Ariel Sharon
Van Wikipedia
| Ariel Sharon אריאל שרון |
||||||||||
 11e Minister-president van Israël |
||||||||||
| 7 maart 2001 - 14 april 2006 (Sinds 4 januari 2006 in coma) |
||||||||||
|
Ariel Sharon (ook wel Ariël Sjaron) 
uitspraak (info·uitleg) (אריאל שרון), geboren als Ariel Scheinermann, (Kfar Malal, 27 februari 1928) is een Israëlisch politicus en was van 17 februari 2001 tot 11 april 2006 de premier van Israël. Op die laatste datum is door de Israëlische regering officieel besloten dat het premierschap van Sharon eindigde. Sharon werd permanent ongeschikt verklaard om zijn ambt uit te oefenen, omdat hij sinds 4 januari 2006 in coma ligt. De Israëlische wet bepaalt dat in een dergelijk geval binnen honderd dagen een permanente vervanger moet worden aangewezen. Daarom werd Ehud Olmert officieel de opvolger van Ariel Sharon, als minister-president van Israël.
Inhoud |
[bewerk] Militaire loopbaan
Ariel Sharon bereikte de rang van generaal in het Israëlisch Defensieleger. Ariel Sharon diende onder meer in de Zesdaagse Oorlog en de Jom Kipoeroorlog.
In 1942, op veertienjarige leeftijd, ging hij bij de Haganah, de Joodse voorloper van het Israëlische leger. Toen in 1948 de staat Israël gevormd werd, was Sharon aanvoerder van een peloton van de Alexandroni Brigade. Hij raakte gewond in de Tweede Slag bij Latrun. In 1951 begon hij met een studie geschiedenis en cultuur van het Midden-Oosten aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem. Anderhalf jaar later werd hij gevraagd om terug te keren naar het leger en hoofd te worden van de nieuwe eenheid 101.
Eenheid 101 ondernam enkele aanvallen die hielpen de moraal van de Israëliërs te herstellen. De eenheid ondernam ook een actie bij het dorpje Qibya in de Westelijke Jordaanoever in de herfst van 1953. Bij die aanval werden meer dan zestig Palestijnse burgers door de eenheid van Sharon gedood. Eenheid 101 werd later samengevoegd met een andere eenheid, die doorging met het aanvallen van toenmalig Jordaans grondgebied.
Een incident in de Suezcrisis, waarbij Sharon tegen zijn orders inging om de Mitlapas te veroveren, kostte aan veertig soldaten van zijn eenheid het leven. Sharon wachtte hier niet op versterkingen, maar besloot meteen aan te vallen. Het voorval wordt door veel commentatoren gezien als tekenend voor één van de karaktertrekken van Sharon: dapper maar impulsief. De aanval mislukte en dat schaadde voor een aantal jaren de carrière van Sharon.
Tijdens de Zesdaagse Oorlog in 1967 was Sharon opgeklommen tot generaal. Hij leidde een belangrijke divisie in gevechten om de Sinaï. In 1969 werd Sharon hoofd van het Zuidelijke Commando van het Israëlisch leger, waarbij hij ook verantwoordelijk was voor de bezetting van de Gazastrook.
Tijdens de Jom Kipoeroorlog in 1973 lukte het Sharon een doorbraak door het Egyptische front te forceren en daarna het Suez-kanaal over te steken, waarbij hij weer militaire orders negeerde. Hij drong een heel eind Egypte binnen. Deze actie maakte van hem een oorlogsheld voor veel Israëliërs.
In februari 1974 verliet hij het leger.
[bewerk] Politieke loopbaan
Na zijn afzwaaien, richtte Sharon een politieke partij op: Shlomzion (= Vrede voor Zion). Zijn programma: het vestigen van een Palestijnse staat in de plaats van Jordanië. Een groot succes werd het niet: bij de verkiezingen van 1977 behaalde de partij 2 zetels in de Knesseth. Sharon werd echter opgenomen in de rechtse coalitie van Menachem Begin. Zijn partij ging al snel in de Likoedpartij op.
Van 1977 tot 1981 was Sharon Minister van Landbouw en van 1981 tot 1983 Minister van Defensie.
[bewerk] Sabra en Shatila
Onder zijn ministerschap valt Israël het zuiden van Libanon binnen, om daar bases van Palestijnse milities aan te vallen. Sharon geeft de Falangisten de vrije hand in Palestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Shatila. De kampen zelf werden omsingeld door het Israëlische leger, zodat de vluchtelingen niet weg konden. De Falangisten, sinds 1978 getraind door Israël, vermoorden volgens een schatting van het Rode Kruis zo'n 2750 personen (andere schattingen lopen uiteen van 460 tot 3500), waaronder veel vrouwen en kinderen.
Een Israëlische onderzoekscommissie - de Kahane-Commissie- oordeelt dat Sharon indirect schuldig is, voornamelijk wegens nalatigheid. Sharon wordt door Begin ontslagen. Het voorval levert de reputatie van Sharon blijvende schade op. De haat bij veel Palestijnen voor Sharon wordt er door gevoed en anno 2004 is het voorval nog niet vergeten. Een rechter in België klaagde Sharon aan op grond van oorlogsmisdaden (België stemde de Genocidewet waardoor elke oorlogsmisdaad, waar ook ter wereld, in België behandeld kon worden). Na het wijzigen van de wet onder internationale druk op zulk een wijze dat er een band met België vereist werd, werd de zaak tegen Sharon niet-ontvankelijk verklaard in juni 2002.
[bewerk] Andere ministerschappen
In 1983 keert Sharon alweer terug als minister. Van 1983 tot 1984 is Sharon minister zonder portefeuille. Van 1984 tot 1990 van handel en industrie. Van 1990 tot 1992 van huisvesting. Onder zijn leiding worden vele huizen op de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook gebouwd. Tijdens de regering van Yitzhak Rabin is Sharon tijdelijk geen minister, maar hij keert terug in 1996 onder Benjamin Netanyahu als minister van Infrastructuur (tot 1998). Van 1999 tot 2000 is hij minister van Buitenlandse Zaken. Hierna wordt hij leider van de Likoed-partij.
[bewerk] Tweede Intifada
Op verkiezingscampagne op 28 september 2000 bezocht Sharon de Westmuur en de Tempelberg. Hij werd hierbij omringd door zo'n duizend veiligheidsagenten. Palestijnen op de berg begonnen met stenen te gooien en de definitieve uitbraak van de Tweede Intifada was hiermee een feit.
[bewerk] Premierschap
In 2001 werd Sharon in de laatste directe premierverkiezingen van de staat Israël verkozen tot minister-president. Hij ging een brede, rechtse coalitie aan met de Israëlische Partij van de Arbeid-Memad en twee ultraorthodoxe partijen. Zijn tweede regering vormde hij na een verkiezingsoverwinning via het lijst-systeem, waar men in Israël intussen op was teruggevallen. De regering-Sharon II bestond aanvankelijk uit de Likoed (40 zetels), de seculiere Shinui-partij (15 zetels), de Nationale Unie (7) en Nationaal-Religieuze Partij (NRP; 6 zetels).
Gedurende 2004 worden achtereenvolgens de Nationale Unie en Shinui uit de regering gezet. De eerste was tegen het plan-Sharon voor terugtrekking uit de Gazastrook, de tweede stemde tegen de begroting voor 2005. Ook parlementsleden van zijn eigen partij en de NRP liggen dwars bij het plan tot terugtrekking uit de Gazastrook. Een NRP-minister stapt op en een Likoed-minister wordt ontslagen. In december worden ook de ministers van Shinui, nadat deze fractie tegen de begroting van de regering-Sharon stemt. Begin 2005 slaagt Sharon erin zijn minderheidsregering een nieuwe meerderheid te geven. De Israëlische Partij van de Arbeid-Memad (19 zetels) treed toe tot de regering. De alliantie Verenigd Thora Jodendom (5 zetels) valt uit elkaar over de toetreding tot de coalitie, als de ene fractie, Agoedat Jisraël toetreedt tot de regering (onderminister met eigen portefeuille) en Degel Hathora slechts op proef in de coalitie zitting neemt.
[bewerk] Onderzoek naar corruptie
Op 28 maart 2004 diende de Israëlische staatsadvocate Edna Arbel een ontwerpaanklacht in tegen premier Ariel Sharon bij procureur-generaal Menachem Mazuz ('Mani') met het advies Sharon aan te klagen wegens corruptie. Sharon werd verdacht van het aannemen van steekpenningen van een bevriend zakenman, en dit in ruil voor hulp bij een internationaal project van diezelfde zakenman, waarbij ook Sharons zoon Gilad betrokken zou zijn. De meeste overtredingen zou Sharon gedaan hebben in zijn voormalige functie als minister van buitenlandse zaken in de regering Netanyahu. Op 15 juni 2004 verklaarde het Israëlische hooggerechtshof de zaak echter niet-ontvankelijk wegens gebrek aan bewijs.
Op 28 augustus 2005 werd Omri Sharon (de oudste zoon van Ariel Sharon) officieel in beschuldiging gesteld voor corruptie. Hij wordt verdacht van het opzetten van fictieve bedrijven om illegale bijdrages aan de verkiezingscampagne in 1999 van zijn vader te verbergen. Tijdens die verkiezingen won Ariel Sharon het voorzitterschap van de Likoed-partij en werd hij haar kandidaat om eerste minister te worden.
[bewerk] Gaza-plan
Op 4 februari 2004 publiceert Sharon een plan dat grotendeels de terugtrekking van Israël uit de Gazastrook beoogt. De ongeveer 7500 kolonisten die er wonen, moeten verplicht vertrekken. Bij dit plan hoort tevens een opgave van vier nederzettingen in de Westelijke Jordaanoever, máár ook de annexatie van zes nederzettingen. De Amerikaanse president George W. Bush steunt het plan.
In Israël wordt het plan met gemengde gevoelens ontvangen: volgens peilingen is een ruime meerderheid van de bevolking vóór ontruiming, maar de machtige kolonistenbeweging is furieus tegen het plan.
Een raadgevend referendum van de leden van Sharons Likoed-partij op 2 mei 2004 wees het voorstel echter af. Op de dag van het referendum werden in de Gazastrook een zwangere Israëlische en haar vier dochtertjes van 11, 9, 7 en 2 in een aanslag vermoord. Peilingen die vooraf werden gehouden wezen op een waarschijnlijke, doch aanzienlijk kleinere, nederlaag voor Sharon. Na het afkeuren door zijn partijleden en enig beraad, besluit Sharon hoe dan ook zijn plannen door te zetten. Dit besluit leidt tot een regelmatige ondermijning van de regering in het Israëlische parlement.
Sharon wordt door deze actie door veel kolonisten en ultra-orthodoxe joden als een 'verrader' gezien. Permanente bewaking is noodzakelijk, niet alleen tegen aanslagen door Palestijnen, maar evengoed om Sharon te beschermen tegen een mogelijke aanslag van een rechtse Israëliër.
Op 26 oktober 2004 werd in de Knesseth over het plan gestemd. Het plan Sharon voor de volledige ontruiming van de Gazastrook van Israëlische nederzettingen en het ontruimen van het noordelijkste gedeelte van Samaria, werd aangenomen met 67 stemmen voor, 45 stemmen tegen en 7 onthoudingen. Direct na de stemming werden een minister en een onderminister van Likoed ontslagen, omdat zij tegen die terugtrekking stemden.
[bewerk] Kadima
Eind 2005 stapte Sharon uit de Likoed-partij en richtte een nieuwe partij op, Kadima (Hebreeuws voor "voorwaarts") geheten. Deze partij is gematigder dan Likoed en kreeg de steun van Shimon Peres, die de verkiezing om het leiderschap van de Arbeiderspartij verloren had. In januari 2006 kreeg Kadima in de peilingen steun van ongeveer 40% van de kiezers. De verkiezingen voor de Knesseth waren op 28 maart 2006. Daar behaalde de partij 29 zetels: slechter dan verwacht. Maar Kadima werd alsnog de grootste partij in Israël. Sharon was geen kandidaat voor de Knesseth bij deze verkiezingen, omdat hij zijn kandidatuur niet kon stellen omwille van zijn comateuze toestand.
[bewerk] Gezondheid
Op 17 december 2005 kreeg Sharon een lichte beroerte, en werd hij voor korte tijd opgenomen. Nog geen maand later, op 4 januari 2006, werd hij nogmaals opgenomen in het Hadassah Ziekenhuis in Jeruzalem, ditmaal met een ernstige hersenbloeding. Pas na een operatie van 7 uur werd de bloeding gestopt. Op 6 januari kreeg Sharon opnieuw een hersenbloeding en werd hij nogmaals geopereerd. Sharon werd drie dagen in een kunstmatige coma gehouden om de druk op zijn hersenen te kunnen verlagen.
Op 9 januari werd Sharon bijgebracht. Hij kon zelfstandig ademen en reageerde op pijnprikkels in zijn rechterzijde. Echter, hij opende zijn ogen niet, en kwam niet bij bewustzijn. Sharon onderging een nieuwe operatie op 15 januari, waarbij hij een tracheotomie onderging. Sindsdien is Sharon niet meer bij kennis geweest. Ehud Olmert nam zijn taken sinds 4 januari waar. Op 11 april werd Sharon officieel uit zijn functie ontheven en werd Olmert officieel premier van Israël. Op 28 mei werd hij van het Hadassah-ziekenhuis overgeplaatst naar een kliniek in Tel Aviv, waar men hem langdurige zorg kan bieden. De kans dat Sharon uit de coma ontwaakt is klein, men probeert echter wel hem weer zelfstandig te laten ademen. Op 23 juli werd bekend dat Sharons gezondheidstoestand plotseling verslechterd was nadat er nierproblemen waren opgetreden.
[bewerk] Persoonlijke informatie
Ariel Sharon is voor de tweede maal weduwnaar - de zus van zijn eerste vrouw werd zijn tweede echtgenote - en vader van drie zonen. De oudste zoon, Omri, was parlementslid en de jongere zoon, Gilad, econoom en zakenman. Een derde zoon kwam om bij een wapenongeluk. Gilad Sharon woont op Sharons boerderij en was samen met zijn vader een verdachte in een corruptiezaak.
[bewerk] Externe links
| Voorganger | Leider van de Likud-partij | Opvolger |
| Benjamin Netanyahu | 1999 - 2005 | Benjamin Netanyahu |
| Voorganger | Minister van Defensie | Opvolger |
| Menachem Begin | 1981 - 1983 | Moshe Arens |
| Voorganger | Leider van de Kadima-partij | Opvolger |
| Stichter van Kadima | 2005–2006 | Ehud Olmert |
|
