Aleksander Walerian Jabłonowski

Z Wikipedii

Aleksander Jabłonowski herbu Prus (ur. 19 kwietnia 1829 w Goźlinie koło Garwolina, zm. 22 sierpnia 1913 w Limanie Kujalnickim koło Odessy) - polski historyk, etnograf i podróżnik. Członek korporacji akademickiej Konwent Polonia. Brat lekarza i etnografa Władysława Jabłonowskiego.

W latach (1848—1849) studiował na Uniwersytecie w Krakowie i w Dorpacie, w (1859-1860) przebywał dla studiów slawistycznych i historycznych w Berlinie, Londynie, Brukseli, Paryżu, Pradze, Wiedniu, Rzymie, Atenach i Konstantynopolu. Sześć lat następnych spędził na Ukrainie.

W 1867 został zesłany do Kiereńska w guberni penzeńskiej za przynależność do organizacji niepodległościowej. W 1868 uzyskał zezwolenie na stałe osiedlenie się w Warszawie, gdzie oddawał się pracy naukowej jako współwydawca (z Pawińskim) „Źródeł dziejowych” oraz współpracownik wielu pism, przede wszystkim „Ateneum” . W 1870 wyruszył w podróż do Iraku, gdzie spotkał się ze swym bratem i odbył z nim kilka wypraw krajoznawczych.

W latach (1879—1892) zwiedził Wschód muzułmański, Cylicję, Palestynę, Syrię, Kurdystan, Indie, Egipt, Bałkany, Krym i Zadnieprze.

Zwiedził ruiny Niniwy koło Mosulu, a także Babilon i Karbalę. Wrażenia z podróży zawarł m.in. w studiach pt.: Ustęp z pamiętnika podróży po muzułmańskim Wschodzie odbytej w 1870 r. oraz Wschód muzułmański. Ogłosił drukiem wiele dzieł, z których znaczna część poświęcona jest dziejom płd.-wschodnich ziem Polski (Wołynia, Podola, Ukrainy i Wołoszczyzny). Część jego prac zebrana jest w wyd. zbiorowym „Pisma” t. 1-7 (Warszawa 1910—1913), nie weszły tu jednak opracowania, drukowane w „Źródłach dziejowych” w t. I. V, VI, XVII—XVIII oraz osobno „Akademia Kijowsko-Mohilańska” (Kraków 1899/1900), „Historia Rusi południowej”... (Kraków 1912) i duża ilość opracowań, zamieszczanych w czasopismach.

Powrócił później do Warszawy, gdzie kontynuował pracę publicystyczno-naukową. W 1905 został pierwszym prezesem Towarzystwa Miłośników Historii w Warszawie, a w 1907 - prezesem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (do 1913).

Był członkiem Akademii Umiejętności. Został pochowany w Warszawie.

Zobacz też: kontakty Polski z Bliskim Wschodem do II wojny światowej.