Kiev

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

Kiev (ukrainsk: Київ, Kyiv, russisk: Киев, Kiev (vert òg nytta på norsk)) er hovudstaden i Ukraina. Byen er ei eiga administrativ eining, men er administrasjonsstad for området kring, Kiev oblast. Byen har offisielt kring 2,6 millionar innbyggjarar, men på grunn av eit stort tal ikkje registerte innflyttarar vert det rekna med at byen har kring 4 millionar innbyggjarar. Elven Dnepr renn gjenom byen på veg til Svartehavet. Byen har undergrunnsbane og eit godt utbygd kollektivtilbod. I helgene vert sentrum stengd for biltrafikk, til føremon for fotgjengarane.

Byen vart truleg ein tettstad på 400-talet. Kiev vart hovudstad i Kievriket, eller Kiev Rus, grunnlagd av Væringane (varjagane). Skal ein tru Nestor-krøniken, herska dei to skandinaviske høvdingane Askold og Dir over Kiev på 860-talet. I 878 blei byen erobra av Oleg, etterfølgaren til Rurik som fyrste i Novgorod. Gjennom 900- 1000- og 1100-talet var Kiev senteret i det russiske riket, men allereide i andre halvdelen av 1000-talet var det klåre teikn til at rikseinskapen var i ferd med å gå tapt. Etter kvart blei underfyrsten i Vladimir sterkare enn Kiev-fyrsten. Då mongolane førebudde sin invasjon av Russland på byrjinga av 1230-talet, var dei mange russiske fyrstedømma i røynda for sjølvstendige statar å rekne.

Kiev vart øydelagd av mongolane i 1240 og kom etter dette, ei gong før 1264, inn under Halytsj-Volynia. Kiev kom inn under Polen-Litauen, Litauen i (1362) og så Polen i (1569). Den var del av den kortliva ukrainske kosakkstaten (1648 og frå 1654 gradvis under Russland og seinare Sovjetunionen.

Byen har eit universitet, som vart grunnlagd i 1834. I tillegg finst det 17 høgskular, 25 museum, eit planetarium, teater, botaniske og zoologiske hagar i byen.