Gunung berapi
Dari Wikipedia bahasa Melayu
Gunung berapi adalah suatu proses geologi yang melibatkan pembentukan daratan yang dijana daripada letusan menerusi permukaan planet dipanggil magma, batuan cair yang meleleh keluar daripada bahagian dalam (interior) planet. Bentuk-bentuk gungung berapi yang lain termasklah gunug berapi ais (seperti yang wujud pada bulan-bulan Musytari, Zuhal dan Neptun) dan bentuk gunung berapi lumpur. Di bumi,gunung berapi cenderung untuk wujud di permukaan plat-plat kerak numi. Pengecualian penting yang wujud dalam tompok-tompok panas gunung berapi, yang wujud pada lokasi-lokasi yang jauh daripada sempadan-sempadan plat; tompok-tompok panas gunung berapi ini juga dijumpai dalam sistem solar, terutamanya pada planet-planet dan bulan-bulan yang berbatu-batu.
Gunung berapi yang dipanggil sebagai volcano dalam bahasa Inggeris dikatakan berasal daripada Vulcano, satu pulau gunung berapi di kepulauan Aeolian, Itali yang mana namanya berasal daripada Vulcan, nama dewa api dalam mitos Roman. Ilmu mempelajari gunung berapi dipanggil bidang volkanologi.
Gunung berapi terdapat di seluruh dunia, tetapi lokasi gunung berapi yang paling dikenali adalah gunung berapi yang berada di sepanjang Lingkaran Api Pasifik. Lingkaran Api Pasifik merupakan sempadan pertembungan antara dua plat tektonik.
Jadual isi kandungan |
[Sunting] Jenis-jenis gunung berapi
Gunung berapi terdapat dalam beberapa bentuk sepanjang kitaran hayatnya. Gunung berapi yang aktif mungkin bertukar menjadi separuh aktif, menjadi pendam, sebelum akhirnya menjadi tidak aktif atau mati. Bagaimanapun gunung berapi mampu menjadi pendam selama tempoh 610 tahun sebelum bertukar menjadi aktif semula. Oleh itu, sukar untuk menentukan keadaan sebenar sesuatu gunung berapi itu, samada sesebuah gunung berapi itu berada dalam tempoh pendam atau telah mati.
Apabila gunung berapi meletus, magma yang terkandung di dalam kamar magma di bawah gunung berapi meletus keluar sebagai lahar atau lava. Selain daripada aliran lava, kemusnahan oleh gunung berapi disebabkan melalui pelbagai cara seperti berikut :-
- Aliran lava.
- Letusan gunung berapi.
- Aliran lumpur.
- Abu.
- Kebakaran hutan.
- Gas beracun.
- Gelombang tsunami.
- Gempa bumi.
[Sunting] Lihat juga
[Sunting] Senarai
- Senarai gunung berapi
- Senarai kematian terkenal akibat letusan gunung berapi
- Indeks letupan gunung berapi (termasuk senarai letusan besar)
- Senarai bencana semulajadi pembawa maut
[Sunting] Jenis
- Supervolkano
- Volkano prasejarah
- Asap hitam (lubang lautan dalam)
[Sunting] Kedudukan khusus
- Tompok-tompok panas Iceland
- Lingkaran Api Pasifik
- Io
- Triton (bulan)
[Sunting] Fenomena berkait gunung berapi
[Sunting] Perkara-perkara umum
- Geomorfologi
- Geologi
[Sunting] Tokoh-tokoh
- Haroun Tazieff (ahli kaji gunung berapi terkenal)
