Sofistiek
Van Wikipedia
De sofistiek was een filosofische stroming uit de Griekse oudheid. Een sofist is een vertegenwoordiger van de beweging der sofisten. Het Griekse woord σοφιστης kan het best vertaald worden als geleerde of deskundige.
[bewerk] Geschiedenis
In het Athene van de 2e helft van de 5e eeuw v. Chr. werd de term gebruikt voor (meestal rondreizende) "beroepsdenkers" die hun encyclopedische vakkennis inzake wiskunde, literatuur, filosofie en vooral ook welsprekendheid, praktische staatkunde en recht, tegen (hoge) betaling dienstbaar maakten aan de opleiding van de rijpere jeugd uit de gegoede middenklasse. Hun bedoeling was hun leerlingen door middel van een soort assertiviteitstraining op te leiden tot bekwame mensen die een leidende rol zouden kunnen spelen in de gedemocratiseerde maatschappij.
De opkomst en uitbouw van de democratische staatsvorm (o.m. te Athene) schiep de behoefte aan degelijke voorbereiding op het politieke leven en stelde andere en hogere eisen aan het (hoger) onderwijs. Bij de opleiding die de sofisten verstrekten gingen echter technieken en kunstgrepen gepaard, die niet zozeer dienden om Waarheid en Recht te doen zegevieren, maar om in alle omstandigheden het eigen gelijk te halen.
Op filosofisch vlak braken zij met alle voorgangers, "die toch niets anders hadden gedaan dan kibbelen en tegengestelde theorieën verspreiden..." Die conclusie leidde hen tot relativering van de traditionele waarden en tot verregaand skepticisme en materialisme. Normen van goed en kwaad werden gemeten aan de belangen van de individuele mens, en het natuurrecht werd gesteld boven het door de gemeenschap vastgestelde recht.
Zodoende kreeg het woord sofist, vooral in conservatieve en aristocratische kringen, een bijbetekenis van drogredenaar, iemand die recht praat wat krom is. Een sofisme wordt dan een synoniem van drogreden. Een weerslag van deze conservatieve afkeuring op dit soort sofisten vindt men vaak bij Aristophanes, en zelfs specifiek in zijn blijspel Wolken.
