Progressief liberalisme
Van Wikipedia
| Politieke ideologieën |
|---|
|
Dit artikel is een deel van de |
|
|
|
| Portaal politiek· |
Progressief liberalisme, links-liberalisme, sociaal-liberalisme of radicalisme is de variant binnen het liberalisme die er van uitgaat dat de overheid een taak kan hebben in de bevordering van de vrijheid van de burgers. Anders dan het klassiek liberalisme staat het progressief liberalisme niet negatief tegenover overheidsoptreden. Met de term sociaal-liberalisme wordt wel aangegeven dat in deze variant van het liberalisme sprake is van een synthese van sociaal-democratisch gedachtegoed met liberalisme. Het progressief liberalisme gaat in tegenstelling tot socialistisch geïnspireerd gedachtegoed uit van het individu. Men is niet eenduidig in het aanduiden van deze stroming, zo worden de termen sociaal-liberaal, vrijzinnig democratisch, radicaal, links-liberaal en liberaal-democratisch door elkaar gebruikt.
Inhoud |
[bewerk] Historisch
In de tweede helft van de 19e eeuw, ten tijde van de industrialisatie, beleeft het liberalisme zijn hoogtijdagen. Maar als de liberalen in die periode de macht krijgen, raken zij verdeeld. Eén stroming, de klassieke liberalen, wil zich beperken tot het behouden van het verworvene. Een ander deel wil verder met hervormen en wil sociale wetgeving introduceren en het kiesrecht voor arbeiders en vrouwen openstellen. Deze tweede stroming wordt bekend onder de naam Radicalisme, ook wel het progressief liberalisme genoemd. Deze stroming komt in Nederland tot uiting in de Radicale Bond en haar opvolger, de Vrijzinnig Democratische Bond (VDB). Dankzij de VDB kent Nederland sinds 1919 het vrouwenkiesrecht. Ook legt de partij de grondslag voor het stelsel van sociale zekerheid.
[bewerk] Nederland
D66 is de progressief-liberale partij van Nederland. Maar ook buiten D66 zijn progressief-liberalen actief. In oktober 2005 is DeZes opgericht en in augustus 2006 de Liberaal Democratische Partij (LibDem).
Binnen de VVD staat ook de conservatieve vleugel niet altijd afwijzend tegen overheidsoptreden. Het verschil met het progressief liberalisme is vooral het doel van overheidsoptreden dat beide stromingen nastreven.
[bewerk] Vlaanderen
Het progressief liberalisme wordt in Vlaanderen onder meer vertegenwoordigd door spirit, dat zichzelf voorstelt als De Vlaamse Links-liberalen. Spirit ontstond na de splitsing van de Volksunie uit de toekomstgroep, het progressieve deel van de VU. Het tijdschrift LINK - uitgegeven vanop het spirit-partijpand - brengt inhoudelijke bijdragen met relevantie voor links-liberalen. Volgens sommige linkse radicalen gaat zelfs de kartelpartner sp.a van spirit te ver mee met het sociaal-liberalisme om nog te vallen onder de noemer van socialisme.
Op syndicaal vlak beroepen de liberale vakbonden ACLVB en VSOA zich op het sociaal-liberalisme. Liberales is dan weer een onafhankelijke progressief-liberale denktank die zich hoofdzakelijk richt op de VLD. Ook huidig VLD-voorzitter Bart Somers heeft kort na de gemeente- en provincieraadsverkiezingen van 8 oktober 2006, die zeer nadelig uitdraaide voor de VLD, verklaard dat de partij een progressieve centrumkoers moet varen. Het kleine partijtje Vivant valt ook onder de noemer links-liberaal, en heeft door kartelvorming enkele van zijn ideeën in de VLD geïntroduceerd.
[bewerk] Sociaal-liberale partijen
Een overzicht van sociaal-liberale partijen:
- Canada: Liberale Partij
- Denemarken: Radikale Venstre
- Frankrijk: Parti Radical de Gauche
- Italië: Radicalen
- Luxemburg: Democratische Partij
- Noorwegen: Venstre
- Polen: Democratische Partij
- Portugal: Movimento Liberal Social
- Rusland: Yabloko
- Slovenië: Liberaal Democraten
- Verenigd Koninkrijk: Liberaal Democraten
- Verenigde Staten: (delen van de) Democratische Partij
- Zweden: Liberale Volkspartij
[bewerk] Opvattingen binnen het sociaal-liberalisme
Het progressief liberalisme heeft een aantal kenmerken:
- Bescherming van burgervrijheden
- Een gemengde, sociale markteconomie
- Sociale voorzieningen die individuele ontplooiing mogelijk maken
- Toegankelijk onderwijs en gezondheidszorg
- Aandacht voor duurzaamheid en dierenwelzijn
- Liberale opvattingen over ethische kwesties, zoals homohuwelijk, euthanasie, abortus, prostitutie en drugsbeleid
- Constitutionele hervormingen ten bate van democratisering
- (In Europa) Voorstander van Europese integratie
- Versterking van het internationaal recht (multilateralisme) en mensenrechten
[bewerk] Sociaal-liberale filosofen
Belangrijke progressief-liberale filosofen zijn onder anderen Thomas Hill Green, John Stuart Mill, Isaiah Berlin, John Rawls, Amartya Sen en Dirk Verhofstadt.
