Religieuze visies op Jezus
Van Wikipedia
De theologische status van Jezus de Christus verschilt aanzienlijk per religie. Jezus wordt in de verschillende religies wel gezien als de zoon van God, de Messias, een profeet, een valse profeet, een grote verlichte meester of een spiritueel heler.
Inhoud |
[bewerk] Christendom
De meeste christelijke groeperingen geloven dat Jezus de belichaming van God was (God die een menselijke natuur aannam en een menselijk lichaam, de tweede persoon van de Heilige Drie-eenheid, die naar de aarde kwam om de mensheid te redden van zonde en dood door het offeren van zijn eigen bloed en die terugkeerde uit de dood om tenslotte terug te keren naar zijn Vader in de Hemel. Er zijn echter ook groepen die zichzelf christelijk noemen - doorgaans als afwijkend van de hoofdstroom van het christelijke gedachtegoed beschouwd - waaronder Jehova's getuigen, Unitariërs en Christian Scientist's, die wel geloven dat Jezus goddelijk geïnspireerd was, maar geen belichaming is van God.
Volgens de christenen is Jezus Christus de Zoon van God die als Messias (Verlosser) naar de aarde is gekomen om de mensen, na de zondeval, terug te brengen bij God. Evenals de (rooms-)Katholieken is Christus de Verlosser en God tegelijkertijd.
[bewerk] Gnostiek
De gnostiek is een aantal uiteenlopende groeperingen, die ontstaan zijn uit de confrontatie van het gnosticisme met het christendom. Door de verschillende gnostische sekten werd Jezus gezien als de verlosser en brenger van gnosis. In gnostische sekten zoals de Manichaeërs vervulde Jezus geen rol als verlosser, terwijl in andere juist verraders werden vereerd zoals Kaïn en Judas. In enkele gevallen stapte men van de oude godheid af (zoals de Sethianen) en ging men voortaan Jezus aanbidden.
In de vroegchristelijke stroming van de gnostiek is Jezus geen God maar een boodschapper, die de mens komt oproepen 'zichzelf te herinneren'. Gnostische en gnostiserende Geschriften, waaronder de zogenaamde Nag Hammadi-geschriften (teruggevonden in 1945), presenteren Jezus als iemand die een radicale breuk voorstond met het beeld van JHWH als een wreedaard. In deze teksten kan men lezen, dat de 'god van liefde' waarover Jezus sprak onmogelijk dezelfde zou kunnen zijn als de 'wraakzuchtige' en 'jaloerse' god uit het Oude Testament.
In de gnostische teksten komt geen biografie van Jezus voor. Veel van deze teksten vertellen over een ontmoeting met Jezus in een visioen, vergelijkbaar met de ervaring van Paulus op weg naar Damascus. Gnostici ontkennen dat Jezus in een lichamelijke gestalte op aarde zou zijn geïncarneerd, omdat de materiële wereld volgens hen intrinsiek slecht is.
[bewerk] Antroposofie
De christologie neemt een centrale plaats in in de antroposofie.
De antroposofie ontstond in 1912. Rudolf Steiner was sinds 1902 voorzitter van de Duitse afdeling van de Theosofische Vereniging. In 1912 verliet Steiner de Theosofische Vereniging wegens een fundamentele onenigheid met het bestuur m.b.t. hun bedoeling om de toen nog jonge Jiddu Krishnamurti aan de wereld voor te stellen als de Messias, de teruggekeerde en gereïncarneerde Christus, wat voor Steiner een absurditeit was. Volgens Rudolf Steiner was de fysieke incarnatie van de Christus aan het begin van onze tijdrekening een eenmalige en centrale gebeurtenis. Rudolf Steiner noemt dit de „Christus impuls“ en het „mysterie van Golgotha“. Naast een groot aantal voordrachten over dit thema werkte Rudolf Steiner, samen met een aantal theologen, ook een vernieuwing van de cultus uit. Deze beweging voor een liturgische vernieuwing is wereldwijd actief onder de naam Christengemeenschap.
[bewerk] Bahá'isme
Het Bahá'i geloof ziet Jezus als een manifestatie van God. Er is één God en die heeft zichzelf via diverse historische Boodschappers aan de mensheid geopenbaard. De Bahá'i's spreken van het concept van de "stapsgewijze openbaring", wat betekent dat de wil van God stapsgewijs aan de mensheid wordt geopenbaard, naarmate de mens groeit naar volwassenheid en beter in staat is om de bedoeling van God met het scheppen van de mens te begrijpen. Bij deze visie wordt het woord van God door een serie van boodschappers geopenbaard, waaronder: Mozes, Jezus, Mohammed en Bahá'u'lláh (de stichter van het Bahá'i geloof). In het "Book of Certitude" claimt Bahá'u'lláh dat deze boodschappers een twee-zijdige natuur hebben, een van God en een als individu, en dus kan de claim van goddelijkheid bij Jezus niet ontkend worden, omdat God via Jezus spreekt. Volgens de Bahá'i's is het zo dat, omdat al de boodschappers deze goddelijke zijde hebben, zij symbolisch gelijk zijn en zo bezien is Bahá'u'lláh eigenlijk de terugkeer van Jezus.
[bewerk] Boeddhisme
De Theravada en Mahayana boeddhisten hebben geen traditionele visie over Jezus. In het Tibetaans boeddhisme bestaat er wel een traditie met betrekking tot Jezus. Tegenwoordig echter is er meer contact tussen het boeddhisme en het christendom, en hebben diverse (christelijk-)boeddhistische schrijvers een poging gedaan het concept Jezus te duiden. Er zijn hierbij ook bijdragen geleverd door christenen die zeer sympathiek tegenover het boeddhisme staan.
Sommigen zijn zover gegaan hem een Bodhisattva te noemen, iemand die het als zijn taak ziet alle wezens verlossing te brengen. Specifiek worden er soms vergelijkingen getrokken tussen Jezus en Padmasambhava en Avalokiteshvara, de Bodhisattva van de Compassie. Anderen zien weer parallellen tussen Avalokiteshvara (die dan weer als man en dan weer als vrouw wordt beschreven) en de maagd Maria. Sommigen beschouwen Jezus ook wel als een Sotapanna. Theravada boeddhisten zijn over het algemeen minder betrokken met Jezus dan Mahayana boeddhisten.
[bewerk] Hindoeïsme
Het hindoeïsme is verdeeld over het onderwerp Jezus. Sommige hindoes zien in hem een gewoon mens, áls hij al bestaan heeft. Anderen zeggen dat hij een grote goeroe en/of yogi was. Sommigen speculeren dat Jezus India bezocht heeft en daar tijdens de jaren die in de Bijbel niet genoemd worden het hindoeïsme heeft bestudeerd. Sommige hindoes gaan zo ver te stellen dat Jezus een avatar (incarnatie van God op aarde) was, net als Shiva en Krishna. In de Tantra wordt Jezus beschouwd als een tantrische yoga-meester (met een goeroe uit Kasjmir).
[bewerk] Islam
Moslims in de hoofdstroom van de islam geloven dat Jezus (in het Arabisch Isa) één van de profeten van Israël en de Messias was. Zij geloven ook in de wonderen van Jezus (zijn geboorte, genezingen, etc.), maar geloven dat deze wonderen door God verricht werden via Jezus (dit geloven ook veel christenen, die zich daarbij beroepen op Fillipenzen 2:6-8). Moslims beschouwen Jezus niet als de zoon van God en beschouwen ieder geloof dat hij goddelijk was als een ketterij die onverzoenbaar is met het monotheïsme. In Soera Pracht en Praal 81 staat: “Indien de Barmhartige een zoon had, dan zou ik de eerste der aanbidders zijn.” De Koran zegt ook dat Jezus een 'woord' van God was, omdat zijn komst in het Oude Testament werd voorspeld.
Veel moslims geloven ook niet dat Jezus gekruisigd is; de Koran verhaalt dat God het deed vóórkomen alsof Jezus gekruisigd werd, maar dat dit niet zo was en dat hij in leven bleef. Sommige moslims geloven dat een van de personen die probeerde Jezus te vermoorden dankzij ingrijpen van God op hem ging lijken en plaatsvervangend is gekruisigd, terwijl Jezus naar de Hemel werd verheven. Zij verwachten dat Jezus terug zal komen op aarde. Deze voorstelling van zaken doet wel wat denken aan het vroege docetisme, dat onderwees dat slechts een gelijkenis (Grieks: 'dokesis') van Jezus werd gekruisigd. Het docetisme werd door de vroege Rooms-katholieke Kerk veroordeeld als ketterij.
Sommige andere sekten, met name de moslims die tot de (Pakistaanse) Ahmadiyyabeweging behoren, geloven wel dat Jezus gekruisigd werd, maar niet dat hij aan het kruis is gestorven. Ze geloven dat hij van het kruis werd afgenomen en verzorgd door zijn trouwe discipelen. Later herstelde hij van zijn wonden en reisde hij naar India. Hij zou in Kasjmir begraven zijn waar hij bekend is onder de naam Yuz Asaf. Zij geloven dat een speciale graftombe in Kasjmir waarop deze naam nog vermeld staat, het graf van Jezus is.
[bewerk] Jodendom
Hoofdartikel: joodse visies op het christendom
De pretentie dat Jezus de Messias was, wordt in het jodendom gezien als een ketterij. De wereld is niet behouden en het Messiaanse tijdperk is niet aangebroken. Joodse religieuze leiders en autoriteiten beschouwen de leringen die aan Jezus worden toegeschreven als varianten op de opvattingen van de Essenen en Farizeeërs uit dezelfde tijd. Zij merken op dat de beschrijving van het leven van Jezus, past bij een toegewijde Jood en opstandige nationalist ten tijde van de Tweede Tempel. Terwijl eerdere volgelingen van Jezus wellicht behoorden tot een Joodse sekte, waren het de leringen van Paulus die de relatie tussen het christendom en het jodendom verbraken. Diverse gebruiken in het christendom zijn duidelijk afkomstig uit het jodendom, maar hebben een theologische betekenis aangenomen die aan het jodendom vreemd is.
Er zijn diverse pogingen gedaan om het klaarblijkelijke conflict tussen de joodse en christelijke theologische gezichtspunten over de Messias met elkaar te verzoenen. Vooral het werk van Franz Rosenzweig is bekend geraakt, die postuleerde dat er een twee-zijdig verbond bestaat, waarbij christenen een Messias hebben gekozen om zich te bekeren vanuit de heidense wereld.
[bewerk] Andere religies en levensbeschouwingen
[bewerk] Atheïsme
Vele atheïsten, agnostici en deïsten geloven dat Jezus een gewoon mens was, een rondreizende joodse leraar die geen wonderen verrichtte en nooit claimde God te zijn of bovennatuurlijke krachten te bezitten. Zij geloven dat deze ideeën over Jezus verzonnen zijn en door anderen verspreid na zijn dood.
Een klein deel van de niet-religieuzen en een nog kleiner deel van de gelovigen van de niet-abrahamitische religies komen na bestudering van de oorsprong van het christendom tot de slotsom dat er onvoldoende bewijs is dat Jezus Christus als persoon echt bestaan heeft.
[bewerk] New Age
Heden ten dage zien veel New Agers Jezus als een onbegrepen goeroe die verlichting predikte.
In Het Urantiaboek wordt Jezus neergezet als de spirituele leider van dit specifieke deel van het universum waarin deze planeet zich bevindt. De titel 'Zoon van God' wordt in dit boek beschreven als een naam waar leiders van zogenaamde 'Plaatselijke Universa' krachtens de hemelse hierarchie voor in aanmerking komen. Christus zou zo iemand geweest zijn, reeds voor zijn geboorte op aarde en sinds zijn dood heeft hij deze functie weer aangenomen.
[bewerk] Mandaeërs
De Mandeeërs zien Jezus als een valse profeet in vergelijking met Johannes de Doper.
[bewerk] Zie ook
- Jezus (historisch-kritisch benaderd)
- Jezus (traditioneel-christelijk benaderd)
- Jezus in het christendom en syncretisme
- Isa, de islamitische naam voor Jezus
- Jezus
