Benjamin Franklin
Van Wikipedia
Benjamin Franklin (Boston, 17 januari 1706 – Philadelphia, 17 april 1790) was een Amerikaans politicus, wetenschapper en moralist.
Inhoud |
[bewerk] Leven
Benjamin Franklin was aanvankelijk boekdrukker en leerde het vak bij zijn halfbroer in Boston. Hij reisde naar Engeland om zich verder te bekwamen in het boekdrukkersvak en opende in 1728 een boekdrukkerij in Philadelphia. Daar richtte hij een nieuwsblad op en werd hoofdredacteur, ras de belangrijkste krant in de kolonie. Hij publiceerde jarenlang een humoristische almanak en richtte een boekenuitleen op, een idee dat veel navolging zou krijgen. Benjamin Franklin hield zich ook bezig met wetenschappelijke problemen en is vooral bekend vanwege zijn publicatie over elektriciteit. Hiermee verwierf hij faam en erkenning bij collega-geleerden. Hij bewees, door zijn roemruchte vlieger-experiment tijdens een onweersbui, dat bliksem een vorm van elektriciteit is en dat er positieve en negatieve stroom bestaat. In 1752 ontdekte hij de bliksemafleider, al werd deze mogelijk al eerder ontdekt, omdat de scheve toren van Nevjansk - naar verluid - al 25 jaar voor Franklins ontdekking was voorzien van een bliksemafleider.
[bewerk] Wetenschapper
In 1750 verkocht hij zijn drukkerij en werd als afgevaardigde voor Pennsylvania actief in de politiek. Nog voor Robert Malthus hield Franklin zich bezig met het bevolkingsvraagstuk. Hij schreef verhandelingen over heksenprocessen, de moraal van het schaakspel, de oorsprong van noordoosterstormen, de nationale welvaart, een beschouwingen over het volkslied, emigratie van misdadigers naar de koloniën, de verkoop van 30.000 voornamelijk, Hessische soldaten aan Engeland, die in 1776 in de kolonie werden ingezet, de glasharmonica en propageerde dertien deugden: matigheid, zwijgzaamheid, orde, besluitvaardigheid, soberheid, vlijt, oprechtheid, rechtvaardigheid, ingetogenheid, reinheid, evenwichtigheid, kuisheid en nederigheid.
Franklin was de eerste die het concept van de warme golfstroom voorstelde om de klimaatverschillen tussen Europa en Amerika te verklaren. Hij verrijkte de meteorologie ook met het inzicht dat een cycloon of een storm zich niet noodzakelijkerwijs verplaatst in dezelfde richting als de plaatselijke windrichting, iets wat tegenwoordig, dankzij satellietfoto's en -filmpjes bij het weerbericht, een alledaagse werkelijkheid is. Tevens is Benjamin Franklin uitvinder van de bifocale glazen.
[bewerk] Diplomaat
In 1757 verhuisde hij naar Londen als representant van Pennsylvania. In 1762 keerde hij terug naar New-England, maar werd in 1765 met een nieuwe missie naar London gezonden, het bewerkstelligen van een andere belastingpolitiek. (N.B. Grondstoffen konden alleen worden verwerkt in het moederland en thee mocht enkel worden aangevoerd met Engelse schepen, in 1773 leidend het tot de Boston Tea Party). Franklin is het bekendst als medeopsteller van de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring (1776) en de Amerikaanse grondwet. Hij is een van de Founding Fathers.
Franklin leefde tussen 1777 en 1785 in Parijs, niet van van de Tuilerien. Hij wekte bewondering door zijn vriendelijke manieren, viel op door zijn bruine kleren en grove schoenen. Franklin reisde in 1778 naar Amsterdam om financiering en nieuwe investeringen te bewerkstelligen. Hij kwam bij Henry Hope op bezoek en correspondeerde met Joan Derk van der Capellen, die de Onafhankelijkheidsverklaring in het Nederlands had vertaald.
Als man met enorme kennis, ervaring en praktisch inzicht assisteerde hij in 1783 de Gebroeders Montgolfier bij de ontwikkeling van de luchtballon en Jacques Charles bij de ontwikkeling van de waterstofballon. Franklin beschreef in zijn brief van 9 oktober 1784 het mogelijke gebruik van ballons in de Keteloorlog en opperde in zijn brief van 4 juni 1785 het idee om samen met zijn zoon in een luchtballon naar Ierland over te steken.
[bewerk] Externe links
[bewerk] Bron
Benjamin Franklin: Een praktische moralist. Ingeleid door Jaap Buys. Wereldbibliotheek 1967.
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Benjamin Franklin op Wikimedia Commons. |
