Keizersnede
Van Wikipedia
Keizersnede (of sectio caesarea, wat de Latijnse vertaling is) is de manier van bevallen waarbij de moeder operatief via de buikwand (dus niet via de vagina, de natuurlijke weg) van haar kind(eren) wordt verlost. Het is de meest uitgevoerde operatieve ingreep ter wereld.
Inhoud |
[bewerk] Redenen voor een keizersnede
Soms heeft de indicatie (reden) voor een keizersnede vooral met de moeder te maken, bijvoorbeeld als de moeder een abnormale anatomie van het kleine bekken heeft zodat er geen ruimte is om het kind door te laten. Soms is het kind in acuut ernstig gevaar (foetale nood) bij bijvoorbeeld een placentaloslating of een uitgezakte navelstreng. De keizersnede is de dan enige kans om het kind te redden. Minder zwaarwegende redenen kunnen b.v. zijn:
- mislukte kunstverlossing ();
- meerdere keizersnedes, waardoor de baarmoeder door het al bestaande litteken verzwakt is, een enkele eerdere keizersnede is in principe geen indicatie voor een nieuwe keizersnede;
- wanverhouding, een relatieve disproportie tussen de grootte van het baringskanaal en die van het kind;
- infectie van het baringskanaal met een voor het kind gevaarlijke virus(HIV);
- stuitligging van de baby, of een andere ongunstige ligging die bij natuurlijke geboorte een verhoogd risico meebrengt of deze onmogelijk maakt;
- meerlingzwangerschappen met ongunstige ligging;
- een totaal perineumruptuur bij een eerdere geboorte, waarna een slechte wondgenezing of faecale incontinentie waarvoor uitgebreide chirurgie nodig was.
In ieder geval moet weer een afweging gemaakt worden of een vaginale partus mogelijk dan wel wenselijk is ("primair een vaginale partus, tenzij" principe) In ervaren handen is een keizersnede veilig en valt in de bovenstaande indicaties een keizersnede te prevaleren. In veel landen bestaat de neiging veel sneller tot een keizersnede te besluiten; in de VS hier en daar zelfs al tientallen procenten. In Nederland ca. 1 op 15-20 geboorten en stijgend.
In een levensbedreigend spoedgeval kan een keizersnede zeer snel worden uitgevoerd: wanneer men eenmaal begint is de geboorte van het kind een kwestie van enkele minuten. Als er meer tijd is werkt men liever wat zorgvuldiger en zal het kind na ca. 15 minuten geboren zijn. Het wordt na de geboorte overgenomen door een kinderarts die de vitale functies controleert en het kind zo nodig stabiliseert en reanimeert. Het sluiten van de wond duurt langer dan het openmaken. Vaak mag de vader in de operatiekamer aanwezig zijn totdat het kind geboren is.
[bewerk] Methoden
Vroeger werd voor een keizersnede de buik met een verticale incisie geopend. Tegenwoordig is deze verticale incisie verlaten en wordt vrijwel uitsluitend de dwarse 'bikinisnede' toegepast. Ook de baarmoeder wordt dwars geopend op de grens tussen uterus en cervix (onderste uterussegment).
Voor de verdoving, die altijd door een anesthesioloog wordt toegediend, wordt meestal gekozen voor de spinale verdoving, ofwel de 'ruggenprik'. Het grote voordeel hiervan is dat de moeder wakker blijft en de geboorte bewust meemaakt. Een andere vorm van plaatselijke verdoving is de epidurale anesthesie. Indien er daarvoor redenen zijn (grote spoed) wordt de keizersnede echter onder narcose verricht.
[bewerk] Complicaties
- Complicaties gedurende de operatie, beschadiging van de:
- Complicaties na de operatie:
- Endometritis, endomyometritis, infectie en daardoor ontsteking van de baarmoederholte;
- Wondinfectie:
- Wondgenezingstoornissen;
- Urineweginfectie;
- Slechte functie van de darmen, obstipatie;
- Trombose, embolie;
- Tromboflebitis.
- Complicaties bij volgende zwangerschap:
- Placenta increta/percreta
- Placenta praevia
- Uterusruptuur
Als een vrouw eenmaal een keizersnede heeft gehad, zal zij bij een volgende zwangerschap in het ziekenhuis moeten bevallen onder gynaecologische begeleiding, vanwege mogelijke complicaties.
[bewerk] Geschiedenis
De naam keizersnede zou ontstaan zijn omdat Julius Caesar erdoor geboren zou zijn. Dit is vrijwel zeker niet waar, al was het maar omdat zijn moeder niet bij de geboorte is overleden. Waarschijnlijker is dat de term afkomstig is van caesare, snijden in het Latijn.
De eerste vermelding van een moeder die een keizersnede heeft overleefd stamt uit Zwitserland in 1500: Jacob Nufer, een varkenscastreerder, zou de operatie op zijn vrouw hebben uitgevoerd na langdurige barensnood. Zijn vrouw herstelde en kreeg later nog 5 kinderen; de boreling groeide op en werd 77 jaar. Het verhaal werd echter pas na 82 jaar opgeschreven wat het historisch minder betrouwbaar maakt.
In de 20e eeuw werd de keizersnede veiliger dan voorheen door gebruik van goede anesthesiemethoden en steriele gereedschappen.
[bewerk] Zie ook
- Keizersnedes bij runderen, de keizersnede komt niet alleen bij mensen voor
