Atoomprogramma van Iran
Van Wikipedia
Het Iraanse atoomprogramma werd opgericht in de jaren 50 van de twintigste eeuw met behulp van de Verenigde Staten. Na de Iraanse revolutie in 1979 werd het programma tijdelijk stilgelegd. Hierna pakte de regering van Iran het weer op, nu alleen met minder hulp van het westen.
Het programma bestaat op dit moment uit een operationele uraniummijn, een kernreactor in aanbouw Bushehr en een nucleaire opwekkingscentrale met ultracentrifuges in Natanz.
De regering van Iran stelt dat het doel het bouwen van kerncentrales is. Het land wil in 2010 6000 MW opwekken.[1].
Andere landen, de VS en Israël voorop, verdenken Iran ervan in het geheim ook aan een kernwapen te werken.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
[bewerk] Samenwerking tussen de Verenigde Staten en Iran in de jaren '50 en '60
De grondslag voor het Iraanse atoomprogramma lag na de coup in 1953, die door de CIA gesteund werd, waarin Mohammed Mossadeq werd afgezet en waarvoor sjah Mohammed Reza Pahlavi in de plaats kwam. In 1957 beoordeelde het westen het regime als stabiel en vriendschappelijk en meende men dat verspreiding van de kennis van de kernsplitsing geen gevaar zou opleveren.
In datzelfde jaar werd het Amerikaanse Atoms for Peace-programma opgericht. In 1959 werd het Teheran kernonderzoekscentrum, geleid door de kernenergieorganisatie van Iran. Het centrum werd uitgerust met een door de VS geleverde 5 MW onderzoeks kernreactor, die in 1967 in werking kwam, gevuld met sterk verrijkt uranium.[2]
Iran tekende het non-proliferatieverdrag in 1968 en ratificeerde het in 1970. Hierop besloot de sjah, met Amerikaanse toestemming, dat er tot het jaar 2000 in totaal 23 kerncentrales gebouwd moesten worden.
[bewerk] Samenwerking tussen de Verenigde Staten en Iran in de jaren '70
In maart 1974 sprak de sjah voor het eerst over de tijd dat de olie op zal zijn: "Benzine is een waardevolle stof, veel te waardevol om te verbranden. We zullen zo snel mogelijk proberen 23.000 MW elektriciteit op te wekken."[3] Bushehr was toen al gepland als de eerste centrale om energie te leveren aan de stad Shiraz. In 1975 sloot Kraftwerk Union AG uit Bonn, een dochtersbedrijf van Siemens AG en AEG Telefunken, een contract af van vier tot zes miljard dollar om een hogedrukreactor te bouwen.
In de jaren '70 werd ook samengewerkt met Duitse bedrijven, zoals Siemens en ThyssenKrupp, voor de bouw van kernreactoren.
De Verenigde Staten onder president Gerald Ford boden in 1976 Iran een door de VS gebouwde centrale te koop aan.
In 1979 vond de Iraanse revolutie plaats, waarbij de dictatoriale sjah werd afgezet. De geestelijkheid greep hierna de macht. Zij keerden zich ook tegen de Amerikanen die de dictatuur van de sjah gesteund hadden. De revolutie betekende het einde van de Westerse steun aan Irans atoomprogramma.
Gedurende de Irak-Iranoorlog vernietigde het Iraakse leger, dat gesteund werd door het Westen, de kerncentrale in Bushehr.
Eind jaren '80 begon Iran opnieuw aan haar atoomprogramma. Argentinië hielp Iran hierbij.
In 1995 tekende Iran een contract met het Russische staatsbedrijf Atomstroiexport, waarbij Rusland de reactor in Bushehr zou afbouwen. In 1996 sloot Iran een deal met China voor de levering van nucleaire technologie. Ook werd technologie gekocht in Pakistan.
In maart 2007 werd bekend dat Rusland de centrale in Bushehr voorlopig niet zal afbouwen, omdat Iran niet zou betalen. [4]
[bewerk] Referenties
- ↑ (en) iran-daily.com Nuclear Power Plants Will Generate 6,000MW by 2010
- ↑ (en) Foreign Research Reactor Spent Nuclear Fuel Acceptance
- ↑ (en) Iran Profile - Nuclear Chronology 1957-1985
- ↑ (en) Iran nuclear plant launch postponed, Al Jazeera English, 12 maart 2007
[bewerk] Externe links
- (en) Website van de Iraanse organisatie voor Atoomenergie
- (en) Iran's key nuclear sites, BBC News, 16 januari 2006
