Atletiek
Van Wikipedia
Atletiek is een oude sport waar de sporters (atleten) individueel of in groepen (estafette) moeten presteren. Atletiek wordt zowel op de weg als op een atletiekbaan beoefend.
Atletiekbanen zijn meestal ovaal gevormd en 400 meter lang. Op het middenterrein worden de werp- en springonderdelen beoefend. Er zijn banen van gras, kunststof en gravel. Atletiek is een sport die oorspronkelijk nauw verbonden was met de Griekse klassieke Olympische spelen, die vanaf 776 voor Christus om de vier jaar gehouden werden als onderdeel van een feest ter ere van de god Zeus. Het vijfdaagse programma bestond uit sportieve krachtmetingen en wedstrijden in de schone kunsten. De beste atleten kwamen tegen elkaar uit in een vijfkamp, die bestond uit de onderdelen: hardlopen, verspringen, worstelen, speerwerpen en discuswerpen. De diverse onderdelen hadden veel minder regels dan nu. Atletiek is samen met de zwemsport de oudste sport ter wereld. De Kretenzers deden als eersten aan atletiek rond 1500 jaar v. Chr. De moderne atletiek ontstond in Engeland aan het einde van de 17e eeuw. De eerste professionele wedstrijden vonden daar plaats in de vroege 19e eeuw. Atletiek was een onderdeel op de eerste moderne Olympische Spelen in 1896.Nu is de atletiek nog steeds de belangrijkste sport in de Olympische Spelen, maar de band tussen atletiek en de Olympische Spelen is wel losser geworden. Dit kun je merken aan het feit dat naast de Olympische Spelen nog een heleboel andere atletiekevenementen worden gehouden, zoals de jaarlijkse Europacupwedstrijden en de Wereldkampioenschappen atletiek, die voor het eerst plaatsvonden in 1983.
Dit artikel gaat over de atletiek als wedstrijdsport, maar atletiek in brede zin omvat ook recreatieve vormen. De KNAU (kortweg Atletiekunie) in Nederland doet ook veel voor de loopsport, sportief wandelen en nordic walking. Voor de loopsporters zijn er wel wedstrijden maar ook de zogeheten trimlopen, 'wedstrijden' waarbij geen uitslag wordt opgemaakt. Slechts een klein deel van degenen die hardlopen als eerste sport noemen, is daadwerkelijk lid van de KNAU.
Inhoud |
[bewerk] Leeftijdsindeling
Bij grote wedstrijden wordt niet naar leeftijd gekeken, het gaat puur om de prestatie. Slechts een enkeling is zo getalenteerd dat hij of zij al op jonge leeftijd om de prijzen mee kan doen en daarom zijn er ook wedstrijden en kampioenschappen naar leeftijd, waar meer met gelijken gestreden kan worden. Internationaal zijn atleten junior/jeugd tot en met het jaar van de negentiende verjaardag; de overgang naar de senioren vindt plaats op 1 januari van het jaar waarin men twintig wordt. De onderverdeling van de junioren is niet internationaal vastgelegd en verschilt van land tot land. In Nederland en Vlaanderen is de onderverdeling als volgt.
| Nederland | Vlaanderen | jaren |
|---|---|---|
| Junior-A | Juniores | 19 en 18 |
| Junior-B | Scholieren | 17 en 16 |
| Junior-C | Cadetten | 15 en 14 |
| Junior-D | Miniemen | 13 en 12 |
| Pupil-A | Pupillen | 11 en 10 |
| Pupil-B | Benjamins | 9 |
| Pupil-C | Benjamins | 8 |
| Minipupil | Benjamins | 7 of jonger |
Om de stap van junioren naar senioren wat te verzachten zijn er internationale kampioenschappen voor neo-senioren ingevoerd. Het bleek namelijk dat talenten die bij de junioren in de top meededen bij de senioren soms de motivatie verloren omdat ze niet meer zo in de schijnwerpers stonden, terwijl ze na een paar jaar trainen wel weer de top zouden kunnen halen. Neo-senior is men in de jaren waarin de 20e, 21e en 22e verjaardag vallen.
Het omgekeerde gebeurt bij het ouder worden. Er komt een moment dat de jonge atleten altijd sterker zullen blijken te zijn. Om toch met gelijken te kunnen strijden is de mastersatletiek (voorheen veteranen genoemd, maar dat had te veel een militaire bijklank) ingevoerd. Master is men vanaf de 35e verjaardag.
[bewerk] Onderdelen
Veel atletiekwedstrijden vinden plaats op een speciale atletiekbaan; in de winter wordt ook op indoorbanen atletiek bedreven. Daarnaast zijn er wedstrijden op de weg (stratenlopen of wegwedstrijden genoemd) en in het vrije veld (veldlopen of crosscountry). Bij grote kampioenschappen vinden de marathon en de langere snelwandelwedstrijden op de weg plaats, maar start en finish liggen meestal op de atletiekbaan.
Er zijn 24 Olympische atletiekonderdelen. Deze worden onderverdeeld in loopnummers, springnummers, werpnummers en meerkampen. Bij de loopnummers is er het onderscheid tussen de gewone loopnummers, de hindernislopen, de estafettes en het snelwandelen.
[bewerk] Loopnummers
Sommige loopnummers worden zelden beoefend, ook al erkent de IAAF wereldrecords op die afstanden. De courante, meest gelopen afstanden, kennen de sterkste records; op incourante afstanden staan de records een beetje of heel veel zwakker. De courante afstanden zijn:
- 60 m alleen indoor.
- 100 m
- 200 m
- 400 m de 400 m vormt de overgang van sprint naar middenafstand
- 800 m
- 1500 m
- 3000 m de 3000 vormt de overgang van midden- naar lange afstand
- 5000 m
- 10.000 m alleen outdoor
- halve marathon op de weg
- marathon (42,195 km) op de weg
- 100 km op de weg; alles voorbij de marathon heet ultraloop.
Incourante(re) afstanden waarvoor door de IAAF records worden bijgehouden zijn de volgende. Indoor: 50 m. Outdoor op de baan: 1000 m, 1609 m Engelse mijl, 2000 m, 20.000 m, uurloop, 25.000 m, 30.000 m (de vier langste afstanden worden zo goed als nooit gelopen). Op de weg: 10 km, 15 km, 20 km, 25 km en 30 km.
[bewerk] Hindernislopen
- 60 m horden alleen indoor (incourant: 50m horden indoor)
- 100 m horden (vrouwen)
- 110 m horden (mannen)
- 400 m horden
- 3000 m steeplechase
[bewerk] Snelwandelen
- 3000 m snelwandelen indoor (vrouwen)
- 5000 m snelwandelen indoor (mannen)
- 10 km snelwandelen op de baan (vrouwen)
- 20 km snelwandelen op baan of weg
- 30 km snelwandelen op de baan (mannen)
- 50 km snelwandelen op baan of weg (mannen)
[bewerk] Estafettes
- 4 x 100 m (niet indoor)
- 4 x 200 m
- 4 x 400 m
- 4 x 800 m
- 4 x 1500 m (alleen bij de mannen; niet indoor)
- Ekiden op de weg, een marathon in estafettevorm.
[bewerk] Springnummers
[bewerk] Werpnummers
- kogelstoten
- discuswerpen niet indoor.
- speerwerpen niet indoor.
- kogelslingeren niet indoor.
[bewerk] Meerkampen
- zevenkamp indoor (heptatlon, mannen)
- vijfkamp indoor (pentatlon, vrouwen)
- tienkamp outdoor (decatlon, mannen)
- zevenkamp outdoor (heptatlon, vrouwen)
[bewerk] Overige
Naast de officiële nummers worden er soms wedstrijden gehouden op allerlei andere afstanden en nummers, te veel om op te noemen. Zo sprint de jongste jeugd over 40 m en oudere jeugd over 60 m en 80 m. Ook de andere afstanden worden bij de jeugd veelal iets ingekort; bij de masters is dat eveneens soms het geval (80 en 300 m horden). In landen zonder het metrieke stelsel worden nog wel wedstrijden gelopen over bijvoorbeeld 100 yards (91.44 m) of 3218 m (twee Engelse mijl). Verder zijn er dubbele meerkampen, namelijk de veertienkamp voor vrouwen en de twintigkamp voor mannen of vrouwen, met daarin ook de afgeschafte 200 m horden. Er is de bliksemmeerkamp, een zevenkamp of tienkamp die binnen het uur afgewerkt moet worden, er zijn exotische estafettes als de 10x100 m estafette en zweedse estafette (400m-300m-200m-100m). Bij de jeugd bestaat het balwerpen als voorbereiding op het speerwerpen, terwijl werpers het gewichtwerpen hebben bedacht om ook een werpvijfkamp te kunnen doen. De ultralopers houden wedstrijden over vele afstanden, tot 1000 mijl aan toe (1609 km); de 24 uur verdient speciale vermelding omdat het wereldrecord bij de mannen daar zo sterk staat (303506 m).
[bewerk] Recente atletiekwedstrijden
- EK Indoor Atletiek 2007, Birmingham, 2-4 maart 2007
- EK Outdoor Atletiek 2006, Göteborg, 6-13 augustus 2006
- WK Indoor Atletiek 2006, Moskou, 10-12 maart 2006
- WK Atletiek 2005, Helsinki, 6-14 augustus 2005
- OS, Athene, 13-29 augustus 2004
- WK Junioren, Grosseto, 13-18 juli 2004
- WK Veldlopen, Brussel, 27-28 maart 2004
- WK Indoor, Boedapest, 5-7 maart 2004
[bewerk] Belangrijkste jaarlijks terugkerende wedstrijden (Benelux)
- NK Atletiek, Amsterdam
- Memorial Van Damme, Brussel
- Nacht van de Atletiek, Heusden-Zolder
- NK Indoor, Gent
- IAAF-Cross Cup Brussel
- Fanny Blankers-Koen Games, Hengelo
- Nelli Cooman Games
- Papendal Games, Arnhem
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Atleten
[bewerk] Externe links
- International Association of Athletics Federations (IAAF)
- The European Athletic Association (EAA)
- Vlaamse Atletiekliga (VAL)
- Franstalige Belgische Atletiekliga (Ligue Belge Francophone d'Athlétisme)
- Atletiek.be
- Nederlandse Atletiek en KNAU
| {{{afb_links}}} | Zie ook: | {{{afb_rechts}}} | {{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
|
| {{{afb_links}}} | Olympische Zomerspelen |  |
{{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Atletiek - Badminton - Basketbal - Boksen - Boogschieten - Gewichtheffen - Handbal - Hockey - Honkbal - Judo - Kanoën - Moderne vijfkamp - Paardensport - Roeien - Schermen - (Kleiduiven-)Schieten - Softbal - Synchroonzwemmen - Taekwondo - Tafeltennis - Tennis - Triatlon - Turnen - Voetbal - Volleybal - Waterpolo - Wielrennen - Worstelen - Zeilen - Zwemmen 1896 - 1900 - 1904 - 1906* - 1908 - 1912 - 1916 - 1920 - 1924 - 1928 - 1932 - 1936 - 1940 - 1944 - 1948 - 1952 - 1956 - 1960 - 1964 - 1968 - 1972 - 1976 - 1980 - 1984 - 1988 - 1992 - 1996 - 2000 - 2004 - 2008 - 2012 Olympische Spelen - Olympische Winterspelen - Paralympische Spelen - Deaflympische Spelen - Internationaal Olympisch Comité - NOC*NSF - BOIC |
|||
| {{{afb_links}}} | Onderdelen van atletiek | {{{afb_rechts}}} | {{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
loopnummers: 60 m · 100 m · 200 m · 400 m · 800 m · 1500 m · Engelse mijl · 3.000 m · 5.000 m · 10.000 m · uurrecord · marathon · 100 m horden (vrouwen) · 110 m horden (mannen) · 200 m horden · 400 m horden · 3.000 m steeplechase · 20 km snelwandelen · 50 km snelwandelen · 4 x 100 meter estafette · 4 x 400 meter estafette · 4 x 800 meter estafette · 4 x 1500 meter estafette (mannen) |
