Radasłaŭ Astroŭski
Van Wikipedia
Radasłaŭ Astroŭski (Астроўскі Радаслаў) (Zapolle, 25 oktober 1887 - Verenigde Staten van Amerika, 17 oktober 1976), was een Wit-Russisch nationalistisch politicus.
Inhoud |
[bewerk] Opleiding en politieke activiteiten (1905-1921)
Hij ontving lager- en middelbaar onderwijs in Wit-Rusland en studeerde vervolgens wis- en natuurkunde aan de Universiteit van St. Petersburg.
Astroŭski nam deel aan de Russische Revolutie van 1905-1906. Vanwege zijn politieke activiteiten werd hij van de universiteit gestuurd en verbannen naar Pružany. Na enige tijd kon hij zijn studies afmaken aan de Universiteit van Derpt. In 1914 werd hij docent aan de kweekschool van Minsk. Na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog stopte hij met lesgeven en na de Februarirevolutie (1917) werd hij in het hoofdbestuur van Wit-Russische Socialistische Hramada partij gekozen en nam hij deel aan het Eerste Algehele Wit-Russische Congres (december 1917). Het Algehele Wit-Russische Congres koos een Grote Wit-Russische Rada (Rada = Raad), een voorlopig bestuur voor Wit-Rusland. De Rada riep later de autonomie van Wit-Rusland binnen de Russische Federatie uit.
Op 21 februari 1918 werd Wit-Rusland door Duitsland bezet. Het door de Grote Wi-Russische Rada gevormde voorlopige bewind erkende de Duitse bezetting niet en het bestuur ging ondergronds. Op 25 maart riep de Rada de onafhankelijkheid van Wit-Rusland uit (Witrussische Volksrepubliek) en werd Astroŭski minister van Onderwijs. In november 1918, na de Duitse capitulatie, vetrok het Duitse leger en nam de Rada de macht over.
Toen het Rode Leger naderde ging Astroŭski naar de Oekraïne en sloot hij zich aan bij het Witte Leger van generaal Anton Denikin. Astroŭski hoopte met hulp van Denikin het Rode Leger te verslaan. Inmiddels brak de Russisch-Poolse oorlog uit en het Rode Leger moest strijd leveren tegen het Poolse leger. De oorlog werd o.a. op Wit-Russisch en Oekraïens grondgebied uitgevochten. De strijd eindigde op 18 maart 1921. Een vredesverdrag voorzag in een duidelijke grens tussen Rusland en Polen. Delen van Wit-Rusland kwamen in handen van Polen.
[bewerk] Periode 1921-1939
Astroŭski vestigde zich in Vilna, (van 1920-22 een "onafhankelijke" republiek). Hij werd voorzitter van het Amerikaans Hulpfonds en later docent aan het gymnasium van Vilna. Astroŭski werd voorzitter van de Vereniging van Wit-Russische Scholen in Rusland. Astroŭski werd tevens voorzitters van de Boeren en Arbeiders Hramada. In 1927 werden de leiders van Hramada gearresteerd en tijdens een groot proces werden Astroŭski en 18 andere verdachten veroordeeld tot lange gevangenisstraffen. Er was veel internationaal protest tegen dit proces, vooral vanuit Polen. De Sovjets besloten de gevangenen vrij te laten en naar Polen te sturen.
[bewerk] Collaborateur
In september 1939 werd Oost-Polen door de Sovjet-Unie bezet en werd West-Wit-Rusland geannexeerd door de Wit-Russische Socialistische Sovjetrepubliek. Na de Duitse inval in de Sovjet-Unie begon Astroŭski te collaboreren met de Duitsers. Onder Duitse bescherming zette Astroŭski een Wit-Russische administratie op in Minsk, Bransk en Smalensk. Hij was enige tijd burgemeester van Smalensk, maar in 1943 kreeg hij van de Duitse autoriteit in Wit-Rusland de opdracht om een regering te vormen, de Wit-Russische Centrale Rada. De macht van de Rada was beperkt. Er werd ook een Wit-Russisch Nationaal Leger (BKA) gevormd. Dit leger telde uiteindelijk 60.000 man, versterkt door 20.000 politie-agenten van Franz Kushel. In samenwerking met Heinrich Himmler, de Reichsführer SS werd de Waffen Sturm-brigade Belarus opgericht.
[bewerk] Vlucht naar de VS
In het voorjaar van 1945 kwam Astroŭski erachter dat de Duitsers de oorlog zouden verliezen. Astroŭski nam maatregelen om te vluchten. Samen met militairen van het Wit-Russisch Nationaal Leger en de Waffen Strum-brigade Belarus, (ontdaan van hun SS uniformen) vluchtte Astroŭski naar het door de Amerikanen bezette Duitse gebied. Vervolgens werden de militairen geïnterneerd in een krijgsgevangen kamp. Astroŭski werd niet uitgeleverd aan de Sovjet-Unie, hij kreeg een verblijfvergunning voor de Verenigde Staten van Amerika (1948) waar hij tot zijn dood 1976 bleef wonen. Astroŭski werd begraven op de Wit-Russische begraafplaats in South River, New Jersey.
[bewerk] Zie ook:
- Franz Kushel
[bewerk] Externe links:
| Voorganger: geen |
President van de Wit-Russische Centrale Rada 1943-1945 |
Opvolger: geen |
