Vliegbasis Deelen

Van Wikipedia

Vliegbasis Deelen is een voormalig militair vliegveld tussen Apeldoorn en Arnhem, op de Veluwe in de Nederlandse provincie Gelderland.

Inhoud

1 Geschiedenis
2 Architectuur
- 2.1 Complexen op de vliegbasis
3 Bijzonderheden
4 Externe links

[bewerk] Geschiedenis

De geschiedenis van het vliegveld gaat terug tot 1914. Toen kreeg de op 1 juli 1913 in Soesterberg opgerichte Luchtvaartafdeling van de Koninklijke Landmacht, de LVA, als taak het patrouilleren langs de landsgrenzen ter handhaving van de neutraliteit. Voor een goede uitvoering van die taak was het vliegkamp Soesterberg niet toereikend. Daarom werden landingsterreinen ingericht te Arnhem, Gilze Rijen, Venlo en Vlissingen.

De Duitse bezetters hebben het vliegveld onder de naam Fliegerhorst Deelen tussen mei 1940 en september 1944 uitgebouwd naar de toenmalig modernste maatstaven, waaronder bombescherming en vergaande geïntegreerde camouflage. Ook op Deelen werd het startbanenstelsel aangelegd in de vorm van de hoofdletter A, de karakteristieke vorm van de Duitse vliegvelden. Vanaf 1942 was de Fliegerhorst ook bereikbaar per spoor. Vanaf Wolfheze (beginpunt op het westelijke deel van het spoorwegemplacement) werd een bevoorradingslijntje, het zogenaamde Bommenlijntje aangelegd. Aan de zuidkant van het vliegveld was een aantal lossporen en laadperrons.

Het einde van de koude oorlog resulteerde in de sluiting van de Vliegbasis Deelen in 1995. De vliegbasis werd herbestemd als Militair Luchtvaartterrein en wordt gebruikt als Forward Operating Base (FOB). Chinook en Cougar-helicopters bezoeken Deelen veelvuldig, waarbij personeel van de Luchtmobiele Brigade wordt getraind in het opereren met tactische transporthelicopters. Het terrein ligt juist ten noorden van Schaarsbergen, waar de Luchtmobiele Brigade is gelegerd, en op korte afstand van de oefenterreinen Ederheide en Ginkelse Heide. Het Militair Luchtvaart Terrein Deelen valt onder verantwoordelijkheid van de commandant van het 933 Squadron van Vliegbasis Soesterberg.

[bewerk] Architectuur

De toegepaste architectuurstijl op de Fliegerhorst is de zogenaamde Heimatschutz Architektur, een traditionele architectuurstroming verwant aan de Delftse School. Voor de boerderijachtige bebouwing is veel gebruik gemaakt van rode baksteen, zadel- schild- en wolfsdaken. De door de Duitsers gerealiseerde bebouwing harmonieert uitstekend met de landelijkheid van het landschap. Betonnen bunkers en hangars zijn onherkenbaar vermomd als stijlvolle boerderijen langs bochtige weggetjes en gebouwencomplexen zijn als brinkdorpjes in het bos gebouwd. Versterkte muren van 50 centimere dik, geschilderde nepvensters, plaatstalen luiken en Duitse teksten verraden echter hun geschiedenis.

In januari 2007 wees de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM) het vliegveld, met in totaal 191 objecten en structuren verdeeld over negen complexen aan als Rijksmonument.

[bewerk] Complexen op de vliegbasis

Klein-Heidekamp (officierskolonie), heette tijdens WOII Klein-Heidelager;
Groot-Heidekamp (manschappenkolonie), heette tijdens WOII Groot-Heidelager;
Vrijland-Noord (technische werkplaats), aanplant Veteranenbos tussen Vrijland en Kop van Deelen;
Kop van Deelen (commandocentrum), vanaf midden jaren '90 tot 2004 gebruikt voor opvang asielzoekers en thans museum;
Bunker Diogenes (uniek vluchtleidingscentrum);
meerdere Wärmehalle (verwarmde werkplaatsen);
meerdere Splitterboxen (opstelplaats met aarden wal tegen granaatinslag);
enkele Flakstelle (bunkers voor luchtafweer);
een Compenseerschijf (draaischijf voor ijking boordkompas).

[bewerk] Bijzonderheden

Locatie Vliegbasis Deelen: 52°.03.63'N 5°.52.38'E
Startbaan 02-20 is 50 meter breed en 2400 meter lang en bestaat deels uit beton en deels uit asfalt. De toplaag van de baan is verwijderd waardoor deze ongeschikt is geworden voor gebruik door zwaardere vliegtuigen. Deze baan is gesloten voor alle vliegverkeer, uitgezonderd helikopters van de KLu die vooraf zijn aangekondigd.
De ICAO-luchthavenidentificatiecode is EHDL
Het verkeersleidingsgebied van Deelen (DEELEN CTR) strekt zich boven het veld uit tot 3000 voet boven zeeniveau. Naar het noorden toe tot Apeldoorn-Zuid, naar het zuiden tot Elst, naar het westen tot Ede, en naar het oosten tot Dieren.
Zweefvliegactiviteiten en vluchten met modelvliegtuigjes vinden plaats vanaf de grasdelen van het veld. Ca. 2 NM (5 km) ten oosten van Deelen ligt tevens het zweefvliegveld Terlet.
Meteo: Actuele weergegevens voor EHDL zijn te vinden op de KNMI METAR-pagina (zie onder Externe link).
Instrumenten-vliegprocedures: Militaire Terminal Instrument Procedures zijn in PDF-formaat te downloaden vanaf de website van de Amerikaanse NGA (zie onder Externe link).
Navigatiehulpmiddelen: Op het veld staat DEELEN TACAN (DLN CH059 X), een militair radiobaken.
Torenfrequenties: VHF 122.1 MHz en UHF 279.925 en 257.8 MHz

[bewerk] Externe links

{{{afb_links}}}	KLu (voormalige) vliegbases		{{{afb_groot}}}
Deelen - Eindhoven - Gilze-Rijen - De Peel - Leeuwarden - Soesterberg - Twenthe - Volkel - Woensdrecht - Ypenburg			{{{afb_groot}}}