĝia atmosfero. La diametro de Urano estas 49 248 km, do ĝi estas iom malpli granda ol Urano.

Pro sia granda distanco al la suno Neptuno atingiĝas nur de malmulta varmiganta radiado. Sia surfaca temperaturo estas −218 °C (55 K). Sed la planedo ŝajnas havi enan varmofonton. Oni supozas ke tio estas reziduo de sia formado. La atmosfero de Neptuno havas la plej grandan ventrapidon de la sunsistemo – ĝis 2 000 km/s – konjekteble pro la varmofonto. Kontraste al sia frata planedo Urano Neptuno havas frapantan strukturon en la nubotavolo: la Granda malhela makulo, videbla en la Voyager-foto. Verŝaine ĝi estas kirloŝtormo, kiel la Granda ruĝa makulo de Jupitero.

Neptuno rotacias kun periodo de 16 h 6 min 36 s, kaj sia akso havas klinitecon de 28,32° kontraŭ la orbito.

La interna surstrukturo de Neptuno similas Uranon: Roka kerno, kovrata de glacio, super tio dika atmosfero. Kiel Urano – sed malsimile ol Jupitero kaj Saturno – Neptuno verŝajne havas klare distingeblajn tavolojn. Pro la roka kerno la denseco estas pli alto ol la denso de Jupitero kaj Saturno. Kiel apud Urano la magnetkampo estas klinita kontraŭ la rotacia akso – nome per 74°.

[redaktu] Lunoj de Urano

Najado, Talaso, Despino, Galateo, Lariso, Proteo, Tritono, Nereido, S/2002 N 1, S/2002 N 2, S/2002 N 3, Psamato, S/2002 N 4

[redaktu] Eksteraj ligiloj

• Neptuna datumfolio de la NASA (angle)
• Filmoj de Neptuno de la Hubble-teleskopo (angle)
• Listo de Neptunaj lunoj (angle)
• Listo de la Neptunaj trojaj asteroidoj (angle)

---