Politicologie
Van Wikipedia
Politicologie, ook wel politieke wetenschappen genoemd, is een discipline binnen de sociale wetenschappen die zich bezighoudt met het bestuderen van politiek. De huidige politicologie is in vergelijking met andere wetenschappen opmerkelijk omdat zij niet één methode hanteert en er niet één eenduidige definitie van het vakgebied te geven is.
Inhoud |
[bewerk] Politicologie als Wetenschap
Politicologie is op twee manieren een opmerkelijke wetenschap.
- De politicologie hanteert geen eenduidige methode of theoretisch kader. Anders dan bijvoorbeeld natuurkunde, is er niet één politicologische methode. Politicologen hanteren verschillende methoden en technieken en theoretische perspectieven om de politiek te beschrijven. Belangrijke theoretische kaders zijn afkomstig uit andere wetenschappen, als de psychologie en de economie.. Politicologen gebruiken zowel kwalitatieve als kwantitatieve methoden van onderzoek. Dit wordt ook wel de verschillende focus van de politicologie genoemd.
- De politicologie heeft geen eenduidige definitie van haar vakgebied, de politiek. Collectieve conflicten tussen worden op verschillende niveau's opgeslost, zowel binnen als buiten de staat. Macht speelt in de politiek een belangrijke rol. Veel politicologen hebben een verschillende kijk op wat politiek is. Zo kan het dat sommige politicologen zich richten op sociale bewegingen, anderen zich op politieke leiders en nog anderen zich op politieke verslaggeving. Er wordt vaak onderscheid gemaakt tussen de verschillende locus van de politicologie.
[bewerk] Focus van de Politicologie
Er zijn veel verschillende theoretische perspectieven, ook wel focus, binnen de politicologie, veel hiervan behoren ook tot andere wetenschappen of zijn zelf onafhankelijke wetenschappen. Veel van deze focus hebben hun eigen methoden en normatieve aannames. De belangrijkste zijn:
- Het pluralisme en het elitisme houden zich bezig met de verdeling van macht tussen elite en volk: pluralisten, als Schumpeter en Dahl menen dat in democratieën het volk een grote invloed heeft op haar de elite die haar bestuurt; elitisten, als Pareto, Marx en Michels menen dat de ontwikkeling van elites die hun eigen belang na streven onvermijdelijk is. In de periode 1920-1960 waren deze perspectieven zeer invloedrijk.
- De rationele keuze theorie of speltheorie maakt op basis van specifieke aannames over menselijke rationaliteit modellen waarmee zij (politiek) gedrag van mensen onderzoeken en voorspellen. Rationele keuze theorie is verbonden met de economie en de wiskunde. Vanaf de jaren '90 is de rationele keuze theorie aan belang in de politicologie gaan winnen.
- Het behavioralisme onderzoekt het (politiek) gedrag van mensen en probeert op basis van inductie modellen te maken waarmee zij dit gedrag kunnen voorspellen. Het is een oude stroming uit de psychologie. Met name in de jaren '50, en '60 was dit een invloedrijk perspectief.
- De politieke psychologie houdt zich enerzijds bezig met de bestudering van psychologievan leiders, als met groot kwantitatief onderzoek naar de kennis, het gedrag en de attituden van kiezers. Vanaf de jaren de jaren '90 wordt de politieke psychologie een steeds invloedrijker perspectief in het vakgebied.
- De politieke filosofie houdt zich bezig met normatieve vragen naar politieke systemen. De politieke filosofie is veel ouder dan de politicologie.
- Het institutionalisme houdt zich bezig met de werking van politieke instituties en hun invloed op politieke actoren. Dit deelgebied is innig verbonden met het staatsrecht. In de periode 1900-1940 was het institutionalisme een belangrijk perspectief. Maar door het behavioralisme en de rationele keuze theorie heeft zij aan belang verloren. Op dit moment vindt er in de Amerikaanse en Britse politicologie een herleving van het institutionalisme onder de naam neo-institutionalisme plaats.
Binnen de leer der internationale betrekkingen zijn eigen theoretische perspectieven ontstaan, de belangrijkste hiervan zijn:
- Het realisme, dat veel belang hecht aan het eigenbelang van staten. Realisten menen dat militaire macht de belangrijkste macht van staten is. Realisten zien de internationale politiek als een anarchistisch geheel, waar staten hun eigen belangen nastreven, die vaak strijdig zijn. Conflicten, met name oorlog, maar ook economische en politieke conflicten, worden door deze stroming gezien als onvermijdelijk. Deze benadering is verbonden met de mercantillistische benadering van de Internationale Politieke Economie, die een groot belang hecht aan protectionisme.
- Het idealisme of liberalisme hecht veel belang aan het eigenbelang van individuen. Het heeft oog voor andere vormen van macht, met name economische. Het legt de nadruk op samenwerking tussen staten, bilateraal of in internationale verdragen en organisaties. Idealisten menen dat oorlog vermeden moet worden. In de Internationale Politieke Economie leggen zij de nadruk op voordelen van vrijhandel.
- Het marxisme kent voornamelijk aanhangers onder wetenschappers die de structurele ongelijkheid tussen Noord en Zuid onderzoeken. Volgens aanhangers van het marxisme en het daaraan verwante structuralisme ligt de basis voor deze structurele achterstelling in de economische-, en daarmee klassenverhoudingen die voortkomen uit het kapitalisme. Oorlogen en conflicten zien zij als onvermijdelijke uitingen van deze onrechtvaardige structuren in de internationale politiek.
De politicologie is voortgekomen uit andere wetenschappen, en heeft nauwe betrekkingen met, en dezelfde interessen en methoden als vakken als geschiedenis, recht, psychologie, de economie en de bestuurskunde.
[bewerk] Locus van de Politicologie
De politicologie onderzoekt de politiek op verschillende lagen, ook wel locus. Belangrijke onderscheiden hierbij is het verschil tussen de leer der internationale betrekkingen en 'normale' politicologie, die betrekking heeft op de werking van nationale staten. Er wordt in veel Nederlandse en Belgische departementen het volgende onderscheid gemaakt tussen verschillende lagen:
- Nationale politiek, de bestudering van het politieke systeem van de eigen staat.
- Internationale Politiek of leer der internationale betrekkingen, bestudeert de werking van internationale regimes, zoals de VN, en de onderlinge betrekkingen tussen staten. De polemologie, die oorlog en vrede bestudeert is hier een deelgebied van, evenals de internationele politieke economie, die zich bezig houdt met internationale handel en ontwikkelingsvraagstukken.
- Vergelijkende Analyse van Politieke System, is een veld dat zich bezig houdt met het vergelijken van verschillende nationale politieke systemen.
- Politiek van de Europese Unie, is een ontwikkelend veld, dat zich zowel baseert op de leer der internationale betrekkingen als vergelijkend onderzoek naar federale systemen.
[bewerk] Geschiedenis van de Politicologie
 Zie Geschiedenis van de politicologie voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
De moderne politicologie is ontstaan als wetenschap ontstaan in de Verenigde Staten rond 1860. Maar er zijn veel historische voorgangers van de politicologie. De Amerikaanse historicus Herbert Baxter Adams zou de term politieke wetenschappen ('political science') hebben bedacht, toen hij geschiedenis doceerde aan de Johns Hopkins University.
[bewerk] Politicologen
Enkele bekende politicologen zijn:
- Wetenschapper
- Politicus
[bewerk] Tijdschriften
Invloedrijke academische bladen zijn:
- American Political Science Review
- American Journal of Political Science
- Journal of Politics
- British Journal of Political Science.
Over Nederlandse politiek wordt de Acta Politica uitgegeven.
[bewerk] Externe links
- QANU, een vergelijking van politicologiestudies in Nederland.
- RU Politicologie, de opleiding politicologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen.
- UvA Politicologie, de opleiding politicologie aan de Universiteit van Amsterdam.
- Universiteit Leiden Politicologie, de opleiding politicologie aan de Universiteit Leiden.
- VU Politicologie, de opleiding politicologie aan de Vrije Universiteit.
- VUB Politicologie, de opleiding politicologie aan de Vrije Universiteit Brussel
- KUL Politicologie, de opleiding politicologie aan de Katholieke Universiteit Leuven
- UGENT Politicologie, de opleiding politicologie aan de Universiteit Gent
